Voorstel VGN leidt tot aanpassing opbouw mbo

In Nederland werkt het mbo met een kwalificatiestructuur. De eisen waaraan een student moet voldoen om zijn diploma te behalen, zijn beschreven in een kwalificatiedossier. Door vakinhoudelijke, technologische en maatschappelijke ontwikkelingen veranderen deze eisen door de tijd heen. De stelselwijzigingen in de zorg zijn daar een actueel voorbeeld van.

De arbeidsmarkt voor de gehandicaptenzorg vraagt anno 2015 om meer flexibiliteit. De opbouw van het mbo wordt daarom, op voorstel van de VGN, aangepast en bestaat vanaf volgend jaar uit een basisdeel, profieldeel en keuzedelen. Met de introductie van de keuzedelen kan sneller worden ingespeeld op veranderingen op de arbeidsmarkt.

In het basisdeel (ongeveer 50% van de opleiding) doen studenten kennis en vaardigheden op die voor alle zorgbranches gelijk zijn (basisberoepsuitoefening). Ook algemene vakken als Nederlands, Engels en rekenen vallen hieronder.

In het profieldeel (ongeveer 35% van de opleiding) maakt de student een keuze voor een specifiek beroep in de zorg, bijvoorbeeld ‘persoonlijk begeleider gehandicaptenzorg’ (mbo-4) of verzorgende gehandicaptenzorg (mbo-3).

Bovenop het basisdeel en het branchespecifieke deel gelden voortaan de zogeheten keuzedelen (ongeveer 15% van de opleiding). Deze zijn bedoeld om een verbreding of juist verdieping mogelijk te maken. Bijvoorbeeld de verbreding ‘wijkgericht werken’ en de verdieping ‘EMB’. Ook kunnen keuzedelen gericht zijn op doorstroom naar het hbo.

In de nieuwe kwalificatiedossiers voor de gehandicaptenzorg wordt meer de nadruk gelegd op vakkennis, het gebruik van technologische ondersteuning, participatie van mensen met een beperking en beroepsontwikkeling.

Meer weten over de nieuwe kwalificatiestructuur? Kijk dan op www.vgn.nl/mbo-vernieuwing.

De keuzedelen bieden voor de gehandicaptenzorg de mogelijkheid om de verdiepende profielen uit de competentiebox te vertalen naar het onderwijs. Daarnaast vergroot het de innovatiekracht van het mbo. De tijd die tot op heden tussen het beschrijven van de beroepsuitoefening, het vertalen hiervan naar nieuwe kwalificaties en het kwalificeren van nieuwe medewerkers ligt, duurt ongeveer acht jaar. Het is de ambitie van de VGN om dit uiteindelijk te verkorten naar één jaar. Doordat er op verschillende momenten van het jaar keuzedelen kunnen worden ingediend of aangepast, bestaat er nu een belangrijk instrument om deze ambitie te helpen waarmaken.

Onderwijsinstellingen kunnen samen met organisaties voorstellen doen voor keuzedelen. Deze keuzedelen worden uiteindelijk in een register opgenomen. De VGN roept leden op om samen met opleidingen en andere organisaties na te gaan welke behoefte er in hun specifieke regio is aan keuzedelen. Op die manier kunt u uw invloed gebruiken om opleidingen zo goed mogelijk te laten aansluiten op de praktijk van de gehandicaptenzorg. Meer hierover leest u op www.vgn.nl/mbo-vernieuwing.

Dankzij deze nieuwe kwalificatiestructuur kunnen mbo's zich beter profileren en sneller en flexibeler inspelen op ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Wanneer scholen hier samen met het werkveld mee aan de slag gaan worden studenten beter voorbereid op de praktijk, en zijn werkgevers minder geld kwijt zijn aan bij- en nascholing. Ook voor het ministerie van OCW zijn er voordelen doordat onderwijstijd beter wordt benut.

Dit schooljaar 2015-2016 gaan scholen hier voor een deel van hun opleidingen al mee aan de slag. Elke school bepaalt zelf met welke nieuwe opleidingen zij starten. Vanaf schooljaar 2016-2017 is de invoering van deze nieuwe structuur voor alle mbo-opleidingen verplicht.