Transitie in actie: regionale samenwerking met sociale robotica

Gezamenlijk aan de slag met sociale robotica 

April 2023 zijn zes zorgorganisaties gezamenlijk gestart met het implementeren van sociale robot Ivy. Zij deden dit binnen het programma sociale robotica geïnitieerd door CZ zorgkantoor en adviseurs van ‘the innovation playground’. Tijdens het programma stonden samen leren, kennis uitwisselen en versnellen door het samen te doen centraal. Deelnemende organisaties aan dit programma waren Kempenhaeghe, Koraal, Lunet, Pergamijn, Radar en WonenPlus. Zij hebben gezamenlijk 50 sociale robot in gebruik genomen.

Ervaringen en meerwaarde volgens zorgorganisaties

Deelnemende organisaties kregen de vrijheid om zelf cliënten en doelen te selecteren van de sociale robot Ivy. Op basis daarvan kwam naar voren dat de robot niet geschikt is voor iedereen, afhankelijk van de context. Ivy blijkt vooral geschikt voor cliënten die behoefte hebben aan structuur, voorspelbaarheid en ondersteuning bij dagelijkse activiteiten. Zij hebben lage tot matige digitale vaardigheden, maar staan open voor technologie. Voor cliënten met een hoog functionerinsniveau en/of zeer digivaardig zijn is Ivy te beperkt. Ook bij cliënten waar de zorg lastig planbaar of voorspelbaar is sluit Ivy minder goed aan. Aanwezigen van de zorgorganisaties gaven dan ook aan zorgvuldig te kijken bij wie je de robot inzet om meerwaarde te realiseren.

Gerapporteerde meerwaarde voor de cliënt waren verbetering van dagstructuur, vergroting van zelfredzaamheid en eigen regie, verhoging van het emotioneel welzijn door de ervaring van een maatje en stimuleert robot Ivy sociale interactie en communicatie met anderen wat sociale vaardigheden bevordert. Tijdens de bijeenkomst werd een video van een van de deelnemende organisatie, Radar, getoond die heel duidelijk overbracht wat robot Ivy voor een cliënt heeft betekend en kan betekenen. Bekijk de video van robot Ivy in de praktijk via vimeo. 

Het onderzoek liet zien dat zorgprofessionals in sommige gevallen voordelen ervaarden, zoals minder werkdruk en verbeterde interacties. Het ontnemen van routine taken door robot Ivy stelde zorgprofessionals in staat meer kwalitatieve zorgmomenten te creëren. Er werden ook uitdagingen genoemd, zoals technische problemen en personeelsverloop die de meerwaarde van de robot belemmerden. Een professional die de cliënt goed kent is namelijk heel belangrijk bij goed programmeren en inzetten van de robot. 

Implementatie, opschaling en regionale samenwerking

Op basis van dit programma vonden onderzoekers veertien factoren die belangrijk waren bij de implementatie en opschaling van robot Ivy. Deze zijn overzichtelijk terug te vinden in de Factsheet die zij ontwikkelden. Voor verdere opschaling is financiële onderbouwing (met een businesscase) belangrijk, die nu wordt onderzocht. 

Bijzonder aan dit programma was de regionale samenwerking tussen zes zorgaanbieders die allemaal tegelijk startten met implementatie van robot Ivy. Door mogelijkheid van actieve uitwisseling onderling verliep de implementatie veel sneller werd gemeld tijdens de afsluiting en komt ook naar voren in het onderzoek. Een open cultuur en vertrouwen  waren daarvoor erg belangrijk. Regionaal samenwerken onder andere over technologische innovaties sluit aan bij trends over verschillende sectoren in heel Nederland. Dit programma bevestigd daarmee de waarde daarvan. 

Meer weten over het programma sociale robotica? Lees hier het gehele onderzoek en hier de samenvatting daarvan. 

Eind 2024 is een tweede groep zorgaanbieders uit de gehandicaptenzorg gestart om gezamenlijk sociale robot Ivy te gaan implementeren en opschalen. 

Robot Ivy 

Robot Ivy is een sociale robot die mensen met een verstandelijke beperking ondersteunt, geprogrammeerd door zorgverleners via een toegankelijk platform. Ivy helpt cliënten door herinneringen te geven aan afspraken, activiteiten en medicatie, en kan op verzoek moppen vertellen, muziek afspelen of foto's tonen. De robot wordt flexibel ingezet op basis van de ondersteuningsbehoeften van cliënten en biedt diverse interactieve mogelijkheden, zoals spraak, tekstknoppen en pictogrammen. Robot Ivy is (door)ontwikkeld door The Innovation Playground en RobotCtrl. 

Groeigebied technologie in de visie 2030

In onze Visie 2030 benoemen we technologie als een van de groeigebieden. We zetten ons in om enerzijds een goede onderbouwing te krijgen van de toegevoegde waarde van specifieke technologische toepassingen en anderzijds op het breed uitrollen van bewezen kansrijke toepassingen. Dit doen we altijd samen met de praktijk en andere partijen die werken aan technologische innovatie in de gehandicaptenzorg zoals de academische werkplaats ZoTeG, Academy het Dorp, de Innovatie-impuls, RegioKracht, de zorgkantoren via kanslijn 2 en het ministerie van VWS.