De kracht van anders kijken: lessen over innovaties in de zorg

Innovatie: waardecreatie voor morgen

Tijdens de sessies van Peter Ros stond innovatie en verandering centraal. Deelnemers associëren dit met woorden als: anders werken, optimaliseren, transformeren, spannend, moeilijk en leiderschap.  Peter Ros gaf hierop aan dat optimaliseren en innoveren in zijn optiek op gespannen voet met elkaar staan. Optimaliseren richt zich op efficiëntie en waardecreatie voor vandaag, terwijl innoveren zich richt op effectiviteit en waardecreatie voor morgen. Innovatie betekent vaak iets vervangen wat al bestaat of het combineren van bestaande zaken – en dat gebeurt met kleine stapjes, en gaat gepaard met mislukkingen. Zo wijst onderzoek op de Intensive Care uit dat slechts 2% van de innovaties daadwerkelijk wordt gebruikt. Een belangrijke reden? Onze menselijke neiging om risico’s te vermijden. De notitie met risico’s, randvoorwaarden en gevaren is meestal afgerond voordat de pilot van een innovatie wordt gestart.

Het brein: efficiënt maar eigenwijs

Ons brein neemt dagelijks talloze beslissingen en doet dat razendsnel en efficiënt – energiezuiniger dan welke moderne computer ook. Die efficiëntie betekent tegelijkertijd dat het brein zijn eigen waarheid creëert. aar die efficiëntie heeft een keerzijde: het brein vult graag zelf de witte vlekken in. Dit leidt tot blinde vlekken en denkfouten, zoals de beschikbaarheidsbias – we hebben een scherp beeld van wat we zelf doen, maar veel minder van wat de ander doet. Vraag twee partners hoeveel ze bijdragen aan het huishouden, en de percentages tellen vaak op tot meer dan 100%. Bij innovatie is het dus belangrijk om bewust aandacht te hebben voor het perspectief en de kracht van anderen.

Innovatie: gericht... of toeval?

Soms ligt innovatie in onverwachte hoek. Een treffend voorbeeld komt van het Great Ormond Street Children’s Hospital, een hoog gekwalificeerd kinderziekenhuis Daar leidde het stellen van de  vraag over betere overdracht van OK naar IC – in combinatie met het kijken naar een Formule 1-pitsstop tijdens een Grand Prix– tot een doorbraak. De rolverdeling en choreografie van een bandenwissel - waarbij er één regisseur is en iedere betrokkene een duidelijke rol en functie heeft - is met succes vertaald naar het proces in het ziekenhuisbleek. Het resultaat? Peter Ros riep aanwezigen op met een andere bril te kijken naar problemen en op zoek te gaan naar toeval.

Vier succesfactoren voor innovatie

Peter Ros sloot af met vier krachtige lessen voor iedereen die wil innoveren:

• Ga aan de slag met innoveren, innoveren is doen.
• Haal inspiratie uit andere domeinen. Kijk over de grenzen van je eigen sector heen.
• Heb inzicht in je eigen aannames. Wat neem jij voor waar aan zonder het te bevragen?
• Stel een richting vast, geen route. Laat ruimte voor aanpassing en ontdekking.

Zijn oproep aan de deelnemers – en aan ieder die wil innoveren: Ga aan de slag. Zet de eerste stap. En kijk anders. 

Achtergrondinformatie

De presentatie van Peter vind je als bijlage bij dit artikel. Hieronder vind je een aantal inspirerende links naar onderwerpen die tijdens de sessie aan bod kwamen.

• Amara's Law - We overschatten het effect van technologie op korte termijn en onderschatten het effect op lange termijn: https://thevirtulab.com/what-is-amaras-law/
   
• The Law of Accelerating Returns: https://www.nature.com/articles/nphys1010
   
• Great Ormond Street Children’s Hospital - Hoe Formule 1 inspiratie bood voor medische innovatie:
  - https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1460-9592.2006.02239.x
  - https://gwern.net/doc/technology/2008-sower.pdf

VGN-congres 'De kracht van netwerken'

Tijdens het VGN-congres op 24 maart in Hilversum kwamen ideeën, ervaringen en nieuwe inzichten samen. In acht inspiratiesessies gingen deelnemers in gesprek over actuele thema’s in de gehandicaptenzorg. Benieuwd naar de belangrijkste lessen? Op onze inspiratiepagina vind je alle sessieverslagen én een terugblik op het congres in woord en beeld. Laat je inspireren!