Kiesrecht voor mensen met een beperking

Binnenkort mag iedere Nederlander van 18 jaar of ouder stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen. Maar welke rechten en plichten zijn er bij het kiesrecht voor mensen met een beperking? Zorginstellingen, cliënten en hun vertegenwoordigers vragen zich dat vaak af. In deze korte notitie van de VGN en Ieder(in) worden de belangrijkste vragen beantwoord.

In de notitie staat hoe (medewerkers van) zorginstellingen kunnen handelen, indien een in de instelling wonende cliënt met een verstandelijke beperking een stempas ontvangt. De stempas mag de cliënt niet worden onthouden. De cliënt beslist in principe zelf om al dan niet te gaan stemmen. Als die dat niet kan (bij een evident ernstige verstandelijke beperking), dient de instelling contact op te nemen met de vertegenwoordiger.

Dat stemmen nog niet vanzelfsprekend is bij mensen met een verstandelijke beperking blijkt uit een onderzoek onder het 'Panel Samen Leven' van het Nivel. Niet altijd is duidelijk dat volgens de wet iedereen stemrecht heeft en dat gebruik gemaakt kan worden van het stemmen via een volmacht.

De rechten en plichten in het kort:

  • Iedere Nederlander boven de 18 jaar mag stemmen.
  • De instelling overhandigt de stempas aan de cliënt.
  • Als de cliënt niet kan stemmen, overlegt de instelling met de vertegenwoordiger.
  • De cliënt mag iemand anders voor zich laten stemmen. Bij voorkeur de vertegenwoordiger of iemand uit zijn naaste kring.
  • Hulp bij het vervoer naar het stembureau is de verantwoordelijkheid van de cliënt of zijn vertegenwoordiger. Kan de cliënt dat niet of is hij daartoe niet bereid, dan kan de instelling daarvoor zorgen. Over eventuele kosten daarvan wordt vooraf overlegd.
  • In het stembureau wordt niet gekeken of iemand zijn wil kan bepalen.
  • Hulp in het stemhokje is alleen mogelijk voor mensen met een fysieke beperking. Aan mensen met een verstandelijke beperking kan er uitleg worden gegeven, buiten het stemhokje, over het gebruik van het stembiljet.

Voor meer informatie zie de bijlage, hier vindt u ook informatie over stemmen bij volmacht.  

Op de website www.stemjijook.nu  worden lokale organisaties en (zorg)instellingen gefaciliteerd om voorlichting, workshops, discussies en debatten te organiseren voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Hier kunt u ook een verkiezingskrant downloaden.

Wil je meer weten of heb je vragen of opmerkingen?

Neem contact op met Dianne van der Veen
Telefoonnummer
06-41284280
Dianne van der Veen