Veelgehoorde vraag rookvrije zorg: ‘Hoe gaan we om met medewerkers die de verslaving van cliënten faciliteren?’
Op wereld-niet-roken-dag lanceerde de VGN samen met ActiZ de eerste tekening in de reeks 'veelgehoorde vragen bij de rookvrije ouderen- en gehandicaptenzorg'. We delen nu de derde tekening met de veelgehoorde vraag: hoe gaan we om met medewerkers die de verslaving van cliënten faciliteren? De tekeningen zijn bedoeld om laagdrempelig het gesprek te starten over de beweging naar rookvrije zorg. Waar durf jij (en je organisatie) voor te staan?
Veelgehoorde vraag: hoe gaan we om met gefaciliteerd roken
Leden van ActiZ en VGN werken toe naar een rookvrije ouderen- en gehandicaptenzorg in 2030. Vanuit beide sectoren komt regelmatig het signaal dat zorgorganisaties die al stappen hebben gezet in de beweging naar rookvrije zorg, merken dat medewerkers cliënten blijven helpen bij het roken. Dit kan inhouden dat zij tabak kopen voor iemand, een sigaret (helpen) aansteken, of cliënten naar een rookplek begeleiden. Een veelgehoorde vraag is: zijn dit nog passende of logische taken voor zorgprofessionals, als we streven naar een rookvrije zorg? Hoe gaan we hier in de langdurige zorg mee om?
Antwoord van experts: maak duidelijke afspraken binnen je organisatie en kijk ook buiten de professionele zorg
Experts en ervaringsdeskundigen adviseren organisaties om duidelijke afspraken te maken binnen teams over wat wel en niet de rol is van de professional. Dit kan discussies voorkomen en geeft medewerkers bovendien ook meer mogelijkheden om hun eigen grenzen te stellen als ze zich ergens niet prettig bij voelen. Met de toenemende druk op zorgpersoneel is het bovendien niet gek om te evalueren welke (zorg)taken wel en niet prioriteit hebben. Experts adviseren daarom om ook verder te kijken en samen te werken met het informele netwerk: is er misschien een rol mogelijk voor het persoonlijke netwerk van een roker om diegene hierin te ondersteunen? Zo houden zorgmedewerkers meer tijd over voor hun kerntaken.
Het al dan niet faciliteren van een roker zal altijd maatwerk blijven, omdat de persoonlijke situatie, het netwerk en de behoefte van de cliënt kunnen verschillen. Maar idealiter is gefaciliteerd roken een zeldzame uitzondering op de (zorg)afspraak, in plaats van een standaard situatie waarin zorgprofessionals anderen van tabak voorzien.
Tiendelige tekeningenreeks over Rookvrije ouderen- en gehandicaptenzorg
Dit is de derde tekening in de serie Rookvrije ouderen- en gehandicaptenzorg, ontwikkeld door VGN en ActiZ in samenwerking met WilgaerdenLeekerweidegroep, Ipse de Bruggen en Atlant. De eerste tekening bekijk je via dit nieuwsartikel op onze website. We hopen hiermee het gesprek te starten en organisaties te motiveren om stappen te zetten in rookvrije zorg. De tekening is vrij te gebruiken om het gesprek te starten of vervolgen.
Meer over rookvrije zorg weten?
In samenspraak met leden hebben ActiZ en VGN in hun visie gesteld dat ‘Iedereen recht heeft op schone lucht en medewerkers en cliënten dus moeten kunnen werken en leven in een rookvrije (woon)omgeving’. Iedereen mag dus zélf bepalen of ze (blijven) roken. Zorgorganisaties ondersteunen wel bij het stoppen met roken als dat gewenst is en creëren (via organisatiebeleid) een gezonde omgeving voor iedereen. Dit noemen we rookvrije zorg.
Wil je meer weten of lezen wat de VGN doet rondom rookvrije zorg? Lees meer in dit achtergrondartikel of stel je vraag aan Suzanne Mol of Tjerk Jonker (aanjagers rookvrij).
