Gegevensverwerking en gegevensverstrekking in de Wmo
De artikelen over gegevensverwerking en gegevensverstrekking regelen waar gemeenten en aanbieders persoonsgegevens mogen verwerken en uitwisselen. De voorwaarden zijn gedetailleerd uitgewerkt. De wet gaat ook uitgebreid in op welke andere instanties (CAK, Sociale Verzekeringsbank, CIZ) persoonsgegevens mogen verwerken en verstrekken.
De wet
De artikelen over gegevensverwerking en gegevensverstrekking regelen waar gemeenten en aanbieders persoonsgegevens mogen verwerken en uitwisselen. De voorwaarden zijn gedetailleerd uitgewerkt. De wet gaat ook uitgebreid in op welke andere instanties (CAK, Sociale Verzekeringsbank, CIZ) persoonsgegevens mogen verwerken en verstrekken.
In de Wmo staat dat gemeenten bevoegd zijn om de volgende gegevens te verwerken:
- Persoonsgegevens van de cliënt. Hieronder valt informatie over de gezondheid, die is bedoeld om de behoefte aan ondersteuning te kunnen vaststellen en om in kaart te brengen of iemand in aanmerking komt voor een maatwerkvoorziening.
- Gegevens van de echtgeno(o)t(e), ouders, inwonende kinderen en huisgenoten, om te kunnen vaststellen welke hulp zij kunnen bieden. Deze informatie maakt ook duidelijk of iemand in aanmerking komt voor een maatwerkvoorziening.
- Gegevens van mantelzorgers en andere personen uit een sociaal netwerk (met dezelfde reden en doel als hierboven).
- Met uitdrukkelijke toestemming van de cliënt: persoonsgegevens van cliënten of gegevens van partners, ouders, inwonende kinderen en huisgenoten. Het college heeft deze gegevens uit de uitvoering van de Jeugdwet, de Participatiewet of de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening. De data kunnen ook verstrekt zijn door een zorgverzekeraar, zorgaanbieder of het indicatieorgaan van de Wlz (CIZ).
Gemeenten mogen aanbieders van maatwerkvoorzieningen de volgende persoonsgegevens (waaronder informatie over de gezondheid) verstrekken:
- Gegevens uit het onderzoek die uitsluitsel geven of iemand in aanmerking komt voor een maatwerkvoorziening.
- Met uitdrukkelijke toestemming van de cliënt: gegevens die het college heeft verkregen op grond van de uitvoering van de Jeugdwet, de Participatiewet of de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening. De data kunnen ook verstrekt zijn door een zorgverzekeraar, een zorgaanbieder of het CIZ.
- Relevante gegevens van zorgverzekeraars en zorgaanbieders vanuit uitvoering van de Zorgverzekeringswet of van het CIZ, om een passend integraal aanbod te waarborgen.
De wet verplicht cliënten om zich bij aanbieders te identificeren met een geldig identiteitsbewijs. De aanbieder kan daarna het burgerservicenummer vastleggen dat (eveneens verplicht in de wet) gebruikt moet worden bij het uitwisselen van persoonsgegevens.
In een uitvoeringsbesluit (AMvB) kan de regering bepalen hoe de persoonsgegevens moeten worden verwerkt - inclusief de technische standaarden - en aan welke beveiligingeisen moet worden voldaan.
De praktijk
De wijze waarop informatie met zorgaanbieders wordt uitgewisseld, verschilt nog erg per gemeente. De landelijke iWmo-standaard is bedoeld om ondersteuning te bieden en te veel administratieve last bij aanbieders te voorkomen. Deze standaard bestaat uit landelijke afspraken over techniek en taal, die wordt ingezet bij de communicatie tussen aanbieder en gemeente. De monitor sociaal domein van februari 2015 laat zien dat nog niet alle gemeenten gebruik maken van de i-Wmo standaard bij het registreren, factureren en declareren.
Betekenis voor de aanbieder
In de wet is vastgelegd dat aanbieders van maatwerkvoorzieningen persoonsgegevens aan gemeenten, CAK, SVB en toezichthoudende ambtenaren mogen verwerken en uitwisselen, voor zover dit noodzakelijk is voor de uitoefening van hun taak. Bij algemene voorzieningen mogen aanbieders alleen persoonsgegevens van cliënten verwerken.
Als de cliënt hierom vraagt, moeten aanbieders inzicht geven in de gegevens die zij hebben van de desbetreffende cliënt. De gegevens moeten minimaal vijftien jaar bewaard worden. Uitzonderingen hierop zijn uitgewerkt in artikel 5.3.2 en 5.3.3 en 5.3.5 van de Wmo.
Het is voor aanbieders belangrijk om met gemeenten goede afspraken te maken over welke gegevens op welke manier mogen en kunnen worden uitgewisseld. Hierbij kunnen aanbieders verwijzen naar de i-Wmo standaard en inzetten op een zoveel mogelijk eenduidige manier van uitwisseling. Leren van elkaar en van andere gemeenten kan erg helpen om onnodige administratieve lasten te voorkomen. Aanbieders kunnen hier op hun beurt ook een bijdrage aan leveren door het berichtenverkeer goed te faciliteren.
Meer weten?
Wet maatschappelijke ondersteuning, heel artikel (en hoofdstuk) 5:
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stb-2014-280.html
Op de themapagina Wmo van www.vgn.nl staan diverse artikelen die betrekking hebben op gegevensverwerking: https://www.vgn.nl/themas/meedoen-de-samenleving
Op de volgende websites is meer informatie te vinden over i-Wmo:
www.istandaarden.nl/istandaarden/Wmo/Werken-met-iWmo-1.0/Over-iWmo.html
