Initiatiefnota Lisa Westerveld om Nederland echt inclusief te maken

Mensen met een beperking moeten alles zelf checken

Lisa Westerveld, Tweede Kamerlid voor GroenLinks, presenteerde op vrijdag 25 november 2022 de initiatiefnota Ons land is beperkt. Overal in Nederland zijn de meest logische dingen niet goed geregeld voor mensen met een beperking. Of iemand nu in een rolstoel zit, slecht ter been, blind of slechtziend is. Mensen met een beperking regelen nu alles zelf. Zo checken ze bijvoorbeeld van tevoren de toegankelijkheid van een restaurant zodat ze bij een bezoek niet voor onverwachte situaties komen te staan.

Samen met mensen met een beperking op zoek naar knelpunten en oplossingen

Lisa Westerveld heeft met haar team voorbeelden van barrières verzameld. Overal lopen mensen met een beperking aan tegen ontoegankelijkheid, vaak letterlijk. Samen met mensen met een beperking is deze initiatiefnota geschreven. Niet alleen om knelpunten te signaleren, juist ook om oplossingen aan te dragen. In de afgelopen maanden heeft ze overal in het land veel mensen gesproken om knelpunten in kaart te brengen. Inspirerende gesprekken.

‘De samenleving moet zich aanpassen aan mensen met een beperking’

De Groen van Prinsterenzaal in de Tweede Kamer zat vol en ook op de livestream was het druk.  Ook Tweede Kamerleden van het CDA en de VVD, Lucille Werner en Daan de Kort, waren aanwezig bij deze presentatie. Op dit moment wordt te veel met medische bril naar beperkingen gekeken, zei Westerveld. ‘We moeten ermee stoppen om voor oplossingen van ministerie naar ministerie te gaan. Mensen met een beperking moeten zich niet aanpassen aan de samenleving, maar andersom. De samenleving moet zo zijn ingericht dat iedereen kan meedoen.’

Jasmijn van der Ploeg en Dennis Braam nemen de initiatiefnota in ontvangst

De initiatiefnota Ons land is beperkt biedt Lisa Westerveld aan aan Jasmijn van der Ploeg en Dennis Braam uit Nijmegen. Jasmijn zit in een rolstoel, Dennis heeft NAH. Zij staan voor een inclusieve samenleving, laten hun stem horen in hun woonplaats Nijmegen en weten ook in de landelijke politiek de weg te vinden. ‘Jasmijn en Dennis zijn voorbeelden van mensen die blijven doorzetten. Het is moedig dat ze blijven aankloppen. Ze zetten zaken op de kaart en doen belangrijk werk, ze hebben mijn ogen letterlijk en figuurlijk geopend. Daarom overhandig ik deze nota aan hen’, licht Lisa Westerveld toe.

De 71 voorstellen zijn het begin

In de initiatiefnota staan ideeën voor op de korte termijn en lange termijn. De 71 voorstellen uit de nota zijn een begin. Het kan altijd beter. GroenLinks staat open voor alle inzichten. Een aantal punten uit de nota:

• Alle besluiten toetsen aan VN-verdrag.
• Iedereen moet met OV kunnen reizen. Test iedere trein,  bus, tram en metro die wordt opgeknapt of nieuw aangeschaft op toegankelijkheid.
• Onderwijs: zorg er bij bouw of verbouw van scholen voor dat iedereen kan meedoen. Zorg voor inclusief onderwijs in de buurt. Denk ook aan de inrichting, brede doorgang, prikkelarme ruimte en digitale toegang tot onderwijs.
• Geef iedereen toegang tot democratie. Maak alle debatten toegankelijk, begin met altijd een schrijftolk en tolk NGT aanwezig te laten zijn bij belangrijke debatten.
• Neem besluiten over mensen met een beperking ook samen met die mensen.

Paulien Gransier: ‘Waarom word ik altijd gezien als kwetsbaar?’

Paulien Gransier is al ruim tien jaar belangenbehartiger. Zij vertelt haar verhaal. In films is de gehandicapte persoon meestal zielig of inspirerend. Kijk eens I, Daniel Blake en je krijgt een idee hoe het ook kan. ‘Waarom werken in een systeem dat niet is ingericht op mensen met een beperking. Waarom is het knap dat ik heb gestudeerd, of zelfstandig woon. Dat is toch normaal? Waarom word ik altijd gezien als kwetsbaar?’, vraagt ze.

Beperkingen vieren in plaats van wegpoetsen

De samenleving kijkt volgens Gransier te veel vanuit medische bril. Een handicap wordt gezien als iets  dat moet worden opgelost. Beperkingen zijn niet om weg te poetsen, maar om te vieren. Dit geeft een andere blik op de maatschappij. Helaas worden handicaps en beperkingen gezien als kostenpost. De mens centraal zetten is de gewenste oplossing. Nu valt het VN-verdrag nog onder VWS, maar eigenlijk hoort het thuis bij Binnenlandse Zaken. Het is namelijk geen zorgvisie, het zet de mens centraal. ‘Laten we bestaanszekerheid creëren, geef  vertrouwen en ruimte aan iedereen om zelf hun leven in te richten op een manier die bij ze past’, besluit Paulien Gransier haar toespraak.

De discussie moet niet alleen over geld gaan

Na de presentatie is er ruimte voor vragen. Die zijn er volop, bijvoorbeeld over reizen met de bus waarbij sommige vervoerders geen elektrische rolstoelen willen meenemen, hoe gebouwen beter ingericht kunnen worden en over hoe voorkomen wordt dat het de discussie over deze initiatiefnota niet versmalt tot een discussie over geld.

Lisa Westerveld legt uit dat natuurlijk wel nagedacht moet worden over hoe het inclusief maken van de samenleving wordt betaald. Daarom is ook een financiële bijlage gemaakt van de initiatiefnota. ‘We weten dat het uiteindelijk veel meer oplevert. Investeringen die nu worden gedaan, hebben jarenlang effect.’

Westerveld: ‘Ook wijzelf kunnen en willen verbeteren’

Ook tijdens de bijeenkomst blijkt dat een inclusieve samenleving niet zomaar voor elkaar is. Zo wordt tevergeefs gevraagd of er een braille-exemplaar is van de initiatiefnota en of er een voorleesfunctie op de website. ‘We beschrijven telkens zaken op een niet-toegankelijke manier. Daar moeten we op gewezen worden. We willen leren hoe we zo kunnen communiceren dat iedereen ons kan volgen, ook wij kunnen en willen hierin verbeteren’, antwoordt Lisa Westerveld.

Wanneer? Nu!

Een andere vraag uit de zaal is wat we over dertig jaar geregeld willen hebben? Ook dan hebben we nog steeds mensen met een handicap. Het antwoord is helder: ‘Als we nu de samenleving anders inrichten, dan hebben we daar de komende honderd jaar plezier van met elkaar. Een eenmalige investering, betaalt zich over de komende honderd jaar terug.’

Meer informatie

De initiatiefnota Ons land is beperkt kun je downloaden. 

Marijn Krijger heeft met Loes drie kinderen: Anna Sophie (2006), Olivier (2007) en Fréderique (2009). Anna Sophie heeft een ernstig meervoudige verstandelijke beperking. Ze is twaalf als ze verhuist naar een zorginstelling. Als ze daar bijna een jaar woont, breekt de coronacrisis uit. De dagbesteding gaat op slot, alle bezoek is ineens verboden. Krijger schreef het boek Anna Sophie over zijn leven als vader-van, over het uit huis gaan én de coronacrisis.