Verbinding is het beste vaccin tegen eenzaamheid

Alleen contact met zorgmedewerkers

Daar zit ik, op m’n kamer. Ik zie de wereld razendsnel doordraaien. Maar ik maak daar geen deel van uit. De samenleving staat heel ver van me af. Verdwijnt bijna uit het zicht. En of dat nog niet erg genoeg is, kan ik het er met bijna niemand over hebben. Ik heb mazzel als er iemand langskomt. Verder heb ik alleen contact met zorgmedewerkers. 

Waar zijn de wandelingen en kopjes koffie buiten de deur gebleven?

Ik denk aan vroeger. Nog niets eens zo lang geleden organiseerden zorgmedewerkers vanuit mijn woonplek van alles voor me: dagjes uit, wandelingen of even een kopje koffie drinken buiten de deur. Maar die zorgmedewerkers kregen het steeds drukker. Er kwamen ook veel onbekenden bij. Als er dan eens contact was, bleek dat elke keer weer met een ander. Tijd voor wat afleiding is er nauwelijks meer. Hoe lang hou ik het nog vol in m’n eentje? 

Het eenzaamheidvirus woekert voort

Dit zijn niet de mijmeringen van één eenzame persoon met een beperking. Ik ken honderden mensen bij wie gevoelens van eenzaamheid regelmatig een rol spelen. In 2020 deed de  toenmalig minister van gehandicaptenzaken Rick Brink er onderzoek naar. Hieruit kwam naar voren dat één op de drie mensen met een beperking zich elke week eenzaam voelt. Bij één op de tien was dat dagelijks het geval. De corona-uitbraak zorgde voor versnelde groei van dit verschijnsel. En het is nooit meer verdwenen. De controle over de pandemie kon niet voorkomen dat het eenzaamheidsvirus kon voortwoekeren. 

Er is geen pil tegen eenzaamheid

Doen we niets, laten we de meest kwetsbaren aan hun lot over, dan zal hun indicatie steeds zwaarder worden. Dat maakt de zorg duurder. Al moeten we, voordat we in actie komen, wel tot tien tellen. Vooral niet te snel voor medicatie kiezen. Pillen tegen eenzaamheid bestaan niet. Het enige effectieve medicijn is aandacht. Die therapie hebben we beschikbaar met elkaar. Humane zorg die we direct kunnen, nee moeten, inzetten. 

Maak een wandeling of speel een spelletje 

Ik probeer zelf het goede voorbeeld te geven. Dat valt nog niet mee. Maar mijn streven is om minimaal één keer in de twee weken een kopje thee te drinken, een spelletje te spelen of een wandeling te maken met iemand die zich eenzaam voelt. Ik spreek regelmatig zorgmedewerkers die me in die ambitie willen volgen. Ze willen ook professional zijn op het sociale vlak.

Zoeken naar ruimte in het rooster

Maar ja, informele zorgtaken, daar moet je werkindeling wel ruimte voor bieden. Niet alleen in het rooster, maar ook in het hoofd zoek ik soms wanhopig naar ruimte om die zo noodzakelijke verbinding te kunnen leggen en in stand te houden. Wellicht dat in een nieuwe cao ook een anti-eenzaamheidscomponent kan worden verwerkt. Dan kunnen we gestructureerd werk maken van aandacht. 

Sla een brug

Voor nu, beste collega’s, verwanten of andere mensen met een groot hart: heb je een huisdier, ben je gek op spelletjes, wandelen of iets anders? En heb je wekelijks of maandelijks een uurtje over? Sla een brug naar iemand die in eenzaamheid leeft met een beperking. En sleep die persoon uit dat isolement de samenleving in. 

Verbinding die eenzaamheid een halt toeroept is de mooiste link die er is.