Beter medicatiebeleid voor cliënten buiten de woongroepen

Stichting Maeykehiem in Sint Nicolaasga zocht al langer naar een antwoord op de vraag ‘hoe richten we het medicatiebeleid voor cliënten buiten de woongroepen beter in?’. Joke Brouwer, manager Zorg: “De regels van de Inspectie kun je in de woongroepen goed naleven, omdat er meer controle is en er met één apotheek wordt gewerkt. In de thuiszorg, dagbesteding, bij logeercliënten en in de ambulante zorg is dat niet zo makkelijk. Deze cliënten nemen zelf hun medicijnen in, of de familie regelt dat. Ze hebben allemaal een andere huisarts en apotheek. Onze begeleiders moesten er maar op vertrouwen dat de juiste medicatie goed werd ingenomen. Terwijl medicatieveiligheid wél onze verantwoordelijkheid is.” 

Bewust maken

Maeykehiem wilde dan ook graag meewerken aan het deelproject Medicatieveiligheid. “Niet alleen om het medicatiebeleid te verbeteren, maar ook om medewerkers bewust te maken van het belang van het onderwerp”, zegt Joke. “Veel begeleiders dachten dat de verantwoordelijkheid voor medicijnen bij de familie lag. In een werkgroep, bestaande uit de drie gidsorganisaties, apothekers, VGN en Vilans, zijn we gestart met het ontwikkelen van een quickscan, die het medicatieproces per cliënt buiten de woongroep in beeld brengt. De scan die de Inspectie biedt, is namelijk alleen toepasbaar voor woonvormen waar één arts en één apotheek verantwoordelijk zijn voor het medicijnproces van cliënten.” 

Quickscan ontwikkelen

Het bleek onmogelijk om de medicatieveiligheid 100% volgens de inspectie-eisen te regelen. “Begeleiders mogen de medicatie bijvoorbeeld niet overnemen, omdat de zelfstandigheid van de cliënt voorop staat”, zegt Joke. “In plaats van te streven naar perfectie, zijn we daarom gaan kijken naar haalbaarheid. Na een aantal testrondes ligt er nu de ‘Check medicatieproces voor ambulante begeleiding, dagbesteding en/of logeren’, bestaande uit 32 ja/nee-vragen. Begeleiders vullen de vragenlijst per cliënt in, zodat we zien wat er wel en niet goed gaat in het medicatieproces.” De vragen zijn gebaseerd op de meest recente richtlijnen en belichten alle onderdelen van een goed medicatieproces. Bij elke vraag zit een toelichting en aanwijzingen om aan de slag te gaan met verbeterpunten.

Cultuurverandering

Joke: “Doordat we per vraag toelichting geven, begrijpen begeleiders waarom het zo belangrijk is om medicatieveiligheid ook bij deze cliënten te volgen. Cliënten en medewerkers zijn nu bewust bezig met medicatieveiligheid. Aan de hand van de ingevulde vragenlijst hebben we een basisbeleid gemaakt. We zijn nu bezig om dit verder te verfijnen voor cliënten in de thuiszorg, de dagbesteding en logeercliënten. Zo kunnen we de regels voor medicatieveiligheid steeds beter naleven.”

Zo verbetert Maeykehiem de medicatieveiligheid

• Voor elke cliënt buiten de woongroepen moet een vragenlijst worden ingevuld.
• De geneesmiddelencommissie krijgt van de teams een terugkoppeling over de verbeterpunten en controleert of die passen bij wet- en regelgeving en bij het beleid van Maeykehiem.
• Elke cliënt is verplicht om een deellijst aan te leveren. Hierop staat ook welke medicijnen hij moet nemen. Apotheken ontvangen uit naam van de cliënt een brief met het verzoek om de lijst aan te leveren.
• Alle cliënten ontvangen de folder ‘Waarvoor zijn medicijnen?’, met informatie over medicijngebruik, speciaal ontwikkeld voor cliënten met een verstandelijke beperking.
• De individuele afspraken met de cliënt over medicatie worden vastgelegd in het ondersteuningsplan en jaarlijks geëvalueerd.

 Voor meer informatie

• http://www.kennispleingehandicaptensector.nl/medicatiecheck.
• Joke Brouwer, e-mail j.brouwer@maeykehiem.nl.