De kracht van kleding: ‘Vol power in een prinsessenjurk’

Het Multi Functioneel Centrum van Cello in Rosmalen is vandaag omgetoverd tot een tweedehands kledingboetiek met rekken vol jassen, jurken, truien, bloesjes, broeken, overhemden, schoenen, laarzen en sneakers. Er vindt een kledingruil plaats. Geïnteresseerden druppelen binnen. Het zijn cliënten van Cello, al of niet met vrienden, familieleden of begeleiders. De kledingruil is georganiseerd in het kader van De Kracht van kleding, een methode die Bremmers zo’n drie jaar geleden heeft ontwikkeld in samenwerking met Cello en ervaringsdeskundigen. 

Uitstralen wie je bent

‘Zorgorganisaties hechten veel belang aan bijvoorbeeld voeding en sport omdat die belangrijk zijn om je fijn te voelen’, zegt Bremmers. ‘Kleding krijgt die aandacht niet. Jammer, want kleding gaat niet alleen over er leuk uitzien of over makkelijk en praktisch. Het gaat ook over zelfvertrouwen, empowerment, zelfbeschikking en eigen regie. Over uitstralen wie je bent en hoe je je voelt. Ik wil mensen inspireren om vanuit verschillende invalshoeken naar de rol van kleding te kijken.’

Strapless jurk 

De ervaringsdeskundigen van Cello zitten bij de kledingruil achter verschillende informatiebalies. Miranda van Iersel draagt vandaag een lange strapless jurk en luxe glitteroorbellen. Ze zit met haar handen gevouwen, kijkt rond en maakt een kalme en bescheiden indruk. Met diezelfde kalmte en bescheidenheid valt ze na een eerste kennismaking verrassend snel met de deur in huis. ‘Ik ben vroeger veel gepest. Daardoor zonderde ik mij af, trok muren op en beschadigde mijzelf. Mensen weten niet wat het met je doet als je elke dag de grond in wordt getrapt.’ 

‘Soms staat alles stom’

Miranda droeg voorheen altijd zwarte verhullende kleding. Totdat ze door Mayke bij De Kracht van kleding werd betrokken. ‘Dan loop je ineens in een lange jurk en op hoge hakken over de rode loper voor een modeshow.’ Sinds ze de opleiding tot ervaringsdeskundige heeft afgerond, is de muur stukje bij beetje afgebroken. Toch is Miranda nog steeds bij tijd en wijle onzeker over haar uiterlijk. ‘Soms ligt mijn hele bed vol kleren en vind ik dat alles stom staat. Dan vaag ik advies aan Nicky, mijn persoonlijk begeleider. Zij kent mij goed.’

Het gesprek over kleding

De Kracht van kleding bestaat uit verschillende werkvormen, zoals een koffer met daarin onder andere een kleuren-, een patronen- en een stoffenwaaier, en zogenoemde kletskaarten: kaarten die helpen om met elkaar in dialoog te gaan over kleding. Ervaringsdeskundige Amanda van den Broek demonstreert de inhoud. Ze leest een paar stellingen voor: ‘Liefst draag ik elke dag een joggingbroek, maar dat mag niet van de begeleiding’. Of: ‘Mijn moeder koopt vaak jurken voor mij. Ik krijg complimentjes, dus ik vind ze leuk!’ 

Kleding is meer dan stof

De kaart triggert Amanda om haar eigen verhaal te vertellen. Haar oma kocht vroeger graag jurkjes voor haar, terwijl ze eigenlijk veel liever broeken droeg. Ze laat een moodboard zien dat ze een poos geleden maakte tijdens de workshop. Zowel de voor- als de achterkant zijn volgeplakt met plaatjes en teksten als: ‘Deze handtas heb ik’ en ‘in deze schoenen passen mijn steunzolen’. Tijdens de workshop heeft zij vooral geleerd dat kleding méér is dan een stukje stof. Amanda: ‘Je laat ermee zien wie je bent. Ik ben iemand die van stoere spijkerbroeken houdt.’ 

Deelnemers krijgen een podium

Elke organisatie kan het programma De Kracht van kleding naar eigen inzicht invulling geven. Ook aanpalende thema’s kunnen ter sprake komen, zoals duurzaamheid, tradities, normen en waarden, seks, uitgaan, het geloof, winkelen en kledinggeld. Onderdeel van het programma is dat deelnemers een podium krijgen, bijvoorbeeld bij een georganiseerde modeshow of een kledingruil. 

Glunderen vanwege een compliment

De methode is ook geschikt voor mensen met een ernstig meervoudige beperking. Het zijn dan verwanten en begeleiders die het programma volgen. De inspiratiebron voor De Kracht van kleding is Sander, de broer van Bremmers. ‘Mijn broer heeft een ernstige verstandelijke beperking’, zegt ze. ‘Hij draagt comfortabele kleding die tegelijkertijd ook mooi is. Als hij daarover een compliment krijgt, glundert hij. Dankzij hem realiseer ik mij hoezeer kleding een middel is om met elkaar in contact te komen.’ 

Invloed op het welbevinden

Een klein detail kan voor iemand heel belangrijk zijn. Bremmers: ‘Er was eens een man die de hele dag onrustig was. Niemand wist waarom. Uiteindelijk bleek dat een strikje op zijn broek los zat.’ Ook heeft de kleding van de begeleiding zélf soms invloed op het welbevinden van cliënten. Bremmers: ‘Soms wordt iemand heel onrustig van veel kleuren en drukke patronen. Of ze herkennen een begeleider aan bepaalde kleding. De workshop maakt medewerkers daarvan meer bewust.’

Dragen wat je mooi vindt

Ondertussen struinen de bezoekers door de rekken. Ze voelen aan de stof en passen en draaien voor de spiegels. Ze laten hun aanwinst aftekenen bij Amanda: ‘Heb je iets leuks gevonden, meis?’ De klok slaat 16.00 uur. Ervaringsdeskundigen Noortje Heijmans en Gerard geven de laatste bonnen aan de laatste klanten: één bon, één kledingstuk. Gerard draagt een beige ruitjesbroek en een zachtroze overhemd met parelmoeren drukknoopjes. Zijn haar is blauw geverfd. Hij kent de kracht van kleding van nature. Hij heeft altijd gedragen wat hij zélf mooi vindt. Dat is lang niet altijd wat anderen óók mooi vinden. ‘Ik vind het zo jammer dat ze daar dan achter mijn rug om over praten’, zegt hij. 

Die power had hij niet eerder gevoeld

Tijdens een modeshow bij Cello liep hij laatst op hoge hakken in een prinsessenjurk. De power in zijn lijf had hij nooit eerder gevoeld. Op gewone dagen durft hij nog niet naar buiten in een jurk. Maar hij zit sinds kort op toneel waar hij vanwege zijn voorkeur altijd vrouwenrollen krijgt toebedeeld. En hij dost zich uit met carnaval. ‘Gerard is voor ons allemaal een voorbeeld,’ zegt Noortje. Sinds ze met hem optrekt heeft ook zij steeds vaker lak aan wat anderen vinden. Behalve als het haar twee zonen zijn van zestien en achttien jaar. ‘Ik wil niet dat zij zich voor mij moeten schamen. Voor hen trek ik aan wat zij mooi vinden.’

Representatief gekleed bij het ministerie

Noortje is een van de ervaringsdeskundigen die aan de wieg heeft gestaan van De Kracht van kleding. Onlangs ging ze mee naar ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) om aandacht te vragen voor de aanpak. ‘Voor zo’n bezoek moet je representatief gekleed gaan. De mensen van het ministerie zagen er ook netjes uit. Ze hadden echt hun best gedaan.’