Moreel Beraad: Loslaten, is dat goede zorg?

De ouders van Peter willen niets liever dan voor hem zorgen

‘In al hun kwetsbaarheid is er maar een ding in het leven waar ze helemaal voor gaan, en dat is hun Peter.’ Hanneke Willemse, geestelijk verzorger bij Bartiméus, vertelt over een moreel beraad waarin de achtjarige Peter centraal staat. Een fysiek sterke jongen met een meervoudige beperking, waaronder een visuele beperking. 

Peter wordt steeds groter en sterker en vertoont moeilijk verstaanbaar gedrag. Dat laatste uit zich in wild gedrag: bonken tegen de muren en vernielingen in het appartementencomplex waar Peter met zijn ouders woont. En waar de buren vervolgens over klagen. Zijn ouders hebben psychische problemen, zijn kwetsbaar en eigenlijk niet goed in staat om Peter de zorg te geven die hij nodig heeft. Desondanks is Peter hun leven. Ze willen niets liever dan voor hem zorgen.

Is het goede zorg als we extern gaan opschalen?

Een klein ambulant team van Bartiméus begeleidt Peter en zijn ouders. Sindsdien gaat het beter. ‘Ik merkte een enorme toewijding en loyaliteit bij het team. Dat maakte indruk op me. Tegelijkertijd zag ik dat dit er ook voor zorgde dat het team vast was komen te zitten. De verantwoordelijkheid werd te zwaar. Tijdens het moreel beraad stond daarom de vraag centraal of het goede zorg is als we extern gaan opschalen.’ 

‘Het is eigenlijk een heel verdrietig verhaal’, vertelt Willemse. ‘Toen het team vertelde hoe liefdevol Peters ouders en zijn oma zijn en hoeveel onmacht zij ervaren omdat het niet lukt om Peter de zorg te geven die hij nodig heeft, huilde mijn moederhart. Want we wisten ook dat een opschaling van zorg een uithuisplaatsing zou kunnen betekenen. Is dat goede zorg: liefdevolle ouders scheiden van hun enige zoon? Wat een vreselijk verdrietig en schrijnend verhaal.’

Welke waarde is hier belangrijk?

Het werd dus een heel emotioneel moreel beraad, vertelt Willemse. Ze liet de ambulante begeleiders in de huid kruipen van de mensen om Peter heen. ‘Als je Peters moeder zou zijn, wat voel je dan en welke waarde is voor jou belangrijk? En welke waarde is belangrijk voor de vader? En de oma? Op die manier praat je niet over iemand, maar als iemand', geeft ze aan. Dat helpt. Algauw bleek dat de veiligheid van Peter zwaarder woog dan de autonomie van het gezin en de loyaliteit van het team richting het gezin.’ 

Goede zorg is soms loslaten

Conclusie: er wordt extra hulp van buitenaf ingeschakeld. ‘Het team zou Peter daardoor voor een deel moeten gaan loslaten en de hulp aan anderen moeten overlaten. Dat was een lastig aspect. Toch overheerste opluchting en de wetenschap dat goede zorg soms ook loslaten is. Ook al voel je ten diepste dat je het liefst iets anders zou willen.’ 

Dit artikel komt uit de vierde editie van 2024 van Markant, het tijdschrift van de VGN.