Festival Lab 2030: 'Wat is eigenlijk jouw dagbesteding?’

Net als de zoete geur van popcorn, verspreidde zich tijdens dat festival ook een kleine tweehonderdvijftig mensen over de zalen van de Gelderlandfabriek in Culemborg. Het festival, dat daar op 23 januari gehouden werd, was de afsluiting van het door de VGN georganiseerde Lab 2030. Het was alweer de vierde editie van het Lab, dat een innovatieve werkwijze is om een beweging op gang te brengen op heel concrete thema’s. Dit keer was het thema: weg met traditionele dagbesteding. Twintig teams van verschillende zorgorganisaties uit de gehandicaptenzorg gingen op zoek naar vernieuwende vormen van dagactiviteiten voor mensen met een intensieve zorgvraag. Meer in verbinding met de buurt, meer gericht op ontwikkeling en meer gericht op gebruik van technologie. De teams deelden hun ervaringen en geleerde lessen met de aanwezigen van het festival.  

Dansen en een carrousel van films  

In de grote zaal van cultureel centrum de Gelderlandfabriek stonden groepjes mensen lachend of gekke bekken trekkend bij de photobooth. Andere bezoekers dansten in de silent disco met koptelefoons op hun hoofd op nummers als Dancing Queen van Abba of wonnen informatie in over de VGN Academie of het platform Leven = Meedoen. Iets verderop werd een eerlijk gesprek met naasten gevoerd over de vraag: doen we het goed of doen we het goede? Er waren workshops over de kunst van het gelijkwaardig ontmoeten, over community building, over groot denken en klein doen en uiteraard over het principe van Lab 2030. Ook de carrousel van filmpjes van deelnemende Lab-teams over hun ervaringen en lessen, werd goed bezocht. Het kamertje was eigenlijk te klein, dus stonden bezoekers van afstand en over hoofden heen turend mee te kijken. Het kwam ten goede aan de festivalsfeer. 

'Wat is eigenlijk jouw dagbesteding?' 

Even daarvoor was het festival geopend door Idman Nur, medewerker van de LFB en Julianne Meijers, bestuurder van zorgorganisatie Bartiméus. Nur maakte een rondje door de zaal en vroeg her en der: ‘Wat is eigenlijk jouw dagbesteding?’ ‘Het begeleiden van mensen’, was er een paar keer te horen. En Frank van der Linden, bestuurder van Cello, vertelde dat hij binnen zijn organisatie erg veel beziggehouden wordt met vergaderen. Het gaf maar weer eens aan dat de term dagbesteding verouderd is en vooral gericht op het doorkomen van de dag. ‘Dat verhoudt zich niet zo goed tot waarde toevoegen aan de samenleving of waarde hebben voor anderen. Dus weg met die traditionele term.’ 

‘Geluk is dat de dag iets brengt’ 

Voordat de bezoekers zich over het festivalterrein in de Gelderlandfabriek verspreidden, sloot spoken word-artiest Yanaika Zomer de opening af met een voordracht over haar moeder die eerst werkte in de dagbesteding en nu zelf dagbesteding krijgt. ‘Leeg waren ook de dagen van mijn moeder, die jong begon te dementeren en steeds weer tegen kastjes en muren liep, omdat ze behalve uren nog zoveel meer te besteden had. Nog niet zo lang geleden stond ze zelf op groepen om haar zorg te verlenen aan wie het nodig had. En ze vergat inmiddels alles, maar niets doen had ze nooit gekund. We gunden haar een dagbesteding. Het woord vermeden we. Een dag is niet om uit te geven, die pluk je. Geluk is dat de dag iets brengt.’ 

Aanmoedigingsprijs 

Nieuw ten opzichte van de vorige drie Lab-trajecten was dat er ditmaal twintig teams meededen in plaats van tien, en dat er twee aanmoedigingsprijzen van elk tienduizend euro te winnen waren. Een van die twee prijzen ging naar activiteitencentrum Oosterhout van Amarant die dagactiviteiten biedt aan jongvolwassenen en volwassenen met een ernstig meervoudige beperking (emb). Oosterhout is een samenwerking met een lokale basisschool aangegaan met als doel om kinderen al op jonge leeftijd bekend te maken met mensen met ernstig meervoudige beperkingen. ‘Immers de jeugd heeft de toekomst.’  

‘Anders zijn is helemaal ok’ 

Onderdeel van die samenwerking is dat Erik op de basisschool een spreekbeurt heeft gehouden over zijn beperking. ‘Zijn motto dat anders zijn helemaal ok is, kwam heel goed aan bij de kinderen’, vertelt het team van Amarant in een film die zij maakten over hun deelname aan Lab 2030. Met de gewonnen geldprijs gaat Amarant onder andere het ontwikkelde lespakket uitbreiden en beschikbaar maken voor ook de onderbouw; een eigen festival organiseren om de Lab-gedachte verder binnen Amarant te verspreiden, en; een activiteit organiseren voor de kinderen van de basisschool en de deelnemers van Oosterhout zodat zij hun band kunnen verstevigen. 

Beleefverhaal 

De tweede aanmoedigingsprijs ging naar speelotheek Waldeck van Middin, waar onder andere mensen met emb ondersteund worden. Er werd een activiteit bedacht waarin zij in verbinding werden gebracht met de mensen uit de wijk. Kinderen uit de buurt worden uitgenodigd in de speelotheek om samen met de mensen die ondersteuning ontvangen, te genieten van een beleefverhaal, een interactieve manier van lezen waarbij vooral de zintuigen worden gebruikt. Met dit initiatief werd er niet alleen gewerkt aan de participatie van de mensen die Middin ondersteunt in de wijk, maar werd de activiteit ook ingezet als antwoord op de vraag van moeders met kinderen uit de wijk. Met de gewonnen geldprijs wil speelotheek Waldeck meer belevingsproducten aanschaffen waarmee zowel kinderen als ouderen gestimuleerd worden om te bewegen. 

Polonaise 

Wat is een festival zonder muziek? Na de prijsuitreiking kwam Smartlap Charles het podium op om tot slot en uit volle borst nog twee nummers te zingen voor het publiek: Leef van André Hazes jr en Engelbewaarder van Marco Schuitmaker. De aanwezigen zongen, klapten en dansten vrolijk mee en zo werd het festival met een spontane polonaise afgesloten.    

Aftermovie

Het Multimediateam van Pluryn maakte een aftermovie van het festival.

Meer informatie 

Op de inspiratiepagina Festival Lab 2030 'Weg met traditionele dagbesteding' staat een terugblik op het Festival Lab 2030 en zijn de films terug te kijken van de deelnemende teams. 

Wil je meer praktische informatie over wat het concept Lab 2030 precies inhoudt? Het staat beschreven in het artikel: Lab 2030 levert heel concrete bijdragen aan een betekenisvol leven voor mensen met een beperking.  

In het artikel Tien tips voor community building: de opbrengst van Lab 2030 Kansen creëren in de buurt, zijn de opbrengsten van het derde Lab 2030 te lezen. Dat Lab had als thema Kansen creëren in de buurt. 

Wil je op de hoogte blijven van de ontwikkelingen rond werk en dagbesteding? Abonneer je dan op de VGN-nieuwsbrief. Hierin zullen we ook informatie delen over het volgende Lab 2030.