Huisartsenzorg bij Zuidwester: eerst de huisarts dan de arts VG

De huisarts in kwestie, Zaid Kassar, vertelt dat deze constructie sinds een half jaar de praktijk is. Daarvoor verliep alle zorg via de arts VG. ‘Voor mij betekende die constructie dat ik heel gefragmenteerd zorg moest leveren, waardoor ik de cliënten van Zuidwester niet goed leerde kennen’, vertelt Kassar. ‘Dat voelde niet alleen onprettig, het was ook nog eens inefficiënt. Ik nam daardoor vaker het zekere voor het onzekere en liet toch even bloedprikken of toch een röntgenfoto maken. Als huisarts ben je generalist, maar ken je ook je patiënten. Ik mistte dat in die constructie.’

Iedereen verdient zorg

Dus werd het roer een half jaar geleden 180 graden omgegooid bij Zuidwester, mede omdat Kassar aangaf op deze manier geen huisartsenzorg meer te kunnen leveren. Hij wilde zelfs het contract met Zuidwester opzeggen. Kassar benadrukt het woord kunnen, want dat hij geen zorg wílde leveren, daarvan was geen sprake. ‘Iedereen verdient goede zorg. Juist ook mensen met een beperking, een groep mensen die extra kwetsbaar is. Het is ook een groep mensen die mij veel plezier in het werk geeft. Voldoening. Het zijn hele lieve patiënten, waar je heel veel van terugkrijgt. Maar de randvoorwaarden om goede zorg te kunnen leveren, moeten wel goed geregeld zijn.’

Doktersassistenten en verpleegkundigen zijn cruciaal

En dus is de constructie zo dat alle zorg via de huisarts verloopt. Jeanette Jongsma, manager expertise centrum Zuidwester vertelt dat binnen deze constructie de triage door vakbekwame doktersassistenten en verpleegkundigen cruciaal is. ‘De doktersassistenten zijn het eerste aanspreekpunt. Zij beoordelen de zorgvraag en schakelen of een verpleegkundige of de huisarts in’, geeft Jongsma aan. ‘We werken veel met invalkrachten op de woningen: zorgverleners die de cliënten niet altijd goed kennen. Ook daarom is een goede triage met doktersassistenten die echt weten door te vragen heel belangrijk.’ Kassar vult aan: ‘Iedere arts heeft het nodig dat hij kan vertrouwen op het voortraject. Dat is een belangrijke voorwaarde voor deze manier van werken.’

Multidisciplinaire zorg

Op het moment dat Kassar wordt ingeschakeld maar niet goed achter de zorgvraag komt, betrekt hij er een arts VG of een andere specialist bij. ‘Een huisarts is geen arts VG en een arts VG is geen huisarts. We zijn allemaal artsen en we weten allemaal hoe het menselijk lichaam werkt, maar de specialisaties van elkaar hebben we niet in huis. Soms verwijs ik iemand door en soms gaan we ook samen als specialisten op bezoek bij patiënten. Dat is echt het toppunt van multidisciplinaire zorg; niet alleen samen overleggen, maar ook samen zorg leveren. Dat kost wel veel tijd, maar we krijgen het qua bezetting voor elkaar. En de cliënt heeft er baat bij.’

Begeleiders zijn de eerste en de laatste schakel

Een belangrijke rol in de werkwijze van Zuidwester is weggelegd voor de begeleiders op de woningen. ‘Zij staan aan het begin en aan het eind van de schakel’, zegt Jongsma. ‘Zij constateren iets afwijkends bij de cliënt en schakelen dan de doktersassistent in. Vervolgens stelt de huisarts of een andere specialist een diagnose met een behandeladvies, en de begeleiders moeten dat uitvoeren.’ Omdat de meeste begeleiders agogisch zijn opgeleid en niet medisch, willen we hen in het proces van medische zorg ondersteunen.’ Zo is er een praatplaat beschikbaar voor begeleiders. Wat doe je als je een medische vraag hebt? Wie krijg je aan de lijn? Wat mag je verwachten? En hoe kan het traject eruit zien? Ook organiseert Zuidwester themabijeenkomsten over medische zorg om met elkaar door te praten. Hoe is het bloedprikken bijvoorbeeld georganiseerd? Op welke tijden komt het lab voorbij en is dat een handige tijd? ‘Het is een simpel voorbeeld’, zegt Jongsma. ‘Maar het gesprek daarover kan helpen in bewustwording en efficiëntie.’

Simpel, maar noodzakelijk

Zuidwester heeft fors geïnvesteerd in een goede basis van medische benodigdheden op de woningen, zoals bijvoorbeeld betrouwbare thermometers. ‘Ook dat klinkt weer heel simpel, maar het zijn wel dingen die nodig zijn’, zegt Jongsma. Zo kunnen begeleiders ook echt de juiste temperatuur doorgeven aan de doktersassistenten. Het helpt om met elkaar te komen tot een betere kwaliteit van medische zorg.’

We doen het samen

Inmiddels zijn alle betrokkenen gewend aan deze eenduidige manier van werken. ‘Er is onderling vertrouwen’, zegt Kassar. ‘We hebben elkaar leren kennen en er is vertrouwen ontstaan. We merken dat begeleiders ook meer dan eerder hun rol pakken in het proces van medische zorg. Ook omdat we weten dat we op elkaar kunnen terugvallen. Niemand staat er alleen voor. We doen het samen: samen dragen we aan goede medische zorg voor de cliënt.’

Detective

Zuidwester heeft tegen de landelijke trends in geen tekort aan artsen VG. ‘Vanwege de tekorten aan artsen VG, vinden wij als Zuidwester dat wij onze artsen VG breed beschikbaar moeten stellen, ook extramuraal’, zegt Jongsma. ‘Dat kunnen we realiseren door de inzet van Kassar en de capaciteit die we daardoor vrij hebben gekregen op de arts VG. Kassar: ‘Een arts VG hoeft wat mij betreft echt niet elke dag aanwezig te zijn, als hij maar bereikbaar is. Dat geeft mij zekerheid en daardoor heb ik het aangedurfd om deze sector in te gaan. Huisartsenzorg aan mensen met een beperking is een heel andere soort geneeskunde. Dat vraagt om een heel andere benadering. De eerste week bijvoorbeeld, vond ik heel zwaar. Toen overwoog ik te stoppen. Inmiddels weet ik hoe ik met de cliënten moet omgaan en onderzoek ik als een soort detective wat de zorgvraag van iemand kan zijn.’

Optimaliseren van zorg  

Er zijn nog slagen te slaan in het optimaliseren van de medische zorg binnen Zuidwester. Er wordt een overstap gemaakt naar een geïntegreerd cliëntendossier, waar ook het medisch dossier onderdeel van is. ‘Dat heeft wat voeten in aarde, maar daarmee kunnen we als multidisciplinair team veel meer informatie met elkaar uitwisselen’, zegt Jongsma. ‘Zo ontstaat er een completer plaatje en een duidelijker beeld van de cliënt. Er zijn twee dingen lastig rondom huisartsenzorg: hebben we echt voor iedereen 24/7 huisartsenzorg gedekt op een manier die logisch is en normaal? En als tweede de financiën. Het kost echt heel veel geld. Of het uit kan? Dat zullen we moeten gaan ontdekken.’

VGN verzamelt inspirerende voorbeelden over de samenwerking tussen (huis)artsen en AVG’s in de medische zorg voor mensen met een beperking. Meer voorbeelden leest u hier.

Heeft u zelf een mooi voorbeeld? Neem contact met ons op via Bianca Roos (broos@vgn.nl).