Voorjaarsnota: bezuinigingen gaan door
De bezuinigingen op de gehandicaptenzorg worden doorgezet, de bezuinigingen op jeugdhulp worden slechts uitgesteld en maatregelen om de problemen op de arbeidsmarkt aan te pakken blijven uit. De Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland reageert vooral teleurgesteld op de vorige week gepresenteerde Voorjaarsnota. Directeur Theo van Uum: ‘Er wordt volgend jaar 157 miljoen euro bezuinigd op onze sector, terwijl die nu al in zwaar weer verkeert. De jaren daarna lopen deze bezuinigingen nog verder op. Dit is volstrekt onverantwoord’.
Oplopende bezuinigingen: 265 miljoen euro in 2029
In 2024 en 2025 werd afgezien van de voorgenomen bezuinigingen op de gehandicaptenzorg, maar vanaf 2026 moet de sector er toch aan geloven. In 2026 wordt er 157 miljoen euro bezuinigd op de gehandicaptenzorg en deze bezuinigingen lopen op tot 265 miljoen euro in 2029. Van Uum: ‘We hadden gehoopt dat het kabinet definitief af zou zien van deze bezuinigingen, nadat ze in 2024 en 2025 al incidenteel geschrapt werden. Maar helaas biedt de Voorjaarsnota geen oplossing voor deze problematische bezuinigingen’. De VGN heeft steeds benadrukt dat de bezuinigingen onvoldoende zijn onderbouwd en vooral op wensdenken zijn gebaseerd. ‘Dit gaat merkbare gevolgen hebben voor een groep kwetsbare mensen, dat baart ons grote zorgen,’ aldus Van Uum
Kostprijsonderzoek: extra geld nodig
In de Voorjaarsnota is het financiële kader voor de Wet langdurige zorg (Wlz) fors structureel neerwaarts bijgesteld op basis van de ramingen van de NZa. De VGN vindt dit voorbarig en onverstandig. Van Uum: ‘Er loopt een kostprijsonderzoek dat moet leiden tot realistischere tarieven in de gehandicaptenzorg. Zorgorganisaties stellen nu hun investeringen uit om nog rond te kunnen komen. Op de langere termijn is dat onhoudbaar. Het is de verwachting dat uit het kostprijsonderzoek zal volgen dat er extra geld nodig is. Het geld dat in de Voorjaarsnota op basis van zeer voorlopige cijfers wordt afgeroomd, is straks weer hard nodig. Tegen beter weten in wordt nu dus een toekomstig financieel knelpunt gecreëerd’. De NZa benadrukte zelf ook dat de ramingen met ‘onzekerheid zijn omgeven.’
Arbeidsmarkt: urgent knelpunt
De bezuinigingen van het kabinet op het Stagefonds en het SectorplanPlus worden in de Voorjaarsnota doorgezet. Oplossingen voor de arbeidsmarktproblematiek blijven uit. Hoe de overblijvende middelen zullen worden ingezet, blijft onduidelijk. De loonkloof tussen medewerkers in de zorg en het gemiddelde van de marktsector en het grootste deel van de publieke sector blijft bestaan, omdat middelen om deze kloof te dichten uitblijven. Van Uum: ‘Belangrijke keuzes over de aanpak van de problemen op de arbeidsmarkt lijken vooral doorgeschoven te worden naar het najaar. Terwijl dit het meest urgente knelpunt voor de hele zorgsector is. Een aanpak van deze problemen vraagt ook om boter bij de vis. Het is een gemiste kans dat de Voorjaarsnota hier geen helderheid over biedt’.
Jeugdhulp: eigen bijdrage zeer onwenselijk
De bezuinigingen die het kabinet eerder inboekte op basis van de maatregelen uit de Hervormingsagenda Jeugd worden voor de komende twee jaar geschrapt. Van Uum: ‘Eigenlijk worden ze vooral uitgesteld, want in 2028 volgt alsnog de optelsom van alle bezuinigingen in één keer’. Hoewel de tijdelijke extra middelen welkom zijn, blijven structurele investeringen in de basis voor kinderen en gezinnen uit. Daarbij komt dat het kabinet vanaf 2028 opnieuw een eigen bijdrage voor jeugdhulp wil introduceren. Van Uum: ‘Bij de invoering van de Jeugdwet in 2015 was er sprake van een eigen bijdrage. Al binnen een jaar werd deze regeling ook weer geschrapt, met goede redenen. De afgelopen jaren popt het idee van een eigen bijdrage steeds weer op, maar even zo vaak werd het ook weer afgeschoten. Het is zeer onwenselijk omdat het gevaar van een eigen bijdrage is dat jeugdhulp onvoldoende toegankelijk is en het kan leiden tot zorgmijding. Waar kinderen dan de dupe van zijn’. De VGN heeft samen met de andere jeugdbranches, beroepsverenigingen en cliëntorganisaties gepleit voor duurzame oplossingen om de bestaanszekerheid en veerkracht van kinderen en gezinnen te vergroten. Van Uum: ‘Helaas laat het kabinet de kans liggen om op die manier iets te doen aan de instroom in de jeugdhulp. Terwijl daar een belangrijke sleutel voor een succesvolle aanpak ligt’.
