IASSIDD 2014 (5): Nederland als witte vlek
De Praagse onderzoeker Jan Siska, liet er geen twijfel over bestaan: artikel van 19 van het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een beperking beoogt een einde te maken aan het wonen in zorginstellingen. Ondersteuning vindt in de toekomst plaats in de samenleving en sluit aan bij de keuzes die mensen zelf maken.
Siska wees er op tijdens de plenaire openingstoespraak aan het begin van de laatste dag van het IASSIDD-congres in Wenen, dat inclusie als thema heeft. In Midden- en Oost-Europa hebben zestien landen het VN-verdrag geratificeerd, alleen Albanië en Polen nog niet. Toch wonen de meeste mensen met een beperking er nog in instellingen, vertelde hij. Het proces gaat langzaam, al gaat het bijvoorbeeld in zijn eigen land wel de goede kant op.
Nieuwe instellingen
Eerder deze week waren er verschillende presentaties over de landen die voorop lopen als het gaat om de-institutionaliseren: de Scandinavische en de Angelsaksische landen, inclusief Australië en de Verenigde Staten. Er zijn allerlei verschillen tussen die landen aan te wijzen, maar één element kwam in opvallend veel presentaties terug: de ontwikkeling gaat twee kanten op. Instellingen worden gesloten, maar in de samenleving ontstaan nieuwe instellingen. Kleiner, maar soms toch voor meer dan zestig mensen. Toch gaat het alles bij elkaar opgeteld meestal wel de goede kant op.
Nederland
En Nederland? Zoals bekend is de regering van plan dit jaar het VN-verdrag te ratificeren, maar over de vraag waar mensen met een beperking in Nederland worden ondersteund presenteerde niemand gegevens. Op de wetenschappelijk kaart is Nederland als het gaat om de-institutionalisering een witte vlek.
Giswerk
Mogelijk doen we het in de praktijk niet slechter dan de Midden- en Oost-Europese landen. Mogelijk moeten we uitkijken dat we niet dezelfde ongecontroleerde re-institutionalisering krijgen als de landen die voorop lopen. Het blijft giswerk.
Krachten bundelen
Gelukkig hebben Nederlandse onderzoekers en zorgaanbieders een gezamenlijk onderzoeksplan ontwikkeld: ‘Krachten bundelen’. Een posterpresentatie over dit initiatief werd op dit congres goed bezocht. Onderzoekers willen samen gegevens verzamelen die gebruikt kunnen worden om verschillende onderzoeksvragen te beantwoorden. Hopelijk is de stand van zaken met betrekking tot artikel 19 er één van.