Achtergrondartikelen

Oudere cliënten met zzp 3 die begeleid moeten wonen in een instelling, hoeven niet op zichzelf te wonen als ze dat niet aankunnen.

Oudere cliënten met zzp 3 die begeleid moeten wonen in een instelling, hoeven niet op zichzelf te wonen als ze dat niet aankunnen. Cliënten met het zwaardere zzp 4 kunnen ook in de toekomst in een instelling blijven wonen. Hun problematiek is zo ingewikkeld, blijkt uit onderzoek van Erasmus MC, dat de hele groep binnen de kern-AWBZ moet vallen. Dat schrijft staatssecretaris van Rijn in een brief aan de Tweede Kamer. Hiermee geeft hij een eerste aanzet voor zijn visie op de langdurige zorg, die enkele keren is uitgesteld vanwege overleg met de sociale partners. Van Rijn spreekt in zijn brief overigens over oudere cliënten, niet over mensen met een beperking.

Oud-instellingstandarts Willem Berendsen ging in zijn presentatie zelfs terug tot de zestiende eeuw, het moment waarop het gebied Nieuw-Wehl ontstond. Daar staat nu nog het hoofdgebouw van Fatima Zorg, een voormalig meisjespensionaat. Hij schetste hoe de mondzorg vanaf de grond moest worden opgebouwd. Hij kreeg bijvoorbeeld de opdracht bij een jongen met een prachtig gebit alle tanden te trekken, omdat de jongen zijn begeleiders beet. Berendsen besloot het niet te doen. Later kreeg de instelling een ethische commissie, die dit soort dilemma’s ook vanuit het perspectief van de cliënt bekeek.

Wat Jorda ons laat zien, is hoe belangrijk het is om zelf je lepel te kunnen optillen. Vroeger kon ze heel timide zijn, of juist flink gillen. Nu hoeft dat niet meer. En als ze toch gilt, dan heeft dat een reden. Dat ze zo is veranderd, komt niet alleen door die lepel. Doordat haar begeleiders foto’s aan haar laten zien, kan ze ook zelf kiezen welke kleren ze ’s ochtends aan krijgt, of wat ze ’s avonds in bed nog wil doen: tv kijken of een cd luisteren.

Uitspraken van Heleen Dupuis over inclusie en het VN-Verdrag in Markant van februari 2013 (‘De discussie over inclusie is klaar’, ‘VN-Verdrag legt vast wat we in Nederland al doen’) deden veel stof opwaaien. De reacties waren soms heftig en emotioneel, het leek wel alsof Dupuis met haar woorden een open zenuw raakte. Ook lieten de reacties zien dat de opvattingen over inclusie nog steeds gepolariseerd zijn: voor de één lijkt inclusie het toegangskaartje tot de ideale samenleving, voor de ander een veelkoppig monster waar je maar beter van weg kunt blijven.

Hartfalen, diabetes, overgewicht. De gezondheidsrisico’s liggen op de loer voor wie niet genoeg beweegt. Een stimuleringsprogramma sport en bewegen voor mensen met een verstandelijke beperking helpt die risico’s voorkomen. ’s Heeren Loo brengt het in de praktijk.

Terwijl het onduidelijk is of de Participatiewet standhoudt in de onderhandelingen over een sociaal akkoord, werpt die wet in de media zijn licht - of schaduw - vooruit. En dan vooral de quotumregeling. Als de wet inderdaad per 1 januari 2014 ingaat moeten bedrijven in 2021 minimaal vijf procent arbeidsgehandicapten in dienst hebben. Anders betalen ze jaarlijks vijfduizend euro boete voor iedere werknemer die ze tekort komen.

Kentalis is de eerste ondersteuner die creatieve vorming inzet bij de behandeling van mensen met doofblindheid. ‘Wie doof is, doet een groot beroep op zijn gezichtsvermogen. Als dat verdwijnt, is dat een rouwproces’, vertelt behandelcoördinator Chrétienne van der Burg. ‘In zo’n situatie willen mensen hun tast niet leren gebruiken, want dat drukt ze met hun neus op hun beperkingen. Daarom koppelen we het aan creatief bezig zijn. Zo wordt het een uitdaging om je mogelijkheden te verkennen en weer perspectief in je leven te zien. Door het contact met medecursisten komen mensen uit hun sociaal isolement.’ Jaarlijks worden tientallen mensen, bijvoorbeeld door het syndroom van Usher, (bijna) blind en doof.

Hopelijk ontketent het boek Driehoekskunde van Chiel Egberts een revolutie in de langdurige zorg. Al lezende dacht ik geregeld: ‘Had ik dit maar eerder geweten.’ Het had me ongetwijfeld een betere begeleider gemaakt.

Op 25 april is het nieuwe Visiedocument Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg 2.0 gepresenteerd. Een dikke brochure, boordevol manieren om de kwaliteit van de gehandicaptenzorg te meten en te verbeteren.

Zorgverleners krijgen een nieuwe rol: netwerken van cliënten ondersteunen. Twee lectoren doen er onderzoek naar. En in Zwolle krijgt de praktijk al vorm in de Keuken van Zuid. ‘Ze zullen straks eerder een beroep doen op iemand die ze hier hebben leren kennen.’