Doe jij nog waarvoor je bent opgeleid?

Bijdragen aan een toekomstgerichte arbeidsmarkt, met de cliënt centraal en de professional op één. Daar zet ik mij, met onze Visie2030 in de hand, voor in bij de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN). Maar dat is geen eenvoudige opgave…

Hardnekkige traditie

In mijn netwerk, zowel intern als extern, zit een generatie die is opgegroeid in een arbeidsmarkt waar diploma’s en vakgerichtheid centraal staan. Veel van deze mensen, vaak boven de 50 jaar, volgden een traditionele opleidingsroute. De meesten geven hun ervaring van onderwijs en werk (on)bewust door aan de huidige en de nieuwe generaties. Maar past dit nog wel in de huidige tijdgeest, waarin flexibiliteit en maatwerk steeds belangrijker worden?

Minder waardering

Vasthouden aan diploma’s als dé graadmeter blokkeert vaak de toegang tot talent. Het gevolg is echter dat jonge, intrinsiek gemotiveerde mensen afhaken, wanneer ze merken dat hun levenservaring en skills minder worden gewaardeerd dan een specifiek papiertje. Dit is niet duurzaam en ook niet eerlijk.

Logische route? 

Want hoe eerlijk is het dat je rond je zestiende levensjaar min of meer verplicht bent te kiezen in welke sector je gaat werken? Op die leeftijd maak je een keuze die je jarenlang blijft achtervolgen. Stel dat je op latere leeftijd iets heel anders wilt gaan doen? Je moet dan vaak opnieuw een langdurig opleidingstraject volgen, waarbij de kennis en (levens)ervaring die je al hebt opgebouwd niet worden benut. Bovendien vereist het systeem dat je opnieuw vakken krijgt die je allang beheerst.

Verspilling van potentieel

Het gevolg van voortschrijdend inzicht in een cruciale levensfase is dus inefficiency, die meer ontmoedigt dan stimuleert. Terwijl we in onze samenleving juist behoefte hebben aan gemotiveerde en vaardige professionals, verspillen we hun potentieel in een rigide systeem.

Middel of doel?

Begrijp me goed: ik ben niet tegen diploma’s, maar wel tegen diploma-discriminatie. Hoe vaak gebeurt het niet dat iemand met een (aanpalend) diploma of relevante ervaring alsnog wordt uitgesloten? Het lijkt soms alsof kandidaten verplicht door een ‘wasstraat’ moeten, simpelweg omdat het diploma niet exact aansluit. Dit is niet alleen demotiverend, maar ook onnodig.

Veel maatwerk

Waarom richten we ons niet op wat iemand al kan? Het (h)erkennen van vaardigheden en ervaring kan ons veel verder brengen dan enkel een specifieke diploma-eis. Er zijn inmiddels talloze mogelijkheden om maatwerk te bieden, zowel in het (particulier) onderwijs als leerlijnen die zijn ontwikkeld door werkgevers.

Skills zwaarder wegen

Laten we samen de overstap maken naar een systeem waarin we verder kijken dan specifieke diploma-vereisten. Waardoor we talenten en ervaringen beter waarderen en maatwerk de norm wordt. Ok, soms betekent maatwerk dat iemand een diploma behaalt. Maar laten we de nadruk leggen op wat iemand daadwerkelijk meebrengt en wat ervoor nodig is om diegene aantoonbaar bekwaam te maken.

Volg de VGN

Kortom, het is tijd om anders naar de toekomst van onderwijs en werk te kijken. Niet alleen omdat dat eerlijker is, maar ook omdat het ons in staat stelt om beter gebruik te maken van al het potentieel dat er is. Ik ben blij dat de leden van de VGN koplopers zijn in deze beweging en dat we elke dag een stap zetten in de goede richting. 

Doe jij nog waarvoor je bent opgeleid of kijk je inmiddels verder dan je diploma?

Quinten Fenmans

Senior beleidsadviseur VGN

Vooruitblik

Onderzoekcombinatie ResearchNed en KBA Nijmegen heeft in opdracht van Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland, Sociaal Werk Nederland en Actiz onderzoek gedaan onder werkgevers en werknemers binnen deze drie branches hoe zij denken over een skills gerichte arbeidsmarkt. Dit rapport wordt uiterlijk in februari gepubliceerd.

Kort na het publiceren van dit rapport gaan inhoudsdeskundigen en leden in een podcast met elkaar in gesprek over dit rapport en de ontwikkelingen die zij signaleren.