Tweede Kamer neemt Wet verbetering beschikbaarheid jeugdzorg aan
De Tweede Kamer heeft ingestemd met de ‘Wet verbetering beschikbaarheid jeugdzorg’. Deze wet maakt het mogelijk om vast te leggen welke jeugdzorgvormen minimaal regionaal ingekocht moeten worden, hoe de regio-indeling eruit ziet en welke eisen er gesteld worden aan de regiovisie op het jeugdhulpaanbod. Verstrekkende wijzigingsvoorstellen die werden ingediend, bijvoorbeeld om subregio’s toe te staan, werden door de Tweede Kamer verworpen. De afspraken uit de Hervormingsagenda Jeugd blijven daarmee intact.
Wet volgt uit Hervormingsagenda Jeugd
De ‘Wet verbetering beschikbaarheid jeugdzorg’ is één van de acties waarmee opvolging wordt gegeven aan de in de Hervormingsagenda Jeugd geformuleerde opgaven: het verbeteren van de beschikbaarheid van jeugdzorg voor de meest kwetsbare kinderen door het versterken van de regionale samenwerking tussen gemeenten en het beter organiseren van de regionale en landelijke contractering van specialistische jeugdzorg. Het debat over dit wetsvoorstel werd spannend toen er wijzigingsvoorstellen werden ingediend die haaks staan of niet aansluiten op de afspraken uit de Hervormingsagenda Jeugd. Zowel de regio-indeling, als de zorgvormenlijst, als de eisen aan de regiovisies kwamen ter discussie te staan.
Brede steun voor wet, niet morrelen aan afspraken
Het kabinet én jeugdbranches, beroepsverenigingen en cliëntorganisaties deden een dringend beroep op de Tweede Kamer om niet te morrelen aan de eerder gemaakte afspraken. Twee weken geleden stemde de Tweede Kamer over alle amendementen en moties. Toen werd al duidelijk dat er geen meerderheid was voor deze ingrijpende wijzigingsvoorstellen. Diverse andere amendementen en moties werden wel aangenomen. Het wetsvoorstel zelf kwam vandaag in stemming en bleek op zeer ruime steun te kunnen rekenen.
Eisen aan intern toezicht
De ‘Wet verbetering beschikbaarheid jeugdzorg’ stelt ook eisen aan het interne toezicht van jeugdhulpaanbieders. In het oorspronkelijke wetsvoorstel zouden deze eisen gelden voor organisaties met 10 of meer jeugdhulpverleners, maar de Tweede Kamer verhoogde deze grens voor een deel van de jeugdzorg. Bij jeugdhulp met verblijf blijft de grens op 10 medewerkers, maar voor andere jeugdhulpvormen gelden de nieuwe eisen aan het interne toezicht vanaf 25 medewerkers.
Geen burgemeester, wethouder of jeugdzorgbestuurder in RvT
De Tweede Kamer scherpte de eisen aan het interne toezicht op onderdelen ook verder aan. Zo mag een burgemeester of wethouder met de portefeuille jeugd geen toezichthouder zijn bij een jeugdzorgaanbieder, óók niet in een andere regio. Bestuurders uit de jeugdzorg kunnen, zo lang zij actief zijn als bestuurder, ook geen lid van de Raad van Toezicht bij een andere jeugdaanbieder zijn. Daarnaast is door de Tweede Kamer in de wet een inspanningsverplichting opgenomen om te zorgen dat één lid van de Raad van Toezicht van een jeugdzorgorganisatie als jongere of als ouder of als medewerker praktijkervaring heeft met jeugdzorg.
Eerste Kamer
De aangenomen wet moet nog vertaald worden in Algemene Maatregelen van Bestuur, zoals het ‘Besluit verbetering beschikbaarheid jeugdzorg’ waarin de afspraken over regionalisering en inkoop precies worden vastgelegd. De VGN dringt aan op spoedige behandeling van het wetsvoorstel in de Eerste Kamer, zodat de regels daarna zo snel mogelijk in werking kunnen treden. Om de problemen in het jeugddomein op te lossen, is ook meer nodig. Naast het doorzetten van de Hervormingsagenda Jeugd is het van groot belang dat álle aanbevelingen uit het rapport ‘Groeipijn’ van de Deskundigencommissie Van Ark worden opgepakt. Het nu aangenomen wetsvoorstel is slechts een kleine, maar belangrijke, stap op weg naar een beter werkend stelsel.
Overleg tussen rijk en gemeenten
Op woensdag 16 april overleggen rijk en gemeenten in het 'overhedenoverleg' over de gemeentefinanciën. Gemeenten krijgen in 2026 veel minder geld, dit wordt het 'ravijnjaar' genoemd. Gemeenten voeren de druk op het rijk op en dreigen met rechtszaken als het rijk niet over de brug komt. In aanloop naar het 'overhedenoverleg' schreven de voorzitters van VGN, Jeugdzorg Nederland en de Nederlandse ggz een opiniestuk in De Volkskrant. Het gesprek tussen rijk en gemeenten gaat volgens de branches nu te veel over geld, en te weinig over de onderliggende problematiek: 'Praat niet alleen over geld maar pak het werkelijke probleem aan. Zet, zoals ook de commissie-Van Ark adviseert, in op een samenhangende jeugd- en gezinsaanpak. Want als we blijven bezuinigen op de basis, en niet het inhoudelijke gesprek over de zorg voor de meest kwetsbaren centraal voeren, dan betalen onze kinderen de hoogste prijs.' Het opiniestuk is een vervolg op de brandbrief die de branches vorige week samen met beroepsverenigingen en cliëntorganisaties aan het kabinet stuurden.
