Adviezen bij vakantie, verblijf buiten de woning en terugkeer van cliënten

Let op: dit gaat over vakantie of verblijf waarbij nabije contacten, anders dan de vaste begeleiders, ‘vaste’ verwant en huisgenoten, onvermijdbaar zijn. Hieronder staan adviezen en uitgangspunten, aangevuld met de afwegingen die de zorgorganisatie samen met cliënt en verwanten maakt.

Uitgangspunten

• Bij coronagerelateerde ziekteverschijnselen, risicosituaties en twijfel maken artsen de risicoafwegingen. AVG’s werken volgens het medisch opnamebeleid en behandeladvies COVID-19.
• In de dagelijkse praktijk zijn het de teams die ziekteverschijnselen signaleren/ uitvragen, ook maken zij afspraken met de cliënt en verwanten over de gevolgen als er ziekteverschijnselen [i] ontstaan.
• Een cliënt kan alleen vertrekken voor een verblijf buiten de zorgorganisatie als de nabije contacten van de cliënt en de cliënt zelf geen ziekteverschijnselen hebben. Nauwe contacten zijn personen die langer dan 15 minuten op minder dan 1,5 meter afstand contact hebben met de cliënt. Meer informatie staat in het Protocol bron- en contactonderzoek COVID-19.
• De rijksoverheid raadt af te reizen naar landen/ regio's met een rood of oranje reisadvies.
• Een reis moet veilig zijn. Meer hierover lees je in de Handreiking Aangepaste Vakanties, die reiskoepel ANVR in samenwerking met diverse partijen ontwikkelde. Tal van COVID-19 maatregelen staan hierin beschreven, zoals hygiënemaatregelen en gezondheidschecks.

Afwegingen voorafgaande aan een vakantie of uitstapje

We adviseren onderstaande afwegingen per situatie te maken en ze in samenhang te beoordelen.

• Gaat het virus rond in de regio waar de cliënt heen gaat? Is er een negatief reisadvies (rood/ oranje)? Hier staan de adviezen van rijksoverheid over reizen.
• Kun je betrouwbare afspraken maken over het melden van ziekteverschijnselen die ontstaan tijdens het uitje/verblijf en de gevolgen daarvan?
• Zijn er bijzonderheden die het risico verlagen? Denk aan eigen sanitair, zorg op afstand mogelijk, cliënten kunnen maatregelen zorgvuldig opvolgen. In deze gevallen kun je soepeler omgaan met uitjes en verblijf buiten de woning, binnen de landelijk geldende regels.
• Zijn er bijzonderheden die het risico verhogen? Zoals een verre vakantie, risicogebieden, groepsreis, risicovolle omgeving of gedrag? Maak dan een multidisciplinaire afweging, liefst in overleg met een arts.

Advies: maak vooraf afspraken over een vakantie of uitstapje

Hierbij gaat het bijvoorbeeld om bezoek aan verwanten, uitstapjes met verwanten of begeleiding, logeren of op vakantie gaan. Afspraken gaan uit van wederzijds vertrouwen. Het team maakt afspraken met de cliënt en zijn verwanten of (externe) begeleiders over dat:

1. men zich houdt aan de basisregels: bij klachten blijf thuis, houd afstand, vermijd drukte en was vaak je handen [ii]
2. het gemeld wordt als de bestemming een oranje of rood reisadvies heeft of krijgt tijdens het verblijf
3. het direct gemeld wordt wanneer cliënt of één van de nabije contacten ziekteverschijnselen krijgt die passen bij corona
4. degene met klachten getest wordt en de cliënt (zo mogelijk ter plekke) in quarantaine gaat totdat de uitslag bekend is
5. er bij twijfel een arts of GGD ingeschakeld wordt

Advies bij terugkeer van cliënten

Hierbij gaat het om de situatie dat een cliënt van vakantie terug komt. Inventariseer het risico op onbeschermd contact. Bij een buitenlandse vakantie geldt het risiconiveau van het betreffende land. Maak, op basis van de inventarisatie en de vaccinatiestatus van de bewoner, een afweging voor het risico op (de gevolgen van) onbeschermd contact en neem zo nodig quarantainemaatregelen. Volg bij een buitenlandse vakantie het landelijk beleid. 

Landelijk beleid bij terugkomst uit het buitenland
Er zijn een aantal adviezen van kracht voor reizigers die terugkeren uit het buitenland. Deze adviezen kunnen ook zorgorganisaties raken:

1. Voor iedereen, ook volledig gevaccineerden, die terugkeert uit het buitenland is het advies: test jezelf.
2. Voor reizigers uit een land met een geel reisadvies die nog niet volledig gevaccineerd of hersteld zijn van corona geldt het dringende advies om op dag 2 en dag 5 na aankomst een gratis coronatest bij de GGD of een zelftest te doen.

Er geldt bij terugkomst geen quarantaineplicht voor reizigers uit EU-lidstaten naar Nederland, tenzij er sprake is van een nieuwe virusvariant in het land van verblijf.

Ter overweging
Als zorgaanbieder bent u verantwoordelijk voor het bieden van goede zorg in een veilige omgeving. Het maken van een risicoafweging rondom het preventief testen na terugkomst van vakantie is dan ook belangrijk. In de risicoafweging dient o.a. rekening te worden gehouden met de vaccinatiegraad én het risico op een (mogelijk ernstig verloop van een) coronabesmetting. Daarbij is het belangrijk om duidelijke afspraken met de cliënt/vertegenwoordiger te maken over hoe om te gaan met de vakantie en de terugkeer van de cliënt.

Er wordt door cliënten en verwanten veel waarde gehecht aan duidelijke en tijdige informatie. Om begrip te krijgen én te houden is het belangrijk dat er proactieve communicatie plaatsvindt. Ga hierover met elkaar in gesprek. Denkt u hierbij ook aan het tijdig betrekken van adviesorganen (conform Wmcz) indien er sprake is van bijv. een voor cliënten geldende regeling. Het is ten slotte van belang dat deze communicatie zoveel mogelijk op maat plaatsvindt (specifiek voor de betreffende locatie of woning waar de cliënt verblijft).

Tip: u kunt cliënten wijzen op de informatie over (zelf)testen op corona en de quarantaineplicht op https://corona.steffie.nl/nl/ en weet waaraan je moet voldoen voordat je (terug) naar Nederland reist: https://reizentijdenscorona.rijksoverheid.nl/nl

Bronnen: medisch opnamebeleid en behandeladvies van VERENSO en NVAVG , Nederland past aanpak reizen binnen Europa aan op Rijksoverheid.nl

Toelichting

  [i] De belangrijkste ziekteverschijnselen van COVID-19 zijn verkoudheidsklachten (zoals neusverkoudheid, loopneus, niezen, keelpijn), hoesten, benauwdheid, verhoging of koorts, plotseling verlies van reuk en/of smaak (zonder neusverstopping): https://www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/ziekte#Symptomen. Je kunt ook denken aan: diarree of erge hoofdpijn of spierpijn. Het gaat niet om klachten die herkenbaar zijn vanuit een andere oorzaak zoals hooikoorts, astma, chronische hoest/ verkoudheid.

[ii] Hier staat meer informatie over de gezondheidsadviezen van de rijksoverheid: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19/nederlandse-maatregelen-tegen-het-coronavirus/gezondheidsadviezen