Kiesrecht voor mensen met beperking
De stembiljetten vallen binnenkort weer op de deurmat bij iedere Nederlander van 18 jaar of ouder, dat geldt ook voor mensen met een beperking. Maar welke rechten en plichten zijn er bij het kiesrecht? Zorginstellingen, cliënten en hun vertegenwoordigers vragen zich dat vaak af. Reden voor VGN en Platform VG om hier twee jaar geleden een korte notitie over te maken, waarin de meest gestelde vragen worden beantwoord. We hebben deze notitie actueel gemaakt, zodat u het ook voor de huidige verkiezingen kunt gebruiken.
Samengevat komen de antwoorden op het volgende neer:
- Iedere Nederlander boven de 18 jaar mag stemmen.
- De instelling overhandigt de stempas aan de cliënt.
- Als de cliënt niet kan stemmen, overlegt de instelling met de vertegenwoordiger.
- De cliënt mag iemand anders voor zich laten stemmen. Bij voorkeur de vertegenwoordiger of iemand uit zijn naaste kring.
- Hulp bij het vervoer naar het stembureau is de verantwoordelijkheid van de cliënt of zijn vertegenwoordiger. Kan de cliënt dat niet of is hij daartoe niet bereid, dan kan de instelling daarvoor zorgen. Over eventuele kosten daarvan wordt vooraf overlegd.
- In het stembureau wordt niet gekeken of iemand zijn wil kan bepalen.
- Hulp in het stemhokje is alleen mogelijk voor mensen met een fysieke beperking. Aan mensen met een verstandelijke beperking kan er uitleg worden gegeven, buiten het stemhokje, over het gebruik van het stembiljet.
Problemen bij stemmen voor mensen met een beperking oplossen
In de praktijk blijkt het dat mensen met een verstandelijke beperking problemen ervaren als ze hun stem willen uitbrengen. Ze kunnen bijvoorbeeld niet altijd lezen en schrijven, wat het moeilijk maakt om te stemmen. Verder vinden veel mensen (ook zonder verstandelijke beperking) het stembiljet onoverzichtelijk en onduidelijk. De VGN heeft dit samen met Platform VG, LFB en Raad op Maat in een brief aangegeven bij staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten (VWS) en minister Spies (BZK).
Ondertussen heeft minister Spies de brief beantwoord. Haar reactie vindt u in de bijlage, evenals de notitie en de brief die de VGN stuurde naar minister Spies.
