Wat betekent het gebruik van mondkapjes in de publieke ruimte voor de gehandicaptenzorg?
Het kabinet geeft sinds vrijdag het dringende advies om mondkapjes te dragen in publieke toegankelijke binnenruimten. Het advies geldt voor mensen vanaf 13 jaar. Het gaat om niet-medische mondmaskers. Dit advies geldt niet voor gebouwen die niet voor publiek toegankelijk zijn, zoals woonlocaties. Gehandicaptenzorginstellingen beslissen zelf op basis van de geldende richtlijnen of bezoekers mondkapjes moeten dragen.
Op deze pagina van de rijksoverheid staat uitgewerkt hoe de niet medische mondkapjes gebruikt worden en in welke situaties. Hieronder lichten we er enkele vragen uit voor de gehandicaptenzorg.
Uitwerking preventief gebruik PBM gehandicaptenzorg volgt nog
Wij verwachten dat het OMT deze week een advies uitbrengt over het preventief gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) in de gehandicaptenzorg. Op basis van dit advies zullen we nader verkennen wat dit betekent voor het gebruik van niet-medische mondkapjes in onze branche. Voor nu gelden onderstaande adviezen.
Mondkapjes op dagbestedingslocaties
Zodra cliënten binnen zijn op de dagbestedingslocaties én zitten, mogen zij hun mondkapje afdoen. Wel adviseert de VGN dat locaties zoals winkels en lunchrooms de adviezen en richtlijnen van de betreffende branches opvolgen.
Gedeeltelijke uitzondering voor mensen met een beperking
Het dringende advies om in de publieke binnenruimte een mondkapje te dragen geldt ook voor mensen met een beperking. Een uitzondering geldt voor mensen die vanwege hun beperking niet in staat zijn een mondkapje te dragen of op te zetten. Of mensen die daarvan ernstig ontregeld raken. Begeleiders van mensen met een beperking zijn ook uitgezonderd, wanneer de persoon met de beperking door de interactie/begeleiding door iemand met een mondkapje ernstig ontregeld raakt. Of wanneer je mensen begeleidt die afhankelijk zijn van non-verbale visuele signalen. Denk aan mensen met een auditieve beperking, ernstig verstandelijke beperking of communicatieve beperking.
Hoe toon je aan dat je geen mondkapje hoeft te dragen?
Dit hoef je niet aan te tonen. Mocht gevraagd worden een mondkapje te dragen dan volstaat een mondelinge toelichting indien mensen in staat zijn deze te geven. Mensen die dat willen, kunnen er wel zelf voor kiezen om een kaartje met een toelichting mee te nemen. Voorbeelden daarvan komen beschikbaar op de website van de Rijksoverheid. Winkeliers en andere mensen die belast zijn met de handhaving op publieke binnenruimtes waar mondkapjes gelden worden geacht soepel om te gaan met deze groep mensen met zichtbare of onzichtbare beperkingen en hun begeleiders.
Dringend advies in (speciaal) onderwijs
In het voortgezet (speciaal)onderwijs geldt een dringend advies van de rijksoverheid en onderwijsorganisaties om buiten de les mondkapjes te dragen. Dit geldt in alle situaties waar de 1,5 meter tussen leerling en docent niet te waarborgen is, zoals op gangen en in aula’s. In klassikale lessituaties waarin leerlingen zitten, kan het mondkapje af.
Bij leerlingen met een beperking en/of zorgbehoefte, die sterk afhankelijk zijn van nabijheid en/of gelaatsuitdrukkingen, is het dragen van een mondneusmasker niet realistisch, ook niet wanneer de 1,5 meter afstand niet gehanteerd kan worden. Het is aan de schoolleiding in het voortgezet speciaal onderwijs om in overleg met de medezeggenschapsraad te bepalen voor welke leerlingen het dragen van een mondneusmasker reëel is.
Moet bezoek een mondkapje dragen?
De gehandicaptenzorgorganisatie beslist op basis van (medische) richtlijnen of het nodig en passend is dat bezoekers een (medisch) mondmasker dragen. De zorgorganisatie zal bezoekers hierover informeren.
Preventief gebruik medische mondkapjes
Tot slot krijgen we regelmatig de vraag waarom een zorgmedewerker in het werk niet altijd een mondmasker op hoeft, terwijl dit in de publieke ruimte wel het geval is. Een belangrijk verschil is dat mensen in de publieke ruimte elkaar meestal niet kennen en geen ‘check-gesprek’ kunnen voeren, terwijl zorgmedewerkers hun cliënten kennen en kunnen inschatten of ze met het coronavirus besmet kunnen zijn.
In de zorg gebruiken we medische mondneusmaskers. Het preventief gebruik van medische mondkapjes geldt vooralsnog niet in de gehandicaptenzorg. Voor zorgmedewerkers gelden de richtlijnen van het RIVM en het behandeladvies van NVAVG en Verenso. Daarin is nader omschreven in welk geval een medisch mondneusmasker moet worden gebruikt. Met name wanneer de cliënt corona gerelateerde klachten heeft of preventief in quarantaine is.
