Artikelen

Hoe voorkomen we dat kwetsbare jongeren op hun achttiende verjaardag, direct nadat ze de kaarsjes op de taart hebben uitgeblazen, de zorg verlaten? Is gedwongen zorg de oplossing? Een onderzoek dat in opdracht van het ministerie van Veiligheid en Justitie werd uitgevoerd, pleit voor het verder ontwikkelen van mogelijkheden om op vrijwillige basis zorg te blijven geven.

Elk signaal van seksueel misbruik verdient onderzoek, teneinde verdere beschadiging van de cliënt te voorkomen en veiligheid te bevorderen. Dat is de boodschap van Gezegd en gezwegen van Heestermans, Van den Boogaard en Embregts.Het boek geeft gedragswetenschappers praktische en wetenschappelijk onderbouwde antwoorden op de vraag wat te doen en wat te laten bij vermoedens van seksueel misbruik van en door mensen met verstandelijke beperking.

Als mensen met een licht verstandelijke beperking slachtoffer worden van een misdrijf, is het vaak moeilijker om aangifte te doen bij de politie of schade te verhalen, dan voor anderen. Terwijl zij wel vaker slachtoffer worden. Hun begeleiders kunnen – samen met andere partijen – helpen om een beroep te doen op hun rechten. 

Wat kun je als bestuurder doen om kindermishandeling en seksueel misbruik te verminderen? Lector Adri van Montfoort stelde die vraag in de Week van Kinderen Veilig aan drie bestuurders. ‘We zouden de aanpak van incidenten meer met elkaar kunnen delen.’

‘Zorg voor goede jeugdherinneringen’ - deze uitspraak van Henk van Driel, bestuurder van De Lichtevoorde op Skipr, sprak mij zeer aan. Kinderen met een beperking die in een instelling wonen brengen daar een deel van hun jeugd door. En zijn ook gewoon kind. En meestal komen ze daar niet wonen omdat het thuis zo goed ging. Vaak hebben ze al het een en ander achter de rug.

De Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik komt op stoom. Ook in de gehandicaptensector wil ze de aanpak ‘aanjagen’. ‘Bestuurders moeten veiligheid bovenaan de agenda plaatsen.’

Zorg ervoor dat er tussen mensen met een beperking en hun begeleiders regelmatig over seksualiteit wordt gesproken. Daarmee vergroot je de kans op het opsporen of het voorkomen van seksueel misbruik. Op die manier zijn bij Bartiméus, een organisatie die is gespecialiseerd in leven met een visuele beperking, verschillende onbekende gevallen van seksueel misbruik aan het licht gekomen en konden andere gevallen vroegtijdig worden opgespoord. Zo blijkt uit een reportage in de nieuwe Markant, de editie van maart 2013.

Hoe voorkom je seksueel misbruik bij cliënten? Bartiméus maakt relaties, intimiteit en seksualiteit voortdurend onderwerp van gesprek. Dat hoeft niet gelijk heel zwaar te zijn. ‘Het kan ook tijdens het aardappels schillen.’