Meer maatwerk bij uitvoering stappenplan Wet zorg en dwang
VWS heeft de conceptversie gepubliceerd van een wijziging van het Besluit zorg en dwang. Hierin worden de eisen benoemd waaraan iemand moet voldoen om te kunnen optreden als onafhankelijke deskundige. De onafhankelijke deskundige wordt, in het kader van het stappenplan, geraadpleegd als het niet gelukt is om de onvrijwillige zorg binnen zes maanden af te bouwen. Deze conceptversie is gepubliceerd op www.internetconsultatie.nl. Iedereen heeft gelegenheid om op deze tekst te reageren. Reacties moeten uiterlijk op 23 mei geplaatst worden.
Onafhankelijke deskundige
Sinds november 2021 is de externe deskundige in de Wet zorg en dwang vervangen door de onafhankelijke deskundige. Een externe deskundige, de naam zegt het al, mocht niet werkzaam zijn bij de zorgorganisatie die de cliënt over wie advies wordt gevraagd onvrijwillige zorg verleent. Voor de onafhankelijke deskundige geldt dit vereiste niet. De zorgverantwoordelijke heeft sinds deze wijziging dus de mogelijkheid om een externe dan wel een interne deskundige te raadplegen.
Eisen onafhankelijke deskundige
Om als externe deskundige te kunnen optreden moest een zorgverlener aan een aantal eisen voldoen. Die eisen zijn opgenomen in het Besluit zorg en dwang. Ook de onafhankelijke deskundige moet aan een aantal eisen voldoen. In de concepttekst worden de volgende eisen genoemd:
- de betreffende persoon is zorgverlener of een deskundige op het gebied van langdurige of intensieve zorg;
- hij / zij moet aantoonbare kennis en ervaring hebben met de onvrijwillige zorg die aan de betrokken cliënt wordt verleend;
- hij / zij moet aantoonbaar kennis en ervaring hebben ten aanzien van het voorkomen en afbouwen van de onvrijwillige zorg voor de doelgroep waartoe de cliënt om wie het gaat behoort;
- hij / zij is gedurende ten minste één jaar niet betrokken geweest bij de behandeling van de zorg aan de cliënt om wie het gaat en functioneert onafhankelijk van de zorgaanbieder.
Het opvallendste verschil met de eisen waaraan de externe deskundige moest voldoen, is dat de mogelijkheid om als externe deskundige op te treden in de gehandicaptenzorg beperkt was tot artsen VG, psychiaters, gz-psychologen, orthopedagoog-generalisten en verpleegkundigen. De mogelijkheid om als onafhankelijke deskundige op te treden is niet beperkt tot deze beroepsgroepen.
Standpunt VGN
De voorgestelde wijziging vergroot de mogelijkheden van de zorgverantwoordelijke om ten aanzien van iedere cliënt individueel te beoordelen welke deskundige het best gekwalificeerd is om advies uit te brengen. Daarmee draagt de wijziging eraan bij dat onvrijwillige zorg tijdig afgebouwd kan worden. VGN steunt de voorgestelde wijziging daarom van harte.
Verdere procedure
Na sluiting van de reactietermijn zal VWS de reacties bestuderen en beoordelen of deze aanleiding zijn om de concepttekst te wijzigen. Vervolgens zal de wijziging van het Besluit zorg en dwang formeel in gang worden gezet. Deze wijzigingsprocedure duurt in de regel enkele maanden. Tot slot wordt de datum bepaald waarop de wijziging van het Besluit zorg en dwang in werking treedt.
Voor vragen kunt u contact opnemen met Peter Kruithof pkruithof@vgn.nl
