Een beetje Triple-C werkt niet

Triple-C gaat uit van menselijke behoeften

Triple-C is een visie en methodiek voor de begeleiding en behandeling van mensen met een beperking die daarnaast gedrags- of psychische problemen hebben. De drie C’s van Triple-C staan voor Cliënt, Coach en Competentie. Coaches (begeleiders) ondersteunen cliënten door samen met hen competenties op te bouwen. Cliënten ervaren het gewone leven doordat we

• uitgaan van hun menselijke behoeften
• een onvoorwaardelijke ondersteuningsrelatie met hen aangaan
• samen werken aan betekenisvolle daginvulling (competentieopbouw)
• anders kijken naar probleemgedrag en de onderliggende oorzaken aanpakken.

Dertig jaar ervaring met deze methode

In de epiloog van het boek verduidelijken de schrijvers de titel: vanaf 2004 werd Triple-C geleidelijk aan verder ontwikkeld en het zou mooi zijn wanneer in de toekomst nog meer instellingen van de methodiek gebruik gaan maken. In 2011 werd een eerste boek over Triple-C gepubliceerd, in 2015  verscheen een vervolg. Dit derde boek is ‘een uitgebreide herziening van én een aanvulling op de eerste twee boeken’. Nieuwe inzichten en ervaringen zijn erin verwerkt. De schrijvers voegen eraan toe, dat dertig jaar met deze methode werken heeft geleerd dat ‘een beetje Triple-C niet werkt’.

Je moet je de methode echt goed eigen maken

In mijn recente boek over vijftig jaar psychiatrie en gehandicaptenzorg beschrijf ik Triple-C samen met de Methode Heijkoop, Beelden van Kwaliteit van Hans Reinders en Lydia Helwig Nazarowa, het gedachtengoed van Andries Baart, en het Kwartiermaken van Doortje Kal. Ook bij hen draait het om kwaliteit van bestaan, menselijke waardigheid en een zinvol leven. En ze geven allemaal hetzelfde aan: een beetje van onze methodiek werkt niet! Je zult je de methodiek echt goed eigen moeten maken wil het slagen. Een opmerkelijke paradox. Iets wat zo vanzelfsprekend is als ‘gewoon van de cliënt als medemens uitgaan’ vraagt om een aanpak die je niet zomaar uit je mouw schudt. Het hart op de goede plek is niet voldoende.    

Compact en helder geschreven

Ook ‘menswaardig begeleiden, organiseren en coachen’ met Triple-C doe je niet zomaar. Het brengt me bij de opzet en lay-out van het boek. Het is compact en helder geschreven. De illustraties zijn knap geconstrueerd en je ziet aan alles dat hier jarenlange ervaring aan ten grondslag ligt. De schrijvers noemen zelf ook de keerzijde: het model is in de huidige vorm niet perfect en het boek is ‘per definitie niet volledig’. Het boek telt veel begrippen, indelingen en uitwerkingen die alle in fraaie kleurige schema’s zijn uitgewerkt. Het zijn er op een gegeven moment erg veel en de strakke ordening wordt af en toe losgelaten.

Triple-C Behandelhuis en Organisatiehuis

Het centrale Triple-C Behandelhuis en het daarvan afgeleide Triple-C Organisatiehuis zijn goed doordacht en vinden een waardevolle toepassing in begeleidingsdoelen en werkmethodiek. Hoe onmisbaar alle gekozen termen en elementen ook zijn, persoonlijk had ik toch gezocht naar een meer compacte presentatie, wat overzichtelijkheid en samenhang van alle onderdelen ten goede zou komen.

Zonder bereidheid om aan jezelf te werken, kom je er niet

Maar dit terzijde. Het sterke van het boek vind ik de uitwerking naar organisatie en coaching. Daarmee komt ook de toepassing van het model in de turbulentie van de dagelijkse praktijk in beeld: vol van disharmonie, personele problemen en beperkingen, gebrekkige teambezetting en vaak teveel organisatorisch gedoe. In deze hoofdstukken wordt helder dat een beetje Triple-C niet werkt. Tot het niveau van de bestuurders moeten mensen de knop omdraaien. Zonder vertrouwen in elkaar en zonder die persoonlijke bereidheid om aan jezelf als begeleider te werken kom je er niet. Die weerbarstige praktijk komt in het boek af en toe in een ‘intermezzo’ en losse citaten aan de orde.

Maakt nieuwsgierig naar de praktijk

Maar de werkelijke gang van zaken in instellingen kun je natuurlijk niet zomaar even in beeld brengen. Het boek maakt daar wel nieuwsgierig naar. En dat Triple-C haar vruchten afwerpt is geen vraag meer, gezien het grote aantal instellingen waar de methodiek al tot relevante verbeteringen heeft geleid.

Menselijke waardigheid boven alles

De schrijvers noemen hun bijdrage onderdeel van een menswaardigheidstraditie als opvolger van en naast de burgerschapstraditie. Het mooie van zorgvisies is dat ze elkaar afwisselen maar, als je goed kijkt, er altijd naast elkaar geweest zijn. Zo kom je de menswaardigheidstraditie al regelmatig tegen binnen de zorg van de jaren zeventig, maar deze wordt door het burgerschapsdenken snel overwoekerd. Dat Triple-C nadrukkelijk menselijke waardigheid boven alles plaatst, vind ik de meest waardevolle bijdrage van het model. Hans Reinders noemt dat het kijken naar de medemens als in een schone spiegel. Zonder vooringenomenheid. Van mens tot mens. Prachtig!

Triple-C logic mode;

Het boek besluit met het Triple C logic model. Het is een compacte beschrijving van visie en methode. Deze keer zonder kleurige schema’s, maar uitermate helder en to the point!

Informatie

Hans van Wouwe en Dick van de Weerd, Triple-C, Tot hier en verder, Menswaardig begeleiden, organiseren en coachen. ASVZ 2021

Peter Siebesma is psycholoog, auteur en voormalig bestuurder. Lees hier een interview uit Markant naar aanleiding van zijn boek over vijftig jaar psychiatrie en gehandicaptenzorg.