Artikelen

Ervaringsdeskundigen leveren tegenwoordig ook in de gehandicaptensector een belangrijke bijdrage. Wie zijn zij? Waarin zijn ze deskundig? En wat kun je van hen leren? Ervaringsdeskundigheid in zeven lessen en drie portretten

In de bundel De verhuizing van de verzorgingsstaat beschrijven de auteurs de hiaten tussen wat in overheidsbeleidsdocumenten over de grote decentralisaties in het sociale domein wordt beoogd (meer ‘nabijheid’ en een groter inzet van ‘informele zorg’) en wat er in hun zes onderzoeksettingen gebeurde.  Voordat de empirische gegevens - voor een belangrijk deel opgehaald bij keukentafelgesprekken - aan bod komen, worden zes theoretische ‘zoeklichten’ geïntroduceerd, waarmee die gegevens worden beschenen en geïnterpreteerd. Het veruit meest gebruikte zoeklicht is het concept ‘huiselijke logica’, van de Franse sociologen Boltanski en Thévenot. Met behulp van dit concept nemen de auteurs de beleidsbeloften van een nabijer komende overheid stevig onder vuur.

Wat vinden mensen met epilepsie, waaronder veel mensen met een verstandelijke beperking, belangrijk in hun ondersteuning? Onderzoek hiernaar leidde tot twaalf gewetensvragen aan hulpverleners, ook van mensen zonder epilepsie. ‘Ben je als ondersteuner zelf voldoende fit?’

De persoonlijke stijl van begeleiders van mensen met moeilijk verstaanbaar gedrag heeft veel invloed op hun interactie. Daarom leert de training Begeleiders in Beeld hen veel over zichzelf. Dat kan confronterend zijn, maar vooral verhelderend. ‘Ik ben expressief, dat is niet altijd een pré.’

Het begon deze zomer. In mijn vakantie las ik de nieuwe biografie over kunstenaar en onderzoeker Leonardo da Vinci (1452 – 1519). Als hij iets zag - een dier, een mens, een stad - wilde hij begrijpen hoe het werkt. Ik raakte gefascineerd door zijn nieuwsgierigheid. Waarom kan een vogel vliegen? Zouden mensen ook kunnen vliegen? Wat een krachtige drijfveer! En die past volgens mij ook goed bij de gehandicaptenzorg.

Toen ik bij Abrona kwam werken, werd mij in de sollicitatieprocedure gevraagd of ik de organisatie toekomstproof kon maken. Een uitdagende vraag, want wie kent de toekomst? Ik voelde mij aangesproken en uitgedaagd op mijn leiderschap. Vol enthousiasme ging ik aan de slag en in 2015 was Abrona klaar voor de toekomst.

Binnen de gehandicaptensector wordt steeds meer oplossingsgericht gewerkt. Deze manier van werken gaat uit van wat iemand wèl kan. En cliënten voelen zich beter gehoord. Dat biedt dus heel veel mogelijkheden voor een prettige samenwerking, die uitgaat van de wensen en mogelijkheden van de cliënt. Er zijn dan ook twee nieuwe boeken uitgekomen over oplossingsgericht werken in de gehandicaptenzorg. Naast de overeenkomsten, zoals veel aandacht voor het gedachtengoed van werken naar oplossingen, zijn er uiteraard ook een aantal verschillen.

Mensen met ernstig meervoudige beperkingen en hun begeleiders beleven er beiden plezier aan: bimmen. Een muzikale belevenis, ondersteund door andere prikkels, die in tien jaar tijd heel populair werd. ‘Het toverwoord is nabijheid.’