Overzicht stand van zaken implementatie Wet zorg en dwang

Brief aan minister De Jonge over knelpunten implementatie

De VGN heeft eind oktober een brief aan minister De Jonge gestuurd waarin zij haar zorgen kenbaar maakt over verschillende knelpunten die de implementatie van de Wzd met zich meebrengt. Hierover is inmiddels gesproken met VWS en de knelpunten zijn inmiddels in overleg met de VGN opgepakt. De brief aan de minister treft u onderaan dit artikel aan.

Gelijkgestelde aandoeningen (aanpassing Besluit zorg en dwang)

VWS heeft aangekondigd cliënten met het syndroom van Korsakov, de ziekte van Huntington en cliënten met niet-aangeboren hersenletsel onder voorwaarden gelijk te willen stellen met cliënten met een verstandelijke beperking of psychogeriatrische aandoening, zodat op hen de Wzd van toepassing is. Dit wordt geregeld in het Besluit zorg en dwang (Bzd). VWS heeft echter gemeld dat dit pas in het eerste kwartaal van 2020 zal plaatsvinden. Hierdoor ontstaat het probleem dat de Wzd dus niet vanaf 1 januari 2020 op deze groep cliënten van toepassing kan zijn. De VGN bespreekt met VWS welk wettelijk kader op deze cliënten van toepassing is tot het Bzd is gewijzigd.  

Daarnaast wordt, naar aanleiding van verzoeken uit het veld gekeken, of het wenselijk is dat meer zorgverleners kunnen optreden als externe deskundigen. Als dit het geval is kan dat worden meegenomen bij de wijziging van het Bzd.

Rapportage en analyse van onvrijwillige zorg

Onlangs is de Regeling zorg en dwang gepubliceerd in de Staatscourant. U treft de regeling hieronder aan. In deze regeling worden onder andere de registratie en de halfjaarlijkse rapportage van onvrijwillige zorg en de bijbehorende analyse nader uitgewerkt. Er is een format bijgevoegd dat leden moeten gebruiken voor de inrichting van hun softwaresystemen ten behoeve van de halfjaarlijkse rapportages die aan de IGJ moeten worden verstrekt. 

Zorgverantwoordelijke

In Regeling zorg en dwang wordt ook geregeld wie zorgverantwoordelijke kunnen zijn. Dit kunnen zorgverleners vanaf niveau 3 zijn. Zie voor de precieze invulling artikel 2 van de Regeling zorg en dwang.

Overgangsjaar 2020

In de zomer is de brief van de minister over het overgangsjaar met de daarbij behorende ‘Roadmap’ naar de Tweede Kamer gestuurd. In deze brief staan veel onderwerpen die dit jaar worden opgepakt en nog moeten worden uitgewerkt, alsmede voorstellen om het jaar 2020 als overgangsjaar te kunnen beschouwen. In de bijlagen onderaan dit artikel kunt u lezen wat de voorstellen en het overgangsjaar concreet inhouden. De VGN is over verschillende onderwerpen nog in overleg met VWS en IGJ. Dit gaat met name over tijd die beschikbaar is voor het overzetten van de Bopz-behandelplannen naar Wzd-zorgplannen en over wanneer de eerste rapportage van onvrijwillige zorg met analyse aan de IGJ verstrekt kan worden. U wordt over de uitkomsten en de precieze overgangsregeling binnenkort (naar verwachting in de maand november) geïnformeerd.

Overgangsrecht lopende Bopz-procedures en bestaande Bopz-machtigingen

In november wordt door de VGN een overzicht gepubliceerd waarin wordt uitgelegd hoe het overgangsrecht precies in elkaar zit ten aanzien van Bopz-procedures die doorlopen in 2020 en de lopende Bopz-machtigingen. Hierin wordt ook de in de vorige paragraaf  genoemde uitkomst meegenomen van het overleg tussen VGN en VWS/IGJ over de omzetting van de Bopz-behandelplannen naar Wzd-zorgplannen alsmede over de eerste halfjaarlijkse rapportage met analyse aan de IGJ.

Registratie in openbaar register door zorgaanbieders

De leden krijgen in de maand november een brief van VWS waarin wordt uitgelegd op welke wijze zij zich moeten registreren als zorgaanbieder in de zin van de Wzd. Tevens moeten zij vestigingen waar cliënten gedwongen kunnen worden opgenomen registreren als accommodatie. Vestigingen waar cliënten niet gedwongen worden opgenomen, maar waar wel onvrijwillige zorg verleend kan worden, moeten als locatie worden geregistreerd. Locaties met een Bopz-aanmerking worden automatisch als accommodatie geregistreerd. Zo kan de IGJ zien waar onvrijwillige zorg wordt verleend en waar cliënten gedwongen worden opgenomen. Op de registratie,  de controle of de gegevens goed zijn overgezet en alles wat daarbij komt kijken, zal VWS nader ingaan in de brief die u over de registratieverplichting ontvangt.

Samenloop Wzd-Wvggz

Er zijn zorgaanbieders die vanaf 1 januari 2020 met zowel de Wzd als de Wet verplichte ggz (Wvggz) te maken krijgen en wellicht beide wetten moeten implementeren. Op dit moment is VWS druk bezig met een handreiking over de samenloop Wzd-Wvggz. Zodra deze wordt gepubliceerd zal de VGN dit ook hier kenbaar maken. De VGN organiseert samen met ActiZ een ledenbijeenkomst op donderdag 12 december die volledig in het teken van de Wvggz zal staan. Uiteraard wordt dan ook de samenloop met de Wzd belicht. Voor meer informatie en opgeven voor deze bijeenkomst, zie de paragraaf hieronder over de ledenbijeenkomsten.

Externe klachtencommissie Wzd

De Wzd schrijft voor dat klachten op basis van de Wzd moeten worden beoordeeld door een externe klachtencommissie die is ingesteld door een representatieve organisatie van cliënten en een representatieve organisatie van zorgaanbieders. Zo’n commissie kan op landelijk niveau worden ingesteld, maar ook op regionaal niveau. De VGN is inmiddels, samen met ActiZ en de cliëntenorganisaties Ieder(in), KansPlus, LSR en LOC, gestart met de oprichting van een landelijke klachtencommissie Wzd, waarbij alle leden zich aan kunnen sluiten. Op welke wijze leden zich kunnen aansluiten wordt binnenkort bekend gemaakt. Leden die de voorkeur geven aan een decentrale klachtencommissie kunnen hiertoe zelf het initiatief nemen in samenwerking met een representatieve cliëntenorganisatie op regionaal niveau.

Profiel Wzd-functionaris en Profiel Zorgverantwoordelijke

NVAVG, Verenso, NIP, NVO, Zorgthuisnl, ActiZ en VGN hebben in opdracht van VWS een concept Profiel Wzd-functionaris opgesteld. Dit concept ligt nu ter accordering voor bij alle besturen van de genoemde organisaties die vertegenwoordigd zijn in de adviesgroep Profiel Wzd-functionaris. Zodra de besturen het Profiel hebben goedgekeurd zal het Profiel Wzd-functionaris worden gepubliceerd op de website van de VGN. Dezelfde organisaties, aangevuld met V&VN, NWG en BPSW zijn op dit moment bezig met het opstellen van het Profiel zorgverantwoordelijke. De verwachting is dat dit Profiel eind november/begin december beschikbaar komt op de website van de VGN.

Cliëntenvertrouwenspersoon

Om de onafhankelijke positie van de cliëntenvertrouwenspersoon te waarborgen, bepaalt het Besluit zorg en dwang dat een cvp niet in dienst mag zijn bij de zorgaanbieder. Bij de organisatie van het vertrouwenswerk wordt aangesloten bij de wijze waarop onafhankelijke cliëntondersteuning voor cliënten met een indicatie voor langdurige zorg is georganiseerd. Dat houdt in dat zorgverzekeraars het vertrouwenswerk inkopen bij organisaties die vertrouwenswerk aanbieden. Inmiddels zijn vier aanbieders van vertrouwenswerk gecontracteerd: het AKJ, het LSR, Adviespunt Zorgbelang en Quasir die verschillende werkgebieden hebben gekregen. De cliënten uit dat werkgebied kunnen een beroep doen op cvp-en van deze aanbieder. In eerste instantie worden de aanbieders van vertrouwenswerk voor één jaar gecontracteerd. In de loop van 2020 zal bezien worden of deze werkwijze ook in de jaren daarna voortgezet zal worden. Uiteraard kunnen cliënten desgewenst ook een beroep doen op een interne cliëntenvertrouwenspersoon of klachtenfunctionaris. Om verwarring te voorkomen, is het raadzaam deze interne cliëntenvertrouwenspersoon een andere naam te geven. 

Stappenplan ’s Heeren Loo

In de handreiking ‘Wzd voor zorgaanbieders’ treft u een compacte versie van het stappenplan aan. Hieronder treft u dit stappenplan separaat aan. Ook treft u hieronder het stappenplan aan dat  ’s Heeren Loo beschikbaar heeft gesteld en waarin (op een compacte manier) ook alle inhoudelijke informatie die bij het volgen van het stappenplan komt kijken, is toegevoegd. Hierdoor is dit uitgebreide stappenplan ook goed bruikbaar.

CIZ Brochure overzicht  voor Wzd aanvragen bij het CIZ

Bijgaand treft u de brochure van het CIZ aan waarin een overzicht wordt gegeven welke informatie het CIZ van u nodig heeft en op welke wijze u die kunt aanleveren. Meer informatie over de Wzd zal het CIZ later dit jaar nog op zijn website plaatsen.

Update 50 vragen/handreiking huisregels/overzicht cliënten

Vóór 1 januari zal de VGN een update van de 50 vragen Wzd publiceren, alsmede de handreiking huisregels en het overzicht van de rechten van cliënten.

Ledenbijeenkomst Wzd en ledenbijeenkomst Wvggz

Op maandag 18 november 2019 zal van 10.00 tot 13.00 uur (ontvangst 09.30 uur bij de VGN) de laatste ledenbijeenkomst van dit jaar over de Wzd plaatsvinden. U kunt zich hiervoor niet meer opgeven omdat het maximum aantal deelnemers is bereikt. Daarnaast zal de VGN samen met ActiZ een ledenbijeenkomst houden over de Wvggz, omdat er leden zijn die zich met beide wetten zullen gaan bezighouden. Deze bijeenkomst vindt plaats op donderdag 12 december van 10.00 tot 13.00 uur (ontvangst 09.30 bij de VGN). De nadere invulling van het programma van deze bijeenkomst wordt later bekendgemaakt. Voor het opgeven van de ledenbijeenkomst  over de Wvggz van donderdag 12 december klik hier.

Ledenbijeenkomsten in 2020 en monitoring vanaf 1 januari 2020 door VWS

Ook in 2020 zal de VGN ledenbijeenkomsten houden over de Wzd. In deze bijeenkomsten wordt u onder andere bijgepraat over de laatste ontwikkelingen, worden zaken toegelicht waarover onduidelijkheid bestaat, kunt u uw ervaringen delen en problemen waar u tegen aanloopt melden etc. Meer informatie hierover verschijnt binnenkort.

VWS zal vanaf 1 januari 2020 de Wzd gaan monitoren en ook gedurende het hele jaar activiteiten ontplooien ter ondersteuning van de implementatie van de Wzd. Ook VWS gaat in 2020 weer informatiebijeenkomsten houden. Binnenkort volgt over dit alles meer informatie.

Waar vind ik alle  informatie over de Wzd?

In de bijlage onderaan dit artikel treft u een overzicht aan van de tot nu toe bekende activiteiten en producten die door de VGN (al dan niet samen met anderen) worden gemaakt. Hierin zijn ook de activiteiten uit de Roadmap verwerkt, indien bekend is de streefdatum van publicatie vermeld. In deze lijst zijn ook de producten en activiteiten van VWS opgenomen. Inmiddels zijn op www.dwangindezorg.nl al veel informatieproducten verschenen. Het overzicht hiervan op dit moment (11 november 2019) is opgenomen in onderstaand document. Op www.dwangindezorg.nl staat ook een kort filmpje over de Wzd en kunt u de door VWS georganiseerde bijeenkomsten van afgelopen september over de Wzd teruglezen en binnenkort ook terugkijken.

Integrale wettekst Wzd inclusief Besluit zorg en dwang

ActiZ en VGN hebben samen een integrale versie van de Wet zorg en dwang laten maken, waarin zowel de Wijzigingswet zorg en dwang als het Besluit zorg en dwang is verwerkt. Bij de desbetreffende wetsartikelen zijn de relevante artikelen uit het Besluit zorg en dwang ingevoegd, zodat u alle informatie in één document heeft. Ook zijn er handige kopjes boven de artikelen gezet, zodat u direct weet waar een artikel overgaat. De integrale wettekst treft u als bijlage onderaan dit artikel aan.