Gehandicaptenzorg geconfronteerd met forse kostenstijging en personeelskrapte
De aanbieders van gehandicaptenzorg worden dit jaar geconfronteerd met een kostenstijging die is opgelopen tot bijna acht procent. Dit heeft te maken met een veel duurdere inkoop, maar ook met de aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt. Deze twee factoren versterken elkaar. Dit blijkt uit een representatief onderzoek dat VGN en Intrakoop verrichtten onder de VGN-leden. De zorgaanbieders proberen de kostenstijgingen te beheersen zonder cliënten hieronder te laten lijden. Ondanks deze inspanningen is de verwachting dat het aantal gehandicaptenzorgorganisaties dat dit jaar in de rode cijfers eindigt bijna verdubbelt.
Vooral personeelskosten
Uit het onderzoek komt naar voren dat de 7,9 procent stijging een extra kostenpost van € 255 miljoen betekent. Het gaat globaal om acht kostenposten. De invloed van de inkoop gerelateerde personeelskosten is het grootst. Deze kosten lopen door prijsstijgingen dit jaar naar verwachting met € 85 miljoen op tot in totaal ruim € 1 miljard. Dat is bijna een derde van de totale inkoop in de sector. Daarnaast wordt dit jaar ook een volumestijging verwacht van personeel dat niet in loondienst is. De grootste stijger is de post energie (+30 procent). Deze prijsstijgingen gaan ver uit boven de indexering van de bijpassende tarieven in 2022. Slechts € 85 van de € 255 miljoen aan extra kosten wordt via indexering van tarieven gedekt.
Krappe arbeidsmarkt
De arbeidsmarkt is ook in de gehandicaptenzorg zeer krap. Momenteel kampt de sector met een kleine zesduizend vacatures. Daarnaast is het gemiddelde ziekteverzuim aanhoudend hoog (+10%), mede door de nasleep van de coronacrisis. Om met dit hoge verzuim en de vele vacatures toch goede zorg te kunnen leveren, is het onvermijdelijk om vaker een beroep te doen op personeel dat niet in loondienst is (PNIL), zoals uitzendkrachten en ZZP-ers.
Kostenbeheersing
Aanbieders proberen de kostenstijgingen te beheersen, zonder dat cliënten er onder lijden. Er zijn programma’s gestart om zorg anders te organiseren, waarbij alle kostenposten nog eens scherp tegen het licht worden gehouden. Om de arbeidsmarktproblematiek tegen te gaan, bieden meerdere zorgorganisaties inmiddels combinatiebanen aan, of ze wijzigen hun manier van roosteren, waardoor medewerkers meer uren kunnen werken of flexibel kunnen worden ingezet.
Intensieve lobby
Om de veerkracht van de sector verder te verhogen, voert de VGN intussen een intensieve lobby op een aantal punten. Er wordt onder andere ingezet op een compensatie voor de gestegen energiekosten voor 2022, in de vorm van maatwerk in de verschillende zorgdomeinen. Verder zet de brancheorganisatie zich in voor afschaffing van de BTW op uitwisseling van zorgpersoneel, zoals dat tijdens de coronapandemie ook kon.
De VGN wil voorts de groeiende inzet van (duur) personeel dat niet in loondienst is tegengaan door te verkennen hoe collegiale uitwisseling van personeel mogelijk is, zonder beperkingen. Als dit mogelijk wordt, zal de VGN onderzoeken hoe de vergoeding voor ZZP’ers kan worden gekoppeld aan een tarief dat is gebaseerd op de cao.
Impactstudie
De impactstudie is hieronder te downloaden.
