Zachte landing is een farce; schijnzelfstandige blijft maximaal profiteren
Het terugdringen van schijnzelfstandigheid is ook in de gehandicaptenzorg een zware opgave, die de sector er niet van weerhoudt om hard te werken om dit verschijnsel het hoofd te bieden. Want iedereen wil vanaf 1 januari 2025 één lijn en een eerlijk speelveld op de werkvloer. Zodat de schijnzelfstandige niet langer moeiteloos kan shoppen. Lukt het niet op het ene adres om een klus binnen te slepen, dan wel op een ander adres.
Veel te besteden
Het lastige zit ‘m in de positie waarin veel schijnzelfstandigheden zich al geruime tijd wentelen. Doordat ze gemiddeld genomen te weinig uitgeven aan pensioen, verzekeringen, ontwikkeling en reserveringen, hebben schijnzelfstandigen op de korte termijn netto meer te besteden dan hun ‘collega’s’ in vaste dienst. Je moet wel heel veel van de zorg houden om deze riante positie in te leveren. Op de parkeerterreinen van de zorgaanbieders zie je de schrijnende tweedeling die is ontstaan. Op de openbare plekken de Tesla’s en Audi’s en op de directieplekken de Suzuki’s en Dacia’s.
Terugwerkende kracht
Intussen organiseert de overheid een zachte landing voor de schijnzelfstandige. Hoe cynisch is dat. De Raad van State waarschuwt zeer terecht voor de gevolgen van een arbeidsovereenkomst achteraf. In die waarschuwing staat een belangrijke conclusie over ‘de terugwerkende kracht van de her kwalificatie tot arbeidsovereenkomst’. Die betekent dat de schijnzelfstandige achteraf een arbeidsovereenkomst kan opeisen, met alle rechten die daarbij horen. Al heeft de belastingdienst aangegeven geen naheffingen loonheffing te zullen opleggen over de periode dat het handhavingsmoratorium van toepassing was.
Ook pensioenprobleem
Alleen: de wet Vbar, waarmee het kabinet de schijnzelfstandigheid vanaf 1 januari 2025 wil beteugelen, voorziet niet in een dergelijke beperking voor pensioenpremies. De Raad van State geeft aan dat pensioenfondsen hierdoor voor een dilemma worden geplaatst. Als ze gaan naheffen, kan dit tot betalingsproblemen leiden bij zowel de werkgever als de werknemer. Doen ze het niet, dan kan de vraag opkomen of de werknemer wel verzekerd was.
Naast pensioenpremies, kan de schijnzelfstandige die ziek wordt ook andere rechten van werknemers claimen. Zoals doorbetaling bij ziekte, maar ook vrije dagen en een eindejaarsuitkering. Dat geeft zeer te denken, omdat deze werkgeverslasten al verdisconteerd zijn in het hoge uurtarief.
Dubbel profiteren
Hoe onrechtvaardig is dat: iemand heeft bewust volledig geprofiteerd van de geneugten van het ondernemerschap en maakt ook maximaal gebruik van de status van een schijnzelfstandige…
Ik zeg: wetgever, ga onmiddellijk aan de bak om dit te repareren.
Josien van Breda
Manager Arbeidszaken VGN
