‘Investeer in innovatie en onderwijs, ook als je het druk hebt’

Inspiratiebijeenkomsten van Gewoon Bijzonder met mensen uit andere vakgebieden

Laatst was er weer een inspiratiebijeenkomst van Gewoon Bijzonder. Ik vind dat altijd leuke bijeenkomsten, waarbij je de kans krijgt om ‘over de grens’ te kijken. We nodigen steeds mensen uit van andere vakgebieden, die ons vertellen of laten zien hoe zij werken. Eerder dit jaar kregen we inspiratie van een architect en een dirigent, en later van een communicatieprofessional en een tekenleraar. Zij namen ons mee in hun wereld, voor een nieuwe kijk op onze eigen projecten. En dat was razend interessant. Als je met de ogen van een ander naar jezelf kijkt, zie je ineens iets heel anders.

Rollenspelen helpen je ervaren hoe het is om je eigen regie te verliezen

De verbinding tussen onderzoek en praktijk staat centraal tijdens de inspiratiebijeenkomsten. Omdat juist de nieuwe generatie daarbij een rol kan spelen, ging de bijeenkomst dit keer over een belangrijk onderwerp: onderwijs. Via filmpjes kwamen voorbeelden voorbij uit de praktijk van mbo-opleidingen in de zorg. Een docent van het Summa College in Eindhoven vertelde hoe zij een lessenreeks had ontwikkeld rond het thema ‘eigen regie’. Ook zij geeft haar studenten les door de ogen van een ander. Via rollenspellen laat zij hen om beurten ervaren hoe het voelt om je eigen regie te verliezen. 
Met dit besef vers in het geheugen, krijgen de studenten een gastles van een professional uit de zorgpraktijk. Die legt uit hoe ze mensen met een zeer ernstige beperking probeert eigen regie te geven, door bijvoorbeeld de oogbewegingen te registreren.

Studenten betrekken bij zorginnovaties op een aansprekende manier

Als je studenten enthousiast kunt krijgen voor nieuwe mogelijkheden op zorggebied, geeft dat veel energie. Dit soort onderwijs maakt de volgende generatie ontvankelijk voor een innovatieve toekomst en vechten voor draagvlak hoeft niet meer. Maar uit het voorbeeld blijkt: studenten betrekken bij zorginnovaties moet op een leuke en aansprekende manier. Je moet ze méénemen, figuurlijk en soms ook letterlijk. Ze kennis laten maken met onderzoek en laten zien hoe je cliënten daarmee wezenlijk helpt. Nu hoor ik je denken: goed idee, maar waar komt de tijd vandaan om dat te doen? Het is in de zorg én het onderwijs toch al druk genoeg?

Zoek elkaar op in de driehoek van zorg, onderzoek en onderwijs

Het is inderdaad druk. Tussen gewone zorg verlenen en brandjes blussen door, is er soms amper tijd om een boterham te eten. Maar bekijk het ook eens van een andere kant. Helpt een (tijds)investering in innovatie en onderwijs niet juist om op termijn minder druk te ervaren? Bijvoorbeeld doordat innovaties tevredener cliënten en minder ingewikkeld gedrag opleveren? Of doordat cliënten en ouders meer zorgtaken zelf kunnen uitvoeren dankzij technologie? En is het niet fijn als stagiairs en afgestudeerden meteen aan de slag kunnen met vernieuwende werkwijzen, omdat ze daar op school al kennis mee hebben gemaakt? Ik denk dat het loont om elkaar op te zoeken in de driehoek van zorg, onderzoek en onderwijs.

In Academische Werkplaatsen werken onderzoek en onderwijs samen

Een voorbeeld van zo’n plek waar onderzoek, onderwijs en praktijk elkaar kunnen ontmoeten, zijn de Academische Werkplaatsen voor mensen met een verstandelijke beperking. Hier spreek je elkaar regelmatig over welk type onderzoek nodig is. Je helpt elkaar dit uit te voeren en je maakt een praktische vertaalslag naar het onderwijs. Hier zijn ook al tal van voorbeelden te vinden van innovaties die zich hebben bewezen. Door te kijken hoe anderen samenwerken, innoveren en hun ontdekkingen succesvol implementeren in de praktijk, merk je: we kunnen echt iets veranderen met elkaar. En dat is een kwestie van zien en ervaren, want het gaat waarschijnlijk tegen je gevoel in. Maar juist in deze tijd van drukte en personeelstekort hebben we elkaar nodig om verder te komen. Want als we doorgaan met het druk hebben en brandjes blussen, is dat over tien jaar nog steeds zo.

Informatie

• Benieuwd naar de Academische Werkplaatsen? Klik hier voor een overzicht.
• Meer weten over de inspiratiemiddag? Lees dan het verslag van de bijeenkomst.
• Wil je de filmpjes bekijken? Die staan op bij elkaar op een website.

Johanna Haanstra is voorzitter van het ZonMw-programma Gewoon Bijzonder.