LVB-jongeren oververtegenwoordigd in het strafrecht
In het jeugdstrafrecht zijn jongeren met een licht verstandelijke beperking de laatste twee decennia oververtegenwoordigd geraakt, terwijl ze in de vrijwillige hulpverlening ondervertegenwoordigd blijven. Wat is er gebeurd? Welke maatschappelijke veranderingen op sociaal en politiek gebied hebben aan deze opvallende verschuiving bijgedragen?
Om een antwoord te vinden op deze vragen onderzocht Marigo Teeuwen (sociologe van de Universiteit van Amsterdam) 120 reclasseringsdossiers van licht verstandelijk gehandicapte jongeren en interviewde jeugdreclasseringswerkers, vertegenwoordigers van politie, officieren van justitie en kinderrechters. Het onderzoek is mede gefinancierd door Stichting Philadelphia en Zorggroep 's Heeren Loo.
Onderzoeksrapport
Op 16 april 2012 verscheen het onderzoeksrapport onder de titel Verraderlijk gewoon. Het rapport constateert dat de laatste decennia het aantal aangehouden minderjarige verdachten is verdrievoudigd. Binnen deze groep is het aantal mensen met een licht verstandelijke handicap bijna twee maal zo groot als het landelijk percentage (38% versus 21%). Schattingen van het aantal LVG-ers in de gevangenis lopen uiteen van 30% tot 50%.
Oorzaken
Naast een aantal min of meer persoonsgebonden kenmerken als stoer doen, mee willen doen, spanningsbehoefte en alcohol- en drugsgebruik benoemt de onderzoekster de veranderingen in de samenleving, in de zorg en in het strafrecht gedurende de afgelopen decennia als belangrijke oorzaken voor dit verschil. De uitkomsten van het onderzoek sluiten aan bij eerdere rapportages over LVG-jongeren van onder meer het Sociaal Cultureel Planbureau en de Brancherapporten van de VGN.
Reeds in praktijk
Diverse aanbevelingen van de onderzoekster voor zorg- en hulpverlening worden reeds door de VGN in praktijk gebracht.
Via het project Vroeg Voortdurend Integraal is de afgelopen jaren gewerkt aan de verbetering van de ketensamenwerking in de hulpverlening, zorg en onderwijs voor kinderen met een (dreigende) ontwikkelingsachterstand; een groot aantal VGN-leden werkt samen in het Landelijk Kenniscentrum LVG aan het verbreden en verdiepen van specifieke LVG-kennis en informatie; in het landelijk expertise centrum van de Borg- instellingen bundelen vier VGN-leden de krachten en verrichten met elkaar de inspanningen op het gebied van diagnostiek, behandeling, wetenschappelijk onderzoek en kennisuitwisseling rond Sterk Gedragsgestoorde Licht Verstandelijk Gehandicapten (SGLVG).
Forensische zorg
Daarnaast leveren 17 VGN-leden forensische zorg aan mensen met een licht verstandelijke handicap. In samenwerking met het ministerie van Veiligheid & Justitie wordt onder meer gewerkt aan het intensiveren van de kennisoverdracht tussen gehandicaptenzorg en Justitie. Een recent voorbeeld daarvan is een project dat binnenkort wordt gestart en zich richt op het zoveel mogelijk beperken van detentieschade en het verlagen van het risico op recidive bij mensen met een (licht) verstandelijke beperking door het creëren van een netwerk waarin zorgaanbieders en Penitentiaire Inrichtingen regionaal samenwerken.
