Eén nieuw EMB-instrument toegevoegd aan de Waaier cliëntervaringsinstrumenten VGN (2020-2022)

Beoordeling 2021

Deze commissie beoordeelt sinds kort niet jaarlijks, maar tweejaarlijks alle instrumenten uit de Waaier. Daarnaast hebben ontwikkelaars nog steeds jaarlijks de kans om nieuwe instrumenten ter beoordeling voor opname in de Waaier in te dienen. In 2021 heeft alleen de beoordeling van nieuwe instrumenten plaatsgevonden. Tevens had het instrument in categorie 2 (met een ontwikkelopgave) de kans om het instrument te laten beoordelen om een categorie op te schuiven. In het overzicht onderaan dit artikel kunt u de uitkomsten van de beoordeling van de commissie terugvinden.

Beoordelingscriteria en -systematiek

De commissie beoordeelt de instrumenten aan de hand van een achttal criteria en een negende criterium voor nieuw ingediende instrumenten.

Beoordelingscriteria van de commissie (conform besluit Bestuur VGN 16 mei 2019): 

1. Het instrument levert cliëntinformatie op individueel niveau.
2. De systematiek is ingebed in de zorgplancyclus.
3. Het instrument geeft zicht op ervaringen waarbij voor mensen met EMB sprake is van een aanvullend subcriterium.  Voor alle doelgroepen geldt: a) de cliënt zelf is aan het woord, en dus niet bij proxy; b) het instrument volstaat niet met het vastleggen van de huidige situatie maar biedt expliciet de mogelijkheid wensen voor verbetering naar voren te brengen; c) en wel zodanig dat het eigen referentiekader van de cliënt herkenbaar is. Voor instrumenten voor EMB mensen geldt daarbij; d) dataverzameling bij EMB-cliënten geschiedt aan de hand van het instrument door tenminste 2 personen, die elk vanuit een ander perspectief bij de cliënt betrokken zijn, bijvoorbeeld een naaste en een begeleider.
4. Gegevens kunnen (anoniem) worden geaggregeerd naar verschillende niveaus  (team, afdeling/vestiging, organisatie).
5. Er zijn waarborgen voor continuïteit van de ontwikkelaar wat betreft het voortbestaan en doorontwikkeling.
6. Geëxpliciteerd is onder welke omstandigheden een instrument zinvol is en onder welke voorwaarden het tot zijn recht komt.
7. Het instrument moet betrouwbare metingen opleveren.
8. Het betreft een valide instrument. 

Voor nieuw ingediende instrumenten hanteert de commissie een negende criterium:

9. Het biedt meerwaarde ten opzichte van de huidige samenstelling van de Waaier. Dat houdt in:

• concreter en beter dan tot nu toe toegesneden is op een specifieke doelgroep;
• op een ander wijze ervaringen van cliënten ophaalt dan het geval is bij instrumenten van de Waaier tot nu toe. 

Naast bovengenoemde criteria, ziet de beoordelingssystematiek er als volgt uit: 

• Categorie 1: toegelaten tot de Waaier 2020 – 2022: Er is een gedegen basis en men blijft doorontwikkelen.Naast bovengenoemde criteria, ziet de beoordelingssystematiek er als volgt uit:Naast bovengenoemde criteria, ziet de beoordelingssystematiek er als volgt uit: 
• Categorie 2: toegelaten tot de Waaier 2020 – 2022:  Er is nog geen sprake van een gedegen basis op onderdelen zodat er sprake is van een ontwikkelopgave.
• Niet toegelaten tot de Waaier 2020-2022:  Er is geen sprake van ontwikkeling op de ontwikkelopgave en dat betekent en afwijzing.* Of een nieuwe aanvraag tot toelating in de Waaier, voldoet niet aan de gestelde criteria. *= indien het een instrument betreft dat is opgenomen in de Waaier en nu de status 'niet toegelaten' krijgt, zit het instrument nog een jaar in de Waaier waardoor aanbieders de tijd hebben om een ander instrument te kiezen. De afgewezene kan bij de volgende toetsing opnieuw het instrument indienen, als zijnde een nieuwe aanmelding.  

Toelichting nieuw beoordelingsproces 

De commissie heeft een nieuw proces uitgewerkt, waarbij 1 x per 2 jaar een formele beoordeling van de doorontwikkeling van bestaande instrumenten in de Waaier zal plaatsvinden. Om de huidige diversiteit in rapportages te reduceren, zal de commissie een format aanreiken zodat alle criteria aan bod komen.  

In het tussenliggende jaar, zal de commissie via een verdiepende, informele bijeenkomst met afzonderlijke ontwikkelaars zicht houden op de actuele stand van zaken van het instrument, het gebruik in de praktijk en hoe wordt omgegaan met eerdere feedback van de commissie. Hiermee wordt voorgebouwd op de Tweedaagse die de commissie de afgelopen jaren heeft georganiseerd. Daarnaast kunnen over bepaalde thema’s bijeenkomsten worden georganiseerd voor het collectief van ontwikkelaars. 

Voor nieuwe instrumenten wordt de jaarlijkse beoordeling conform de tot nu toe gevolgde werkwijze en formats in stand gehouden.  Het tijdvak van de Waaier wordt ook gelijkgetrokken met het nieuwe ritme van beoordelen. Dit betekent concreet dat bestaande instrumenten iedere 2 jaar worden beoordeeld voor toelating in de nieuwe Waaier met een looptijd van 2 jaar. Indien een instrument dat is opgenomen in de Waaier na beoordeling de status 'niet toegelaten' krijgt, blijft de huidige situatie van toepassing. Het instrument zit nog een jaar in de Waaier waardoor aanbieders de tijd hebben om een ander instrument te kiezen. De afgewezene kan bij de volgende toetsing opnieuw het instrument indienen, als zijnde een nieuwe aanmelding.   

In onderstaande tabel staat het nieuwe proces op hoofdlijnen per jaar weergegeven: