Eerste resultaten over de routekaarten CO2-reductie: nieuwe actie gewenst

In 2019 hebben we een handleiding voor portefeuille-routekaarten laten maken door TNO/MPZ/EVZ om de leden te helpen bij hun opdracht de gebouwen te verduurzamen. Zo’n routekaart levert zorgorganisaties inzicht in de vraag wat het kost, maar ook in de vraag wat het oplevert in besparingen via de terugverdientijd en in maatschappelijk nut. Het inleveren van ingevulde routekaarten levert bovendien de brancheorganisaties gegevens op om de overheid te laten zien hoever de sector is met de opdracht van de overheid, richting 2030, om de CO₂ uitstoot te reduceren.
We publiceren nu een eerste tussenstand van de tot nu toe bereikte resultaten in de langdurige zorg. Dit ‘monitoringsrapport’ treft u in de bijlage aan. In het kort komt het neer op het volgende schema:

Als de trend van deze tussentijdse resultaten zich doorzet voor de hele langdurige zorg, dan worden de gestelde klimaatdoelen met betrekking tot energieverbruik en CO₂-uitstoot tot 2030 gehaald, zo blijkt uit de ingeleverde routekaarten (overigens: uitgaande van de doelstelling van 49% reductie; nieuwe doelstellingen van de overheid zijn daarin nog niet meegenomen). Dit gaat nog wel gepaard met de nodige uitvoeringsvragen. Zo blijkt uit de reacties van vastgoedmanagers die een routekaart hebben ingeleverd dat meer dan de helft van hen de uitkomsten van de routekaart in een meerjaren-onderhoudsplan (MJOP) verwerkt. Dat is veelbelovend, want dan is de kans groot dat de geplande maatregelen ook op termijn zullen worden uitgevoerd. De anderen geven aan dat (nog) niet te doen. Dit betekent dat de routekaarten door hen tot nu toe veelal zijn opgesteld om te voldoen aan wetgeving, zoals de Energie-audit of de Informatieplicht. Vaak is dan een visie en bijpassend beleid voor duurzaamheid nog niet volledig geformuleerd. De routekaart kan daarbij helpen en kan worden opgesteld met door het EVZ aangereikte hulpmiddelen.

Al met al geeft de rapportage een goede beginscore weer. Dit biedt houvast voor de toekomst. We moeten ons realiseren dat dit de eerste resultaten zijn en dat er dus op weg naar 2030 nog wel een flinke opdracht ligt. We zien dat in onze sector 16% van de leden een routekaart heeft ingeleverd. Het verhogen van dat percentage is niet alleen gewenst, maar ook een opdracht van de overheid. In de zomer van 2022 wordt het monitoringsrapport geactualiseerd met de nieuwe routekaarten die worden ingeleverd. In september worden alle monitoren van maatschappelijk vastgoed ingeleverd bij het ministerie van BZK, waar een overzicht gemaakt wordt van de stand van verduurzaming van heel het maatschappelijke vastgoed. En zo gaat deze periodieke monitoring de komende jaren steeds verder. Dan gaan we in de loop van de komende jaren zien waar goede resultaten worden behaald en waar we samen extra moeten stimuleren. Daarom een dringende oproep: lever uiterlijk in juni 2022 je eerste of je aangepaste routekaart in bij het EVZ. En mocht je nog niet zijn begonnen: bij het EVZ kun je de aanvraag doen.

Als VGN willen we de leden stimuleren en faciliteren in de voortgang. Daarvoor zetten we een aantal hulpmiddelen in. Met name dringen we bij de overheid aan op beperking van de administratieve last en op de noodzakelijke financiële middelen. Een kort overzicht:

• Energiebesparende maatregelen vragen veel administratieve rompslomp (o.a. EED en Informatieplicht). De portefeuille-routekaart (de CO₂-reductietool) wil daarbij helpen. De landelijke overheid zet bij het terugdringen van administratieve lasten langzaam ook kleine stapjes, maar dat kan volgens ons veel sneller en efficiënter. We hebben daartoe onlangs de overheid opnieuw opgeroepen (met voorstellen van onze kant) bij de consultatie over energiebesparende maatregelen.

• In december 2021 hebben we een overzicht van enkele subsidies gepubliceerd, samengesteld door het EVZ. Ook zijn er mogelijkheden van subsidie voor hybride warmtepompen. Daarnaast zijn we als zorgbranches met ‘Den Haag’ in gesprek over de invulling van een subsidieregeling vanuit de Klimaatgelden. Het gaat daarbij om enkele honderden miljoenen euro’s maatschappelijk breed voor de komende jaren.

• De zorgbranches spreken bovendien langs andere wegen met de overheid over de financiële aspecten van de verduurzaming: https://www.vgn.nl/nieuws/verduurzaming-zorgsector-vergt-forse-investering
• Het bestuur van de VGN heeft een ‘Werkprogramma Duurzaamheid 2021-2025’ vastgesteld.
• Op 17 februari organiseert de VGN een webinar voor organisaties die willen starten met de routekaart.
• Het EVZ publiceert geregeld over nieuwe ontwikkelingen. Enkele voorbeelden:
  • https://www.vgn.nl/nieuws/publicaties-van-het-expertisecentrum-verduurzaming-zorg;
  • CASE: Energiebeheer bij ASVZ - Expertisecentrum Verduurzaming Zorg;
  • Hybride warmte­pomp bij woningen - Expertisecentrum Verduurzaming Zorg
• Het EVZ organiseert bovendien hulp bij het starten met het invullen van de routekaarten.
• Voor kleinere organisaties (<10 gebouwen) is er een aantrekkelijk aanbod vanuit de provincies.
• De VGN organiseert momenteel een serie ‘rondetafel gesprekken’ met bestuurders. In februari staat de vierde sessie gepland.
• We zijn in gesprek met Aedes voor verduurzaming van huurpanden.

Het volledige rapport (Sectorrapportage verduurzaming en CO₂-emissiereductie zorgvastgoed – gebaseerd op ingediende portefeuilleroutekaarten) voegen we als bijlage toe.