Doorpakken nu, met die handhaving op schijnzelfstandigheid

Lastig dilemma

Mijn boodschap aan de fiscus: zwak dit voornemen voor ’25 vooral niet af en stel deze controle al helemaal niet uit. Ook de aanbieders in de gehandicaptenzorg hebben duidelijkheid nodig. Het is voor hen al lastig genoeg om in te grijpen. Want terugdringing van ZZP-inzet levert zorgaanbieders een lastig dilemma op: hoe breng je de economische afweging in evenwicht met de ethische? Hoe verlos je de organisatie van een veel te hoge kostenpost en houd je tegelijkertijd de kwaliteit van zorg in balans? Dat is opgave. Maar de gewenste verandering volgt sneller met een harde deadline, waar iedereen zich aan houdt.

Moet niet gekker worden

Intussen zie je ook dat de zzp’ers zich roeren. Je kon de klok erop gelijkzetten. Nu de deadline voor de handhaving nadert, verschijnen op mijn LinkedIn tijdlijn berichten van zelfstandigen die claimen dat ze onmisbaar zijn voor de zorg. Sommigen roepen zelfs op om te gaan staken tegen de plannen van het kabinet. Een zzp’er die staakt, dat noem ik nog eens schijnzelfstandigheid. 

Ook zie ik online handleidingen verschijnen om ‘PGB-zzp’er’ te worden of om vanuit een samenwerkingsverband te gaan werken. Allemaal trucjes om te blijven doen waar al sinds 2016 te veel profijt uit voortkwam. Vanaf dat jaar sprongen voor zzp’ers alle seinen op groen. Er was een enorme krapte op de arbeidsmarkt ontstaan en er werd door het handhavingsmoratorium ook nog eens een rode loper uitgerold richting fiscale voordelen. 

Scheiding aanbrengen

Aan elke mening, ook deze, moet wel de toegevoegde waarde van ondernemende en geëmancipeerde zzp’ers worden toegevoegd, die nieuwe kennis en expertise binnenbrengen bij hun opdrachtgevers. Het is echter zaak om hen te scheiden van de groep schijnzelfstandigen. De groep die het vaste personeel komt ‘versterken’ door kieskeurig gaten in roosters te vullen, vervolgens te lang blijft hangen en gefocust blijft op ogenschijnlijk hoge verdiensten, die niet worden besteed aan pensioenopbouw en noodzakelijke verzekeringen. Schijnrijkdom…

Daar komt nog eens bij dat voor onze cliënten te veel zzp-inzet betekent dat ze vaak worden geconfronteerd met wisselende gezichten, met te veel prikkels tot gevolg. Nog los van het feit dat vaste medewerkers die zzp’ers inwerken maar moeten hopen dat voldoende bekwaamheid blijkt. Want helaas is gesjoemel met diploma’s een hardnekkig probleem…

Dunne schil prima

De kwaliteit van zorg staat dus onder druk en dát motiveert zorgaanbieders om kosten van zzp’ers en ander personeel niet in loondienst (PNIL) aan banden te leggen. Een dunne PNIL-schil is prima, maar het moet financieel beheersbaar blijven. Te veel uitgaven aan flex-personeel tasten immers tasten ook budgetten voor huisvesting, opleidingen en innovatie aan. Verschraling van het totale zorgproduct ligt op de loer…

Niet zo gek dus, dat in de hele sector kritisch wordt gekeken naar de snelst stijgende kostenpost: PNIL. Laat de Belastingdienst alsjeblieft volharden in het meewerken aan dit herstel. Schijnzelfstandigheid mag zorg niet langer aantasten. We kunnen ons geld beter besteden. 

Josien van Breda
Manager Arbeidszaken VGN