Een kijkje in sociaal bedrijf De Sterkerij: opgericht door ondernemers

Martine Klaassen van de catering bloeide zelf ook op bij De Sterkerij

‘Wat het werken hier zo leuk maakt? De verschillende soorten mensen die je treft. Het meedenken met de klant en met collega’s. En het zien opbloeien van mensen. Zo ben ik zelf ook opgebloeid’, vertelt Martin Klaassen (38). Hij ging in 2016 bij De Sterkerij werken op aanraden van een bijstandsconsulent, nadat hij was vastgelopen in zijn studie. ‘Ik kwam binnen als één grote stressbonk. Ik wist niet meer wat ik kon. Langzaam heb ik hier mijn draai gevonden.’ Nu regelt hij met twee collega’s ‘eigenlijk alles’ rond de catering: van contacten met klanten tot planning en bezorging. ‘Je moet razendscherp zijn en altijd controle hebben. Ik ben er elke dag, dus ik moet de rode draad bewaken.’

Zijn wie je bent

De Sterkerij is een sociaal leerwerkbedrijf in Rijssen. De activiteiten zijn divers, van schuttingen spuiten tot kerstpakketten maken en verkopen. In de hoofdvestiging – Klaassens standplaats – zit de cateringkeuken, draaien medewerkers schroeven in zonnepanelen en is er een fietsenmakerij. De Sterkerij heeft voor iedereen wel geschikt werk, zegt jobcoach Claudia Bosch. ‘Bij ons krijg je de kans te herontdekken wat je wél kan. Veel van onze medewerkers hebben hun hele leven vooral gehoord wat ze niet kunnen.’ Collega-jobcoach Miranda Tijhof: ‘Mensen mogen bij ons zijn wie ze zijn.’

Vriendengroepje

Medewerkers staan door diverse oorzaken op een afstand van de arbeidsmarkt. Er zijn werknemers met een lichamelijke of een licht verstandelijke beperking, met psychische problemen, niet-aangeboren hersenletsel of een taalachterstand, zoals vluchtelingen. ‘Het mooie is: al die mensen passen bij elkaar en helpen elkaar’, zegt Bosch. Veel werknemers komen bij De Sterkerij via de sociale dienst of uitkeringsinstantie UWV. Anderen kloppen zelf aan of komen via school. Daniel Baan (24) begon bij het bedrijf als stagiair van Mota, een Twentse opleiding voor jongeren met autisme. Hij werkt het liefst in de keuken, waar hij onder meer de ‘luxe Rijssense hapjesplanken’ klaarmaakt. ‘Ik ben blij dat ik zo ver ben gekomen’, zegt hij. ‘Toen ik hier kwam was ik schuw. Ik moest wennen aan alle nieuwe mensen en nieuwe gezichten. Nu heb ik hier een vriendengroepje waarmee ik soms buiten zit, ik praat met mensen op bedrijfsfeestjes. Dat vind ik geweldig.’

Saamhorigheid

De Sterkerij zit op een uitgestrekt industriegebied en de bescheiden etalage met fietsen valt niet bepaald op. Toch groeide het bedrijf in tien jaar naar honderd werknemers, verspreid over drie locaties. Binnenkort verhuizen ze naar één vestiging, met onder meer een veel grotere keuken. ‘Rijssenaren weten De Sterkerij heel goed te vinden. Als mensen bijvoorbeeld hapjes nodig hebben, bestellen ze die vaak hier’, zegt Tijhof. Vorig jaar verkocht het bedrijf twintigduizend kerstpakketten. De saamhorigheid in Rijssen is groot, merken de jobcoaches. Tijhof: ‘Wij staan wel eens versteld hoe het bedrijfsleven elkaar aan het werk helpt.’ De ontstaansgeschiedenis van De Sterkerij past daarbij: Rijssense ondernemers hebben het opgericht en zitten in het bestuur.

Het bedrijf draait zonder subsidie. Wel ontvangt het vergoedingen voor arbeidsmatige dagbesteding voor een aantal werknemers, en voor jobcoaching voor de anderen. Een deel van de werknemers is in dienst van de gemeente. Wekelijks nemen de jobcoaches met een gemeentelijke consulent zieken en bijzondere casussen door. ‘Wij signaleren ook problemen’, vertelt Bosch. Tijhof: ‘Bijvoorbeeld op financieel gebied of – wat vaak voorkomt – relaties die niet goed lopen. Onze doelgroep bestaat uit mensen die denken dat ze zichzelf best redden. Vaak hebben ze nog nooit ambulante coaching gehad. Ze weten niet hoe je in relaties moet investeren.’

Groeien als mens

Werknemers laten uitstromen naar regulier werk is niet het doel. ‘Voor de mensen die hier werken is dat in het algemeen een brug te ver’, zegt Bosch. ‘Wij willen mensen een fijne werkplek bieden en dat kan in principe levenslang zijn.’ De jobcoaches ervaren daarbij steun van de instanties. ‘We werken goed samen’, zegt Tijhof. Bosch pakt er een brochure bij om de visie van De Sterkerij te citeren: ‘We willen een plek zijn waar mensen groeien in hun werk, maar nog meer als mens.’

Successen zijn voor de jobcoaches dan ook werknemers die zelfvertrouwen krijgen en met trots praten over hun prestaties. Medewerkers die leren voor zichzelf op te komen en een eigen mening uiten. En die sociale contacten aanknopen, wat ze vaak hebben gemist. Bosch: ‘Veel mensen zijn op sociaal gebied vaak buiten de boot gevallen, maar hier ontstaan vriendschappen. Het eerste huwelijk is er ook al.’

Detacheren

Medewerkers die het leuk vinden kunnen deels extern werken, in de schoonmaak of een bedrijfskantine. Het sociaal bedrijf helemaal verlaten willen weinigen, hoewel onlangs iemand is overgestapt naar een producent van zonnepanelen. Het is maatwerk, benadrukken de jobcoaches. Bosch: ‘De meesten willen de contacten bij De Sterkerij niet missen. In andere bedrijven zijn zij altijd degene waar iets mee is, hier zijn ze normaal.’ Tijhof: ‘Daarom doen we vaak niet aan uitstroom, maar detacheren we werknemers. Zo houden we contact.’

Iedereen is gelijk

Het is inmiddels tijd voor Tijhof om haar neus te laten zien bij vestiging De Weverij, een paar minuten fietsen verderop. Dit is het meest prikkelarme onderdeel van De Sterkerij. Negen mensen zitten aan individuele tafels zwijgend inpakwerk te doen. Aan de andere kant van de entreehal ruimt Joke Haverkamp-Reevoord (58) de kantine op. Zij houdt samen met collega’s deze ruimte op orde en beheert de voorraden. Daarnaast doet ze inpakwerk en maakt ze schoon bij een landgoedmuseum en een bouwbedrijf. ‘Ik kan niet stilzitten. Als we een keer weinig inpakwerk hebben, ga ik de keukenkastjes en de koelkast schoonmaken.’

De Rijssense heeft zelf kunstbloemen gekocht om de kantine op te vrolijken. Ze voelt zich thuis bij De Sterkerij. ‘Het bevalt heel goed. Als je moeilijkheden hebt kun je altijd praten met Claudia en Miranda. Zoals laatst, toen binnen tien dagen mijn schoonmoeder en mijn zwager waren overleden’, zegt ze. Ze vertelt over het recente feestje ter ere van de nieuwe vestiging. De bedrijfsleider en de jobcoaches genoten vrolijk mee van de patat en poffertjes. ‘Het is hier je en jij. Iedereen is gelijk. Ik ga hier elke dag met plezier naartoe.’

Dit artikel komt uit de vierde editie van 2023 van Markant, het tijdschrift van de VGN.