Op zoek naar een werkplek die past
Soms zie je als begeleider dat cliënten meer kunnen dan dat ze doen. Of dat ze niet helemaal op hun plek zitten bij hun werk of dagbesteding. Dan is het belangrijk om samen te onderzoeken wat er anders kan. Koninklijke Visio, expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen, greep het project Ontwikkelingsgericht ondersteunen aan om twee cliënten naar een passende werkplek te begeleiden.
Koninklijke Visio wil zoveel mogelijk uit cliënten halen, zodat zij het leven kunnen leiden dat zij willen. Het vinden van passende dagbesteding of werk is daar onderdeel van. Dolly Holverda, begeleider montage/inpakunit bij Visio: “De cliënten van Visio Het Huis te Echten hebben een verstandelijke en een visuele beperking. Dat maakt het vinden van passend werk extra lastig, want hun werkplekken moeten aan allerlei eisen voldoen. Bij Visio hebben we onze eigen dagbesteding voor cliënten, met houtbewerking, een weverij, keramiek, een tuin en montage/verpakkingswerkzaamheden. Daarnaast participeren we in het samenwerkingsverband Probaan, organisatie voor begeleid werken, die cliënten bij bedrijven plaatst. Zo werkt een groep cliënten bij fietsenfabrikant Azor in Hoogeveen, in een beschermde werkomgeving, onder begeleiding van een medewerker van Visio.”
Werkboek
Visio besloot mee te doen aan het project Ontwikkelingsgericht ondersteunen om te bekijken hoe cliënten begeleid kunnen worden naar een beter passende vorm van werk of dagbesteding. Twee cliënten nemen deel aan het project. Dolly had meteen Jacques (33) in gedachten. “Ik zag Jacques niet tot zijn 65e bij de dagbesteding zitten”, vertelt ze. “Hij heeft veel meer mogelijkheden. Ik ben samen met Jacques aan de slag gegaan met het werkboek ‘Het is mijn leven’, waarmee we in beeld brachten hoe hij zichzelf ziet, wat hij kan, wat hij wil en hoe zijn netwerk eruit ziet.”
Videobeelden
Dolly en Jacques vulden ook een competentiemodel in, dat onder andere zijn sociale, contactuele en organisatorische vaardigheden in beeld bracht. De ouders van Jacques, begeleiders van zijn dagbestedingsplekken, de recreatie en de orthopedagoge deden hetzelfde. Dolly voerde verschillende gesprekken met de mensen rond Jacques en maakte video-opnamen van de interviews, ook van de gesprekken met Jacques. “Die keken we samen terug. Zo konden we steeds controleren of alles nog klopte en of we nog steeds achter de uitspraken stonden. Uit de onderzoeken bleek dat Jacques uiteindelijk buiten Visio wil werken, als hovenier of als inpakker bij een bedrijf. Daar groeit hij nu langzaam naartoe.”
Enorm gegroeid
Dolly maakte een stappenplan volgens het ‘eigen initiatiefmodel’. Dat houdt in dat Jacques steeds meer zelfstandig gaat aanpakken. “Ons eerste actiepunt was zelfstandiger werken”, zegt Dolly. “Jacques werkt bij de montage/inpak-unit en in de tuin. Eerst werden alle materialen voor hem klaargelegd, maar inmiddels doet hij alles zelf. Bij elke tussenstap hebben we een terugkoppeling gehouden en er komt steeds weer een nieuwe stap bij. Dat werkt geweldig. In een paar maanden tijd heb ik Jacques enorm zien groeien. Hij is mondiger geworden, rustiger en zelfstandiger. Hij heeft zelfs verbeteringen voorgesteld op zijn werk en die ook zijn doorgevoerd. Zijn zelfbewustzijn is enorm gegroeid en dat is prachtig. Ik blijf hem stimuleren om steeds meer bij te leren. Uiteindelijk wil ik een groepje cliënten om hem heen verzamelen en hen samen bij een bedrijf plaatsen. Dat zou heel mooi zijn.”
Reguliere werkplek
De tweede cliënt uit het project werkte als begeleid werker in een regulier bedrijf, met ondersteuning van een jobcoach van Probaan. Nadat zijn werkgever met pensioen ging, wilde hij graag in een ander bedrijf meedraaien. Tijdens het inwerken bij twee bedrijven bleek hij daar toch veel moeite mee te hebben, ondanks de ondersteuning van zijn jobcoach. “Aan de hand van ‘Dit is mijn leven’ zijn we naar alternatieve mogelijkheden gaan kijken”, zegt Dolly. “Inmiddels werkt hij bij de fietsenfabriek, in de beschermde omgeving waar ook andere cliënten van Visio werken. We werken toe naar een zelfstandig begeleid werken-plek bij een gewoon bedrijf, eventueel in combinatie met het werk bij Azor. Eigenlijk moet het ontwikkelingsgericht ondersteunen standaard onderdeel van ons werk worden, binnen de hele organisatie. Anders naar een cliënt kijken opent een wereld van mogelijkheden.”
Voor meer informatie
- Dolly Holverda, begeleider bij Visio, e-mail dollyholverda@visio.org.
- Werkboek 'Dit is mijn leven'
- Website Kennisplein Gehandicaptensector
Tips: aan de slag!
- Het werkboek ‘Dit is mijn leven’ zet de cliënt centraal. Ga niet teveel uit van je eigen mening als begeleider, maar luister naar wat de cliënt wil.
- Organiseer een themadag voor collega’s binnen de hele organisatie, om draagvlak te creëren voor het ontwikkelingsgericht ondersteunen.
- Gebruik video-opnamen bij je interviews. Dat zorgt ervoor dat je nog bewuster met het proces bezig bent.
- Laat de cliënt los. Laat hem ervaren dat hij dingen zelf kan en neem niet over.
- Blijf praten met de cliënt: wat wil hij, wat kan hij? Houd steeds de vinger aan de pols.