Arbeidsmarkt in de gehandicaptenzorg onder druk
De huidige arbeidsmarktsituatie in de gehandicaptenzorg is zorgwekkend, aldus de VGN in een brief aan de Tweede Kamer. Aanleiding voor deze brief is het AO van donderdag 7 december waarin de Kamerleden met minister De Jonge spreken over het arbeidsmarktbeleid in de zorg. De VGN vindt dat er een specifieke arbeidsmarktaanpak voor de gehandicaptenzorg moet komen. Een tekort aan goed gekwalificeerd personeel betekent een groot risico op verschraling van de kwaliteit van leven voor mensen met een beperking.
Tot nu toe wordt de arbeidsmarktproblematiek vooral zorgbreed besproken. Het gevolg is dat aan de specifieke knelpunten in de gehandicaptenzorg geen aandacht wordt besteed. Om dit te keren, vragen wij de steun van de Tweede Kamer in het nemen van een aantal maatregelen, namelijk:
1. Kies voor een specifieke arbeidsmarktaanpak voor de gehandicaptenzorg
Binnen de sector ‘Zorg en Welzijn’ wordt gevochten om gekwalificeerde medewerkers. Stimuleringsmaatregelen om meer mensen te interesseren voor specifiek de ouderenzorg hebben direct een negatief effect op de beschikbare medewerkers voor de gehandicaptenzorg. Hierdoor verdwijnt het evenwicht in de arbeidsmarkt. Met name in de Randstad en krimpgebieden zoals Zeeland en Groningen zijn er nu al nauwelijks mensen te vinden voor de specifieke zorg voor gehandicapten.
De grootste arbeidsmarktproblemen zien we bij zeer zorg intensieve cliënten. Denk aan ernstig meervoudig beperkte kinderen met complexe medische problemen, maar ook aan jongeren en oudere verstandelijk beperkte mensen met agressief gedrag. De hoge zorgzwaarte en gedragsproblemen van deze cliënten vraagt om zeer specifieke deskundigheid en een grote betrokkenheid van medewerkers.
Ook de hoge werkdruk leidt tot een groot verloop onder de medewerkers en een hoog ziekteverzuim, met nog hogere werkdruk tot gevolg.
2. Investeer in scholing en imago
Om de instroom in het beroepsonderwijs te verhogen, is het belangrijk dat er extra aandacht komt voor het versterken van het arbeidsmarktimago van de gehandicaptenzorg. De huidige arbeidsmarktproblematiek vraagt niet alleen om nieuwe studenten, maar ook om zij-instromers. Voor de zij-instromers is het van nog groter belang om goed te laten zien dat werken in de gehandicaptenzorg echt anders is dan werken in de ouderenzorg. In een imagocampagne moet hiervoor ruimte worden gereserveerd.
Verder pleit de VGN ook voor een betere budgetverdeling, flexibele leerroutes en het bekostigen van de opleiding Social Work (zie de brief in de bijlage voor meer informatie).
3. Maak het mogelijk dat ook mensen met een beperking inzetbaar zijn in de zorg
Zorgorganisaties zijn vaak grote werkgevers in hun regio. Veel taken in de zorg kunnen goed worden uitgevoerd door mensen met een beperking. Het is dan wel noodzakelijk dat voor deze mensen de juiste opleidingen en kansen tot het behalen van praktijkdiploma’s worden gestimuleerd. In de gehandicaptenzorg wordt daar al veel ervaring mee opgedaan. Zo hebben de Academie voor Zelfstandigheid, Calibris Advies en de VGN het branchediploma Woonhulp ontwikkeld. Zorgorganisaties zoals Cordaan en ’s Heeren Loo Zorggroep doen hier al goede ervaringen mee op. De VGN wil inclusief werkgeverschap graag delen met andere sectoren en pleit ervoor dat het een integraal onderdeel wordt van de arbeidsmarktagenda 2023.
