Geen veiligheidshuis kan zonder gehandicaptenzorg

"Het besef dat een aanzienlijk deel van onze gevangenen, verslaafden, dak- en thuislozen ook een licht verstandelijke beperking heeft, neemt toe. Ze zijn natuurlijk niet minder verslaafd en een strafbaar feit blijf een strafbaar feit. Maar het toenemende inzicht biedt wel een basis voor een veel effectievere ondersteuning en begeleiding.

Het maakt voor de bejegening van iemand heel veel uit als je weet dat die persoon ook licht verstandelijk beperkt is. Juist op het gebied bejegening en communicatie zijn medewerkers in de gehandicaptenzorg ervaren en deskundig. Door met hen samen te werken, kunnen agenten, officieren van justitie, huisartsen, psychiaters en verslavingsartsen hun werk beter en effectiever doen. Waar voorheen instructies niet of verkeerd werden begrepen, of gedrag verkeerd werd geïnterpreteerd, kan er veel persoonlijker begeleid en ondersteund worden.

We werken nu samen met justitie en politie in de strafrechtsketen, bijvoorbeeld ook in de opvang en begeleiding van verwarde personen. Die samenwerking is nog pril, maar veelbelovend. Vanuit de gehandicaptensector kunnen we écht iets toevoegen. Zo beschikken we over specifieke kennis waarmee een mogelijke licht verstandelijke beperking snel kan worden gesignaleerd. Communicatie, begeleiding en behandeling worden zo effectiever en de recidive loopt mogelijk terug.

Op gemeentelijk niveau kan deze bundeling van kennis goed werken. Ik was onlangs op bezoek bij het Centrum Voor Dienstverlening in Rotterdam en leerde daar over de lokale opvang van dak- en thuislozen. Dertig tot veertig procent van deze groep heeft een licht verstandelijke beperking. Ik raakte diep onder de indruk van het werk van straatdokters, straatverpleegkundigen en het werk in het veiligheidshuis. Voor deze praktijk was de gehandicaptenzorg tot voor kort nog ‘wezensvreemd’. Inmiddels wordt er goed samengewerkt. Al blijft de praktijk weerbarstig.

De gemeente Rotterdam stak een hand naar ons uit en die namen we graag aan. Meer gemeenten en aanbieders van gehandicaptenzorg zouden elkaar moeten opzoeken om tot deze bloeiende samenwerkingsvorm te komen. Het levert de mensen om wie het gaat enorme winst op, zowel op het gebied van gezondheid als veiligheid."