De weg van waarden, de kennismakingsfase
Bij veel bedrijven in Nederland is het beleid rond inclusie vooral gericht op betaald werk zoals werk via de Banenafspraak of beschut werk. Het re-integratiebeleid is hier ook op afgestemd. De mogelijkheden om werkplekken te creëren vanuit de van dagbesteding zijn echter veel minder bekend. De handreiking De weg naar waarden pleit voor de inclusie van mensen met een dagbestedingsindicatie bij bedrijven of non-profit organisaties, zodat zij, op termijn, kunnen doorstromen naar een betaalde baan. Wanneer een werkgever besluit om mensen met een arbeidsbeperking een kans te geven, rijst de vraag hoe geschikte kandidaten gevonden kunnen worden. Gehandicaptenzorgorganisaties kunnen bedrijven hierbij ondersteunen.
Passend werk?
Dagbesteding in bedrijven kenmerkt zich door een arbeidsmatig of ontwikkelingsgericht karakter. Arbeidsmatige dagbesteding is een vorm van onbetaald werken onder professionele begeleiding. Dit kan op een zorglocatie. Maar ook op een passende werkplek in een bedrijf of non-profit organisatie. In de handreiking worden hier een aantal goede voorbeelden van gegeven zoals Tivoli Vredenburg, Bakkerij Hilvers of Ikea. De eerste stap voor een werkgever is een kennismaking met een gehandicaptenzorgorganisatie in de regio.
Kenmerkend voor mensen in dagbesteding is dat zij geen dienstverband hebben en dus geen loon ontvangen. Ze verrichten taken met behoud van hun uitkering, vaak boventallig. Dit betekent twee dingen:
- De activiteiten hebben een geringe loonwaarde.
- De activiteiten leiden niet tot verdringing op de arbeidsmarkt.
Wanneer op termijn het arbeidsvermogen, en daarmee de waarde voor het bedrijf/organisatie, komt de doorstroom naar betaald werk in zicht.
Zorgorganisatie ontzorgt
Als een bedrijf werkplekken wil creëren voor mensen in dagbesteding zijn dagbestedingsorganisaties hiervoor een mogelijk samenwerkingspartner. U kunt hiervoor contact opnemen met een gehandicaptenzorgorganisatie in uw regio of met de VGN, de brancheorganisatie van organisaties in de gehandicaptenzorg. Zij kennen de mensen met een beperking en hebben goed zicht op hun vermogens en uitdagingen. Dit stelt hen in staat om samen de (werk)mogelijkheden te verkennen.
Mensen met een dagbestedingsindicatie hebben vaak een verlate leercurve. Maar zij zijn nog lang niet uitgeleerd. Vanuit de dagbesteding bieden de begeleiders maatwerktrajecten aan zodat mensen met een beperking deze vaardigheden in hun eigen tempo kunnen leren. De werkbegeleiders uit de gehandicaptenzorg kunnen in een gesprek met een zorgorganisatie een goede inschatting maakt welke werkzaamheden mogelijk zijn en welk mensen met een beperking deze zouden kunnen uitvoeren.
De eerste ontmoeting
Wanneer een geschikte deelnemer is gevonden, volgt een eerste ontmoeting. Dit is meestal een kennismakingsgesprek en een korte rondleiding, zodat de deelnemer een indruk krijgt van de werkzaamheden. Het doel van het gesprek is te verkennen of er sprake kan zijn van een match. Veel mensen met een beperking hebben in het verleden faalervaringen opgedaan. Ook kunnen zij zichzelf juist overschatten. Het is daarom behulpzaam als een begeleider of jobcoach bij het gesprek aanwezig is om te voorkomen dat mensen met een beperking overvraagd wordt. De mogelijkheden om passend werk te scheppen gaan hand in hand met de bereidheid van de medewerker om zich in te zetten voor de doelen van de organisatie. De verkenning eindigt met een aanbod of, als de beide werelden te ver uit elkaar liggen, met het besluit om verdere samenwerking te laten rusten.
Mogelijke acties:
- Voer het gesprek, maar wees bewust van de mogelijke spanning bij de deelnemer.
- Stel mensen met beperking op hun gemak; laat haar of hem zien wat het werk inhoudt en wie de collega’s zijn.
- Vertel wat de deelnemer concreet te wachten staat en wat de organisatie verwacht.
- Bied de kans om alles even te laten bezinken en kom daarna weer met elkaar in gesprek.
De weg van waarden
Dit artikel licht een onderdeel van de handreiking De weg van waarden toe. Deze handreiking is ontwikkeld vanuit het programma Simpel Switchen . Met als doel dat meer (sociale)ondernemingen passende werkplekken creëren voor mensen met een beperking. Als tussen- en ontwikkelstap op weg naar betaald werk. Of een beschutte of reguliere baan. De volledige handreiking met veel goede voorbeelden en succesverhalen, de managementsamenvatting en de toelichting voor zorgorganisaties kun je hieronder downloaden.
Het programma Simpel Switchen
Het programma Simpel Switchen heeft als ambitie: het wegnemen van drempels en belemmeringen, zodat mensen makkelijk(er) en veilig(er) tussen uitkering en werk en tussen dagbesteding – beschut werk – banenafspraak – regulier werk switchen en meer mensen zelf of met hulp mee kunnen doen op de voor hen op dat moment best passende (betaalde) (werk)plek. Het programma is een initiatief van de ministeries SZW en VWS. Samen met de uitvoeringspraktijk, ervaringsdeskundigen en landelijke partners waaronder VGN wordt sinds 2018 gewerkt aan het inventariseren en oplossen van knelpunten.
Wil je meer lezen over Simpel Switchen? Op deze pagina hebben we verschillende informatie gebundeld.
