Gevolgen van de Participatiewet voor de gehandicaptenzorg
De Tweede Kamer heeft donderdag 20 februari brede steun uitgesproken voor de Participatiewet. De fracties van VVD, PvdA D66, ChristenUnie, SGP en CDA stemden in met de wet. De Participatiewet voegt de Wet werk en bijstand, de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en een deel van de Wajong samen. De Participatiewet gaat vanaf 1 januari 2015 in.
Met dit wetsvoorstel zijn de lobbypunten van de VGN grotendeels gehonoreerd.
Relevante punten voor de gehandicaptenzorg zijn:
Huidige Wajongers
- Herkeuring
De huidige Wajongers worden door het UWV herkeurd. Met deze herkeuring stelt het UWV vast of, en zo ja in welke mate de Wajongere beschikt over werkvermogen. Als de uitkomst vooraf duidelijk is, wordt deze keuring op papier afgehandeld. Is er geen sprake van arbeidsvermogen, dan verandert er niets. Indien de Wajongere wel (gedeeltelijk of op termijn) kan werken, wordt de Wajonguitkering vanaf 1 januari 2018 met 5 procent verlaagd. Ook als de Wajongere eenmaal werkt, behoudt hij het recht op een Wajong-uitkering.
- Ondersteuning vanuit UWV
Indien de Wajongere wel (gedeeltelijk of op termijn) kan werken, dan zet het UWV zich in om deze jongere naar werk te begeleiden. Het UWV zet haar huidige re-integratieactiviteiten ongewijzigd voort. Ook de ondersteuningsinstrumenten, inclusief de loondispensatie, blijven hetzelfde. Zorginstellingen die nu in opdracht van het UWV reïntegratie- en jobcoachtrajecten uitvoeren, kunnen dit blijven doen. De omvang van deze trajecten neemt echter in de loop der jaren langzaam af.
Nieuwe instroom vanaf 1 januari 2015
Mensen met een beperking die vanaf 1 januari 2015 een uitkering moeten aanvragen, kunnen een beroep doen op de Participatiewet. Zij krijgen wel te maken met de kostendelersnorm, partnertoets en vermogenstoets. Gemeenten hebben de taak deze burgers naar werk te begeleiden. Via een integrale aanpak met de Wmo kunnen gemeenten de ondersteuning op maat invullen. Dankzij de motie van VVD en CDA) wordt hiervoor een pilot uitgevoerd en beoordeeld of aanvullende maatregelen nodig zijn om deze integrale benadering te versterken.
Een motie van D66 en de ChristenUnie zorgt ervoor dat ook de ondersteuningsregelingen voor zintuiglijk gehandicapten en de studieregeling in Participatiewet beschikbaar blijven.
Uitzondering
Voor mensen met een medische urenbeperking is het zeer lastig om ooit 100% van het wettelijke minimumloon te kunnen verdienen. Dankzij een motie van D66 en de ChristenUnie is er voor hen een uitzondering gemaakt. Hierdoor telt 15 procent van het verdiende inkomen niet mee voor de aanvulling van de Participatiewet. Op deze manier loont het voor hen om te werken.
Beschutte plekken
Voor mensen die niet in staat zijn bij een reguliere werkgever te werken, kunnen gemeenten maximaal 30.000 beschutte werkplekken creëren. Om hiervoor in aanmerking te komen, wordt de burger in opdracht van de gemeente gekeurd door het UWV. Op basis van het zwaarwegende advies van het UWV kent de gemeente al dan niet een beschutte werkplek toe.
Zoek de samenwerking!
Gemeenten krijgen de beschikking over een breed palet aan instrumenten, waaronder de no risk polis en de loonkostensubsidieregeling. In het regionale werkbedrijf wordt afgesproken hoe dit ondersteuningspakket wordt samengesteld en op welke wijze mensen met beperkingen naar werk worden begeleid. Hoe dit werkbedrijf eruit komt te zien wordt nog bepaald in de Werkkamer.
De VGN adviseert zorgaanbieders om nu in de werkregio’s de verbinding te zoeken met mogelijke samenwerkingspartners. Dit is belangrijk om ook in de komende jaren de eigen specifieke deskundigheid in te kunnen blijven zetten om mensen met beperking naar baan te begeleiden en/of in hun werk te ondersteunen.
Garantiebanen
Om mensen met een beperking meer kans te geven op de arbeidsmarkt creëren de overheid en het bedrijfsleven 125.000 extra banen. Deze garantiebanen zijn bedoeld voor mensen met een Wajonguitkering, mensen die op de wachtlijst staan voor de Wsw en alle mensen die niet in staat zijn om 100% van het wettelijk minimumloon te verdienen. Ook als zij geen recht hebben op uitkering. Indien onvoldoende garantiebanen worden aangeboden, dan gaat de overheid dit met de Quotumwet afdwingen. Het wetsvoorstel Quotumwet wordt voor de zomer in de Tweede Kamer besproken.
Op verzoek van Potters (VVD) en Schouten (CU) Kamer tellen ook detacheringsbanen, inleencontracten en Sociale Returnverplichtingen mee voor het Quotum. Dit wordt in het wetsvoorstel Quotumregeling vastgelegd.
Het wetsvoorstel wordt voor de zomer voorgelegd aan de Eerste Kamer. Ook wordt het wetsvoorstel nog getoetst aan de VN verdrag voor de rechten van mensen met een beperking (zie motie GroenLinks en SP).
