In wat voor land willen wij werken?
In een land waar iedereen het recht heeft om volwaardig mee te doen in de samenleving. Waar het accent ligt op de inzetbare talenten. Dit is één van de adviezen die de commissie Borstlap deze week aan de regering heeft aangeboden. Daarbij lig de nadruk op wederkerigheid. Iedereen wordt uitgenodigd om zijn passies en ambities verder te ontwikkelen en te participeren in de samenleving. Iedereen die zich hiervoor naar vermogen inspant moet kunnen rekenen op een solidaire samenleven die voldoende inkomen waarborgt.
Wisseling van perspectief
De commissie Regulering van werk, in de volksmond de commissie Borstlap, vindt daarbij dat ”als mensen zwaarder beperkt en/of zorgafhankelijk zijn, het meer op maatwerk aankomt waarbij niet altijd de nadruk kan liggen op economisch rendement. Het accent komt dan te liggen op de wel inzetbare talenten in plaats van het huidige jargon met zijn nadruk op (het aantonen van) handicaps. Beperkingen of stoornissen”. Deze perspectiefwisseling vraagt om het opnieuw doordenken van de definitie van werk die nu sterk gekoppeld is aan het minimaal rendabel zijn op het niveau van het wettelijk minimumloon. In het verlengde hiervan is ook het huidige systeem van loonwaardemeting een belangrijk aandachtspunt.” Een perspectief dat de VGN van harte onderschrijft.
Maak werk van waardevol werk
Er zullen daarvoor veel meer geschikte werkplekken moeten worden gecreëerd voor mensen voor wie de arbeidsmarkt op een grote afstand staat. De commissie borstlap ziet mogelijkheden om nieuwe banen te scheppen in sectoren met grote personeelstekorten zoals het onderwijs of de zorg. Zo wordt er in de ouderenzorg en gehandicaptenzorg al steeds vaker mensen met een beperking ingezet als Woonhulp. Ook vindt de commissie dat er “waardevol werk kan worden gecreëerd door versterking van de sociale basis in wijken en buurten. Denk aan de bestrijding van eenzaamheid of het ondersteunen van mantelzorgers.” Onderzocht zou moeten worden hoe deze mogelijkheden kunnen worden omgezet in geschikte werkplekken voor mensen niet aan de hoge eisen van een betaalde baan kunnen voldoen. Ook moet meer worden geïnvesteerd in maatwerk en persoonlijke begeleiding van mensen die langdurig aan de kant staan. Daarbij zouden oplossingen zoals basisbanen, detachering, beschutte werkplaatsen en loonkostensubsidies mogelijk naast elkaar kunnen worden ingezet.
Individueel ontwikkelbudget
De commissie vindt ook dat er anders moet worden gedacht over scholing en ontwikkeling. Het is belangrijk dat medewerker voorkomen dat hun kennis verouderd zodat wij wendbaar blijven op de arbeidsmarkt. Daarom adviseert de commissie de overheid om iedereen van 18 jaar een individueel ontwikkelbudget te geven die ze kunnen gebruiken. Hoe lager de vervolgopleiding is, hoe meer leerrechten er overblijven voor de jaren daarna. Dit mensen met een beperking de kans geven om zich in hun eigen tempo te ontwikkelen. Ook stelt de commissie voor om de transitievergoeding bij ontslag aan dit ontwikkelbudget wordt toegevoegd.
Andere adviezen aan het kabinet
Andere adviezen die commissie Borstlap aan het kabinet hebben meegegeven zijn:
- Bevorder interne wendbaarheid, rem externe flexibiliteit af.
- Creëer een overzichtelijker stelsel van contractvormen.
- Zorg voor een fiscaal gelijke behandeling van en basisinkomenszekerheid voor alle werkenden.
De voorstellen van commissie Borstlap zijn adviezen aan de regering en heeft veel kritische reacties opgeroepen. Maar er zitten positieve punten in. De vraag is welke adviezen het (volgende) kabinet daadwerkelijk wil oppakken. In zijn reactie geeft minister Koolmees aan dat “de lastige vraagstukken in dit rapport onomwonden vragen om reflectie, een breed maatschappelijk debat. En uiteindelijk om verandering in de manier waarop we onze regels rond werk inrichten.” Een debat waar de VGN graag haar bijdrage aan geeft.
