Zuidwester maakt sociaal plan in co-creatie
Hoe je de gevolgen van een reorganisatie op een breed gedragen manier kunt opvangen, bewijst Stichting Zuidwester met het sociaal plan dat zij in co-creatie ontwikkelde. Het plan fungeert als sociaal vangnet om de gevolgen van de huidige reorganisatie zoveel mogelijk op te vangen. Het ontstond na een intensief maar leerzaam proces, waarbij de samenwerking tussen de ondernemingsraad (OR), vakbonden, personeelsvertegenwoordigers en de Raad van Bestuur centraal stond. Een bijzonder traject, met een opmerkelijk resultaat.
“Er was om te beginnen sprake van een bijzondere situatie als uitgangspunt”, vertelt Rien Koopman, secretaris van de ondernemingsraad. “Het bleek bij aanvang lastig om de vakbonden te overtuigen van de noodzaak van een reorganisatie, er was geen acute economische reden. Zuidwester vond echter dat een verandering noodzakelijk was om te kunnen blijven functioneren in de veranderende maatschappij. In de kern draait die verandering om handelingsvrijheid dichter bij de cliënt, waardoor de organisatie kortere ‘beslislijnen’ krijgt. De OR ondersteunde die gedachte en nam daarom het initiatief om in gesprek te gaan met de vakbonden.”
Vanaf dat moment kreeg het traject een interessante wending. Zuidwester koos ervoor om de dialoog aan te gaan met haar medewerkers, eerst over de gewenste verandering zelf en vervolgens over het dan benodigde sociaal plan. Deze aanpak werd begeleid door Wilma Ruis, als zelfstandig adviseur aangesloten bij adviesbureau De Beuk. Zij introduceerde een gestructureerd projectplan met focusgroepen die een representatieve dwarsdoorsnede van de organisatie bevatten. “Uit de gesprekken met deze groepen kwamen verrassende dingen”, merkt zij op. “Onderwerpen in het sociaal plan waarvan wij én de vakbonden verwacht hadden dat medewerkers er veel waarde aan zouden hechten, bleken in hun ogen helemaal niet zo belangrijk te zijn. Dat waren echte eyeopeners.”
Uiteindelijk is er een sociaal plan neergelegd dat zoveel als mogelijk rekening houdt met alle belangen binnen Zuidwester. Dat was zeker geen makkelijke opgave. Hoe dit dan toch gelukt is? Co-creatie is het sleutelwoord. “Het was een heel intensief, maar leerzaam proces”, aldus Hans Waardenburg, voorzitter van de Raad van Bestuur. “Ik had gehoopt op input voor een sociaal plan. Wat we uiteindelijk kregen is vele malen mooier dan dat, een plan dat breed gedragen wordt binnen de organisatie. De constructieve opstelling van medewerkers, OR en vakbonden was daarbij cruciaal.”
De reorganisatie binnen het primaire proces is inmiddels in volle gang. “Op dit moment wordt ook de overige dienstverlening van Zuidwester onder de loep genomen”, vertellen Waardenburg en Koopman. “Zuidwester wil een vervolgstap maken met dienend leiderschap en ‘lean’ als kader, en waarin ‘de driehoek’ tussen cliënt, verwant en begeleider overal in de organisatie centraal kom te staan. Allerlei zaken komen aan de orde, zoals: ‘Sluit de dienstverlening van de concerndiensten vandaag de dag nog wel aan bij het ondersteunen van dat proces?’
Maar ook: ‘Hoe zorgen wij er straks voor dat de juiste medewerker op de juiste plek zit binnen Zuidwester?’ De competenties van onze mensen zijn het uitgangspunt, samen bekijken we hoe zij zich binnen Zuidwester verder kunnen ontwikkelen. Ook het vervolgtraject hiervoor willen we graag weer in co-creatie oppakken, waarbij we uiteraard direct kijken of en in hoeverre het huidige sociaal plan als randvoorwaarde zou kunnen voldoen. De Raad van Bestuur pakt ook dit proces weer graag op in samenwerking met de vakbonden, de OR en andere personeelsvertegenwoordigers.”
