Er komt meer wettelijke ruimte voor onderwijszorgarrangementen
De ministeries van OCW en VWS willen de combinatie onderwijs en zorg voor jongeren met een complexe ondersteuningsbehoefte beter regelen. Zij hebben een concept Besluit gemaakt waardoor er wettelijke ruimte komt op het gebied van bekostiging, onderwijstijd, inhoud van onderwijs en locatie van onderwijs. Zij noemen dit experimenteerruimte. In deze experimenteerruimte mogen geselecteerde onderwijszorginitiatieven gedurende vijf jaar afwijken van regels om een maatwerk onderwijs-zorg aanbod voor kinderen met een complexe ondersteuningsbehoefte te kunnen bieden.
De VGN heeft gebruikt gemaakt van de mogelijkheid om op het concept Besluit Experimenteerruimte Onderwijszorgarragementen te reageren via een internconsultatie. Dit hebben we gedaan in samenwerking met Jeugdzorg Nederland, de Nederlandse ggz, GGDGHOR Nederland, VOBC, Sociaal Werk Nederland en Actiz Jeugd. In dit artikel lees je meer over het concept Besluit en de inhoud van onze reactie.
Het concept Besluit experimenteerruimte
De experimenteerruimte om makkelijker onderwijszorgarrangementen te kunnen bieden geldt voor jongeren tot 21 jaar met een complexe ondersteuningsbehoefte op het gebied van onderwijs en zorg die binnen het regulier of het speciaal onderwijs niet tot ontwikkeling komen. Door een gebrek aan flexibiliteit van de zorg- en onderwijsstelsels komen ze thuis te zitten, verzuimen ze, staan ze niet ingeschreven op een school of zijn vrijgesteld van de leerplicht op grond van artikel 5, onder a, van de Leerplichtwet 1969. Voor deze jongeren is vaak extra ondersteuning noodzakelijk, die niet altijd binnen het huidige stelsel georganiseerd kan worden.
De wettelijke experimenteerruimte is straks als het goed is beschikbaar op het gebied van bekostiging, onderwijstijd, inhoud van onderwijs en locatie van onderwijs. Tachtig geselecteerde onderwijszorgarrangementen mogen vijf jaar van die ruimte gebruik maken. Er zal gemonitord worden of door de geboden ruimte meer jongeren onderwijs volgen, minder jongeren uitvallen op school en of de combinatie van onderwijs en zorg beter aansluit bij de behoeften van kinderen met een complexe ondersteuningsbehoefte. Als de uitkomsten van het experiment positief zijn, kan de regering besluiten wet- en regelgeving te wijzigen. Informatie over het concept Besluit vind je hier.
Wat is onze reactie?
De inhoudelijke basis voor de reactie ligt in een teamsgesprek met collega's van Amerpoort, Cordaan, Cosis, Pameijer, Sherpa en Zozijn. Op basis daarvan hebben we de handen in elkaar geslagen met Jeugdzorg Nederland, de Nederlandse ggz, GGDGHOR Nederland, VOBC, Sociaal Werk Nederland en Actiz Jeugd. We vinden het namelijk belangrijk om als gezamenlijke 'zorg´branches een boodschap af te geven. We vinden met elkaar dat de geboden ruimte precies op de plekken zit die nodig is om inclusiever onderwijs en leerrecht vorm te geven voor alle kinderen/jongeren. Ook verwachten we dat de experimenteerruimte helpt in de bewustwording van onderwijspartijen, zorgpartijen en gemeenten dat zij, in samenwerking met ouders, met elkaar aan de lat staan voor de ontwikkeling van kinderen/jongeren. Dat maakt dat we de experimenteerruimte steunen.
Maar we plaatsen ook kanttekeningen:
- Er wordt lokaal al zo lang gewerkt aan het vinden van ruimte. Waarom nu nog langer experimenteren? Er is informatie genoeg vinden wij om nu echt door te pakken.
- Maak meer gebruik van het beperken van het afgeven van vrijstellingen 5a. Daar is geen experimenteerruimte voor nodig.
- In het concept Besluit staat dat niet alle kinderen leerbaar of ontwikkelbaar zijn. Wij zijn het daar niet mee eens. Wij gaan er van uit dat alle kinderen ontwikkelmogelijkheden hebben. We vinden dus dat er geen kinderen uitgesloten mogen worden.
- De nieuwe experimenteerruimte geldt voor tachtig onderwijszorgarrangementen. Wij willen graag dat meer arrangementen deel kunnen nemen. Ook willen we dat al bestaande arrangementen kunnen profiteren van de extra ruimte.
- We hebben ook gevraagd om duidelijkheid over de selectieprocedure, een goede spreiding over doelgroepen en beperking van de administratieve lasten.
Onze gezamenlijke reactie is nog uitgebreider. In de bijlage bij dit artikel is de reactie te vinden. De internetconsultatie is inmiddels gesloten. Er zijn totaal 56 reacties op het concept Besluit ingebracht. Reacties komen van andere koepelorganisaties, scholen, samenwerkingsverbanden, ouders, leerkrachten, zorgorganisaties en -professionals. Alle reacties zijn zichtbaar via deze link.
De experimenteerruimte start als het goed is per 2023. We hopen dat de reacties uit het veld helpen om ervoor te zorgen dat de experimenteerruimte het voor lokale en regionale partijen ècht makkelijker maakt om de nu nog onmogelijke combinaties van onderwijs en zorg te realiseren. Dit uiteindelijk met als doel natuurlijk dat voor zo veel mogelijk kinderen en jongeren die dat nodig hebben om te kunnen leren en ontwikkelen de combinatie van onderwijs en zorg een vanzelfsprekendheid wordt.