Presentatie ‘Een wereld van verschil’: ‘Instellingsterreinen horen bij reguliere gehandicaptenzorg’
‘Stop met de valse tegenstelling tussen instellingsterreinen en wonen in de wijk!’ Dat zei onderzoeker Femmianne Bredewold bij de presentatie van het boek ‘Een wereld van verschil’, over het onderzoek dat zij samen met Simon van der Weele deed op instellingsterreinen in de gehandicaptenzorg. VGN-voorzitter Boris van der Ham wees erop dat deze terreinen horen bij de reguliere gehandicaptenzorg.
‘Instellingsterreinen houden ons een spiegel voor’
De presentatie vond plaats tijdens een conferentie op 22 mei in de raadszaal van het stadhuis van Utrecht. De onderzoekers maakten duidelijk dat instellingsterreinen de gehandicaptenzorg een spiegel voorhouden. Waar elders de nadruk ligt op overeenkomsten tussen mensen met en zonder beperkingen, mogen hier verschillen en afhankelijkheid juist bestaan. ‘We kunnen veel leren van wat er gebeurt op instellingsterreinen als het gaat om het goede leven voor mensen met een beperking, ook voor zorg in de wijk’, zeiden de onderzoekers.
Instellingsterreinen hebben ook verbinding nodig
Dat de terreinen ook de samenleving erbuiten nodig hebben, bleek uit de bijdrage van Astrid van der Kooij. Zij koos er bewust voor om haar dochter, een jonge vrouw met meervoudige beperkingen, te laten wonen op een instellingsterrein. ‘Ze wil iets van haar leven maken en van betekenis zijn voor anderen, maar het aanbod is beperkt. Het is belangrijk dat instellingen samen met ouders en de omgeving buiten de instelling een breder, eigentijds, aanbod ontwikkelen. Elke dag prei snijden is voor mijn dochter niet van betekenis zijn. Als het aanbod onvoldoende aansluit op haar behoeften, dan wordt het gedrag vanzelf complex.' Ze liet een video zien van een situatie waarin haar dochter floreert: zingend met haar gitaar op het podium van een festival in Utrecht.
Boris van der Ham: ‘Zoek elkaar op’
VGN-voorzitter Boris van der Ham wees erop dat mensen met een beperking er vanuit het VN-verdrag recht op hebben deel uit te maken van een community, een gemeenschap. ‘Vaak lukt dat beter in de wijk, maar vaak ook op een instellingsterrein.’ Hij riep op om elkaar op te zoeken. Als kritische noot bij de conclusies van het boek, wees hij erop dat instellingsterreinen volgens de onderzoekers ‘de reguliere zorg’ een spiegel voorhouden. ‘Maar zij zìjn de reguliere zorg, zij maken er net zo goed deel van uit als andere organisaties’, aldus Van der Ham. ‘En ze zijn gewoon lid van de VGN.’
Informele rechten: intimiteit
Als voorvechter van gelijke rechten, vertelde hij dat de gehandicaptenzorg hem heeft geleerd dat ook informele rechten heel belangrijk zijn. Dat zijn rechten die niet afdwingbaar zijn, zoals het recht op risico, of vrienden, of intimiteit. ‘Of het recht om af en toe eens in de meerderheid te zijn. Dat heb je gewoon soms nodig.' Een ontboezeming - over dansen in een homodisco, waar je als minderheid ook even in de meerderheid bent - maakte direct vrolijke reacties los in de zaal.’
Foto’s van Aleid Denier van der Gon
Tijdens de conferentie, die werd geleid door hoogleraar Margo Trappenburg, sprak ook journalist Lynn Berger, die beschreef hoe zorgen voor elkaar hoort bij het menszijn. En fotograaf Aleid Denier van der Gon vertelde over de foto’s die zij met haar camera obscura maakte op drie van de instellingsterreinen uit het boek. De foto’s zijn te zien in het stadhuis, Stadhuisbrug 1, Utrecht.
- Lees ook de blog van onderzoeker Martin Schuurman over ‘Een wereld van verschil’
- Het boek is verkrijgbaar bij uitgeverij SWP.
