In gesprek over seksualiteit en seksueel grensoverschrijdend gedrag in de zorg

Gezonde seksualiteit 

Seksualiteit en intimiteit heeft bij iedereen, en dus ook bij mensen met een beperking, een plek in het leven.  Het is daarom van groot belang om seksualiteit een vanzelfsprekende plek te geven in de zorg voor mensen met een (verstandelijke) beperking. Het Kennisplein Gehandicaptenzorg heeft een handige themapagina over seksualiteit. Door het ondersteunen van gezonde seksuele ontwikkeling ontstaat er een toename van de kwaliteit van leven en weerbaarheid. Gezonde seksualiteit en het bespreken van seksualiteit op een positieve en open manier zijn ook belangrijke onderdelen van de preventie van seksueel misbruik.  

Seksueel grensoverschrijdend gedrag in de zorg en jeugdhulp 

Uit onderzoek blijkt dat het aantal mensen in de gehandicaptenzorg dat te maken krijgt met seksueel grensoverschrijdend gedrag en misbruik hoger ligt dan daarbuiten. Aandacht voor deze onderwerpen blijft daarom ook belangrijk. 

Het aantal meldingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag door een zorgverlener richting een cliënt of patiënt in de zorg en jeugdhulp is vorig jaar gestegen. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) kreeg 240 meldingen binnen in 2022, ten opzichte van 180 meldingen in 2021. De IGJ denkt niet dat het vaker voorkomt, maar vermoedt dat het nu eerder gemeld wordt, vanwege de aandacht voor het onderwerp.  

Erkennen dat seksueel grensoverschrijdend gedrag ook in de zorg voorkomt en daarover praten, helpt om veilige zorgrelaties en vertrouwen in de zorg te houden. In de nieuwe brochure en factsheet “Het mag niet, het mag nooit” van de IGJ wordt aandacht besteed aan het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag door zorgverleners, en wat je moet doen als het gebeurt. 

E-book “In gesprek over seksualiteit en seksueel grensoverschrijdend gedrag” 

Onderzoekers van het AmsterdamUMC, VUMC en de Erasmus School of Health Policy & Management ontwikkelden een gratis e-book over seksualiteit en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Het boek gaat over de manier waarop je daarover kunt praten als zorgmedewerker, met cliënten en met collega's onder elkaar. Hoe start je een gesprek? Hoe weet je of gedrag over de grens is? En wat doe je in zulke gevallen? Het e-book is ontwikkeld voor medewerkers in de gehandicaptenzorg en geestelijke gezondheidszorg. Naast het boek is er ook een poster die gebruikt kan worden als methode om het gesprek over seksualiteit en seksueel grensoverschrijdend gedrag binnen teams te faciliteren.  

Nationaal Actieprogramma Aanpak seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld 

Seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld is een probleem wat aanwezig is in onze hele samenleving. Het kabinet heeft daarom in 2022 een nationaal actieprogramma gelanceerd, waarin wordt inzet op een meerjarige brede aanpak. Het kabinet wil een samenleving waarin we elkaars wensen en grenzen herkennen, erkennen en respecteren. Het doel is om seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld te voorkomen, te herkennen, aan te pakken en hulp te bieden aan slachtoffers.  

Actualisatie handreiking VGN Sturen op aanpak van seksueel misbruik  

De handreiking van de VGN Sturen op aanpak van seksueel misbruik wordt dit jaar geactualiseerd. Het eerste deel van de handreiking gericht op seksualiteit is in 2022 al herzien tot de nieuwe Wegwijzer ‘praten over seks’.

Website seksindepraktijk.nl geeft een overzicht van materialen en handvatten

Er wordt in de zorg te weinig gesproken over seksualiteit of gevraagd naar de seksuele gezondheid van cliënten. Met als gevolg dat mensen zich niet vrij voelen om hier zelf over te beginnen, dat ze onnodig met vragen of problemen blijven zitten rondom seksuele gezondheid en dat ze niet de juiste zorg krijgen die ze nodig hebben. Om aandacht te vragen en handvatten te bieden voor het bespreekbaar maken van seksualiteit in de zorg lanceert Rutgers op 20 april de campagne: ‘Seksualiteit. Maak het bespreekbaar!’ . Een onderdeel hiervan is de website seksindepraktijk.nl, waar je verschillende handvatten en materialen kan vinden om in de zorg te gebruiken.