Maak van de Slimme Zorg Estafette een massasprint!

Zorgtechnologie en hardlopen hebben veel met elkaar gemeen

Donderdag 27 januari start om 9.30 uur de Slimme Zorg Estafette. Dit is een kennismarathon die uitnodigt om van elkaar te leren. Het is heel terecht, dat er hardlooptermen als marathon en estafette worden gebuikt, want in de praktijk hebben technologische innovatie en hardlopen veel gemeen. Ook al willen we natuurlijk dat technologie ertoe bijdraagt dat we in de zorg juist niet steeds harder hoeven te lopen. 

Technologie heeft zich steeds verder ontwikkeld

In 2004 studeerde ik af op het toepassen van domotica in de zorg. Indertijd zagen de producten er eerlijk gezegd niet uit. De cliënten zagen mij aankomen met witte kastjes en camera’s met rode lampen. Ze leken te denken: jongen, neem jij je spulletjes maar weer mee. Sinds die tijd is er gelukkig veel veranderd. De technologie is steeds verder ontwikkeld. Met bijvoorbeeld slimme sensoren en monitoring op afstand.

Aan randvoorwaarden voor toepassing is onvoldoende invulling gegeven

Maar ook het denken over technologie is veranderd. Het onderwerp heeft een prominente plek ingenomen in het zorgbeleid, zoals in de Visie 2030 op de gehandicaptenzorg. Om in hardlooptermen te blijven: we zijn echt uit de startblokken gekomen. Maar aan een aantal randvoorwaarden voor het breed toepassen van innovatieve technologie is nog altijd nog geen invulling gegeven. Dus hoe komen we van estafette naar massasprint? Ik noem vier waardevolle lessen uit het hardlopen.

Les 1: de kracht van de groep

Ik werk nu bijna twee maanden bij de VGN. Mij valt op dat zorgaanbieders al veel technologie toepassen. Zij zijn hier terecht heel trots op. In netwerken en platforms wordt ook veel kennis gedeeld. Goede voorbeelden hiervan zijn de Innovatie-impuls Gehandicaptenzorg, Academy Het Dorp en het Kennisplein Gehandicaptensector. Toch kan dit delen nog veel breder. Het lijkt soms net een hardloopwedstrijd. Er wordt wel naar elkaar gekeken en is er respect voor elkaars tempo, maar er wordt te weinig echt met elkaar gesproken. Door als groep nog veel beter samen te werken kunnen we wel allemaal blijven lopen maar hoeft niet iedereen tegelijk met zijn neus in de wind. Dit stimuleren is ook een belangrijke taak voor de VGN.   

Les 2: beloon niet alleen de koplopers

Technologische innovatie zien we te vaak als een middel om kosten te besparen. Potentiële besparingen die zijn bewezen door enkele koplopers, worden dan vast ingeboekt voor de grote groep. Het heeft geen zin om degenen die niet bij de top behoren te straffen. Beter helpt het om met een open blik te kijken waarom er verschillende snelheden zijn. Beloon de beweging, niet de snelheid. Financiers moeten meer ruimte laten aan zorgaanbieders om zelf aan de slag te gaan. Natuurlijk moet de zorg betaalbaar blijven. Maar dit lukt alleen als iedereen de gelegenheid krijgt om besparingen te realiseren.

Les 3: maak lopen leuk

Technologische innovaties in het hardlopen werken omdat ze leuk zijn. Eerlijk is eerlijk, wie wil er niet een prijzenkast vol medailles op Strava, drie volle ringen om zijn pols, of collega’s aftroeven met de meeste ommetjes in zijn app? De  funfactor van technologie in de zorg wordt enorm onderschat. Waarom geen medailles voor meer zelfredzaamheid of stimulerende scores voor perfecte medicatieoverdrachten? Waarom maken we het niet veel leuker om slim te werken? Adaptatie van technologie onder zorgverleners neemt enorm toe als het een plezier is om het te gebruiken. Ik pleit ervoor om eerst te kijken naar plezierverhogende technologie en dan pas naar de arbeidsbesparing. Hier ligt een belangrijke opgave voor leveranciers van technologie. Het vergroten van het werkplezier levert een veel belangrijkere bijdrage aan de arbeidsmarkt in de zorg dan het verhogen van de productiviteit.

Les 4: we hebben spelregels nodig

Voor het opschalen van technologische innovatie zijn spelregels nodig. Vooral op het terrein van elektronische gegevensuitwisseling. De gegevens van mijn smartwatch (welk merk dan ook) kan ik eenvoudig vergelijken met iedereen op de hele wereld, maar gegevens in de zorg reizen niet of nauwelijks. Een hardloopwedstrijd werkt ook alleen maar als duidelijk is hoe breed de baan is, hoe scherp de bochten en op welke ondergrond er wordt gelopen. Voor een goede gegevensuitwisseling in de zorg is het noodzakelijk dat er landelijk regels worden gesteld. Regels over standaardisatie in taal, techniek, beveiliging en infrastructuur. De Wegiz (Wet op de elektronische gegevensuitwisseling in de zorg) is hiervoor vast een goede aanzet. Dit vraagt een overheid met visie en de wil om door te pakken. Aan de lopers ligt het niet.

Blijf bewegen

Maar of je nu een sprinter bent, liever een marathon loopt of graag het stokje overneemt, belangrijk is dat je blijft bewegen. Want alleen zo blijven we fit voor de toekomst.