Inspirerende netwerkbijeenkomst kennisbeleid: waar staan we nu?

Henk Kouwenhoven, bestuurder van Sherpa en bestuurslid van de VGN, opende de bijeenkomst: “Als Gehandicaptenzorg mogen we trots zijn op wat we bereikt hebben: we denken continu na over wat goede zorg is en medewerkers gaan mee in deze ontwikkeling, zodat ze over actuele kennis en kunde beschikken. De zorg en ondersteuning voor onze cliënten is hierdoor de afgelopen jaren op een hoger plan gekomen.”

Kouwenhoven noemde het samenbrengen van drie soorten kennis van belang:

• Ervaringskennis van ouders/verwanten;
• Praktijkkennis van medewerkers;
• Wetenschappelijke kennis vanuit onderzoek.

De combinatie van deze kennisbronnen brengt de branche een stap verder.

Voor de toekomst heeft de gehandicaptensector volgens Kouwenhoven vijf kernopgaven:

• Complexiteit van zorgvragen neemt toe.
• Continue zorgvernieuwing en daarmee ontwikkeling van medewerkers.
• Normatieve professionalisering: ken je vak is één, maar nadenken over is de kritische factor. Elke situatie is specifiek.
• Arbeidsmarkt: er zijn veel nieuwe medewerkers nodig. Benut het kenmerkende van werken in de gehandicaptenzorg, namelijk de grote diversiteit en de mogelijkheid voor ontwikkeling.
• Voorzien in een duurzame kennisinfrastructuur: laten zien dat hetgeen we doen ook echt werkt. Kennis helpt hierbij.

Kortom, er is voldoende aanleiding om ook in de komende jaren in te blijven zetten op kennisbeleid.

De bijeenkomst vervolgde met een blik van buitenaf. Tony Wegewijs (change2learn, zie pdf) heeft jarenlang bij Heineken het kennismanagement vormgegeven. Hoe doe je dit voor 85.000 medewerkers die overal in de wereld werkzaam zijn? Heineken heeft dit benaderd via drie sporen, namelijk mens, proces en technologie.

Wegewijs ziet hierbij veel parallellen met hoe in veel zorgorganisaties kennismanagement wordt vormgegeven. Zowel voor Heineken als voor zorgorganisaties ziet Wegewijs de volgende ontwikkelingen:

• Vereiste snelheid kennisontwikkeling stijgt;
• Kennisintensiviteit neemt toe;
• Kennis werkers zijn de onderscheidende productiefactor.

Hierna werden de ‘lessons learned’ van drie kennismanagement initiatieven gepresenteerd (zie pdf’s):

• Kennisbeleid VGN 2007-2017, door Marion Kersten, senior beleidsmedewerker kennisbeleid
• ASVZ/Carante groep: kennisbeleid vormgegeven in de praktijk, door Hanneke Kooiman, manager expertise, ASV/Carante Groep. Zie deze video over kennisbeleid Carante groep
• Masterclasses kennisbeleid 2007-2017, door Annelies Kleijsen, docent masterclass kennismanagement - DNV

Via korte speeddates wisselden de kennismanagers vervolgens inzichten uit over hun meegebrachte good practices (zie pdf). Dit onderdeel werd begeleid door Hilair Balsters, coördinator van het Kennisplein Gehandicaptensector.

Het laatste onderdeel van de bijeenkomst was gericht op de toekomst en ging in op een actueel vraagstuk bij de VGN rondom professionalisering en vakmanschap: hoe kunnen we de leercultuur verbeteren?

De kennismanagers hebben hierover het volgende aan de VGN meegegeven:

• Vooral facilitering en verbinding binnen de organisatie is hier van groot belang. Is goed georganiseerd dat teams van elkaar leren? Is er voldoende ondersteuning van werkplekleren?
• Er is bij medewerkers veel expertise onder de oppervlakte aanwezig; het is zaak deze kennis zichtbaar te maken. Dit vraagt om facilitering. Dat start met bewustwording bij medewerkers van onderaf dat ze over veel tacit knowledge beschikken.
• Veel diversiteit in leren: niet iedereen wil in elke fase van zijn/haar loopbaan leren, sommige medewerkers zijn minder gericht op ontwikkeling en leerstijlen zijn divers.
• Organisaties moeten gebruikmaken van groepsleren en minder op individueel. Veel organisatie zijn hiermee bezig en de VGN kan hierbij een faciliterende en legitimerende rol spelen.

 
De presentaties en de uitwerkingen zijn hieronder te downloaden.