Kamerdebat over versoepeling coronamaatregelen, waaronder bezoekregeling

Wanneer krijgen mensen meer kwaliteit van leven?

Vanaf komende maandag begint een proef met versoepeling bij de verpleeghuizen op 25 locaties. Later komen daar mogelijk meer verpleeghuizen bij. In de discussie over de verpleeghuizen, kwamen ook vragen over de bezoekregeling in de gehandicaptenzorg: Wanneer krijgen mensen meer kwaliteit van leven? De PvdA vroeg om een planning te maken voor de bezoekregeling in de gehandicaptenzorg. De ChristenUnie vroeg aandacht voor de dagbesteding en gaf aan dat de bezoekregeling 'nee, tenzij', vaak werd uitgelegd als een ‘nee’ en vroeg welke stappen het kabinet hierin samen met de sector gaat zetten.

Bezoekregeling

Minister de Jonge antwoordde dat de dagbesteding in sommige locaties ‘in de schrik’ in het begin te snel is afgeschaald voor de veiligheid. "Net als in de rest van de samenleving hebben we dat misschien wel te snel afgebouwd. Dat was goed, maar je merkt nu ook daar meer creativiteit, durf en ratio en dat er weer meer kan. Er heeft altijd ruimte gezeten in de richtlijnen voor de gehandicaptenzorg. Het 'nee, tenzij' is nooit als 'nee' bedoeld geweest”. De minister benadrukte dat de bezoekregeling van de sector zelf is en dat de VGN toe wil van een 'nee, tenzij', naar een 'ja, mits' en dat dit stapsgewijs zal gebeuren. Een motie van de PvdA waarin de regering werd verzocht om ook een routekaart te ontwikkelen voor mensen die verblijven in een zorginstelling, zoals de gehandicapten- en jeugdzorg of gebruik maken van dagbesteding werd met algemene stemmen aangenomen. De Jonge gaf aan dat hij het een mooie motie vindt die aansluit bij waar hij al samen met de branche mee bezig is, en dat hij er graag mee aan de slag gaat.

Persoonlijke beschermingsmiddelen

Minister-president Rutte benadrukte nogmaals dat de versoepelende maatregelen alleen doorgaan als het kan en de cijfers zich goed ontwikkelen. Juni wordt een spannende maand want dan kan iedereen met klachten getest worden, een belofte die minister de Jonge nog moet waar maken. Cruciaal in de versoepeling is het test- en controleerbeleid, hier had de Kamer veel vragen over. Politici vroegen zich af of het zogenoemde ‘bronnen- en contactonderzoek’ voldoende is opgeschaald en waarom in sommige gevallen nog steeds onvoldoende persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) in de zorg zijn. De VGN ervaart ook nog steeds schaarste in PBM en had hier in een Kamerbrief aandacht voor gevraagd.

Probleem mondkapjes ligt in de aanvoer

Volgens minister Van Rijn is bestellen van mondkapjes niet meer het probleem, maar wel in welk tempo je ze van Azië naar Nederland krijgt. Er is nu een fragiel evenwicht van vraag en aanbod. De minister wil dat de beschermingsmiddelen voor de zorg worden behouden. Als iedereen ze gaat gebruiken is er weer schaarste. „Ik probeer een voorraadje aan te leggen.” De SP vroeg zich af waarom er niet veel meer beschermingsmiddelen besteld kunnen worden, waardoor hulpverleners in bijvoorbeeld de gehandicaptenzorg ook preventief mondkapjes kunnen dragen. De minister antwoordde dat de uitgangspunten voor gebruik zijn vastgelegd door het RIVM op basis van besmettingsrisico’s. Als de situatie erom vraagt mag de zorgmedewerker hier wel van afwijken en PBM gebruiken.  Naast het argument van de schaarste bracht de minister ook het bezwaar dat als je ze verkeerd gebruikt het juist negatief werkt. Over de aanvoer van beschermingsmiddelen zei hij tot slot dat hij licht aan het einde van de tunnel ziet. „Maar we kunnen nog niet inschatten hoe lang die tunnel is.” Een motie van de SP om meer ruimte te geven aan de professionele inschatting van zorgverleners om gebruik te maken van persoonlijke beschermingsmiddelen en het verdeelmodel hierop aan te passen, werd met algemene stemmen aangenomen.

Testen en bron- en contactonderzoek

Minister de Jonge stelde dat de capaciteit inmiddels stevig is verruimd. Het probleem ligt nu bij de stromen van de afgenomen monsters naar de laboratoria zodat de opgehoogde capaciteit ook benut kan worden. De Jonge herhaalde dat 'in juni, en ik hoop dat het per 1 juni lukt' iedereen die klachten heeft, getest kan worden. Dat zouden 30.000 tests per dag zijn, in de wintermaanden moet de capaciteit worden opgevoerd tot 70.000 tests per dag. Ook gaat hij in op het bronnen- en contactonderzoek, waarbij het netwerk van een zieke in kaart wordt gebracht. De capaciteit van de GGD's, die dat onderzoek doen, is bijna verdrievoudigd. Daarbij is er personeel van andere afdelingen weggetrokken, dat is niet lang houdbaar. Alle GGD's moeten daarom een plan aandragen om voor langere tijd die hogere capaciteit aan te houden. Volgens De Jonge moeten de GGD's zorgen dat ze de verzwaarde taak per 1 juni aankunnen. Daarnaast is er een blijvende noodzaak van apps om dat contactonderzoek makkelijker te maken.

Dataverkeer

Er waren veel vragen in de Kamer over een passage in de Kamerbrief van minister de Jonge over de wens van het kabinet om telecomgegevens in te zetten in de strijd tegen het coronavirus.  De minister wil met locatiegegevens de bewegingen van Nederlanders in kaart brengen. De Jonge zegde toe de Kamer goed te informeren over waarom de telecomgegevens nodig zijn.

Nieuwe denktank

Verder werd bekend dat het kabinet een nieuwe denktank inschakelt om te adviseren over de versoepeling van de coronamaatregelen. Hier had de Tweede Kamer eerder sterk op aangedrongen, nu de coronacrisis in een nieuwe fase zit. De keuze is gevallen op de denktank die Ser-voorzitter Mariëtte Hamer onlangs oprichtte zal kennis verzamelen en uitwisselen over de economische en sociaal-maatschappelijke gevolgen van het coronavirus. 

De aangenomen moties vindt u in de bijlage, evenals de brief die de VGN aan de Kamer heeft gestuurd.