VWS: "Coronabaan weer zo snel mogelijk open”
Minister Helder van Langdurige Zorg zette op 2 februari de subsidie voor ‘zorgbanen’ tijdelijk stop, na meldingen van misbruik. De Arbeidsinspectie constateerde ‘onregelmatigheden’ bij 32 bedrijven. Of daadwerkelijk sprake is van misbruik of fraude, is nu onderwerp van onderzoek. Intussen drong de VGN er bij het ministerie van VWS sterk op aan dat deze opschorting niet leidt tot het uitblijven van ondersteuning, juist nu de druk op de zorg weer toeneemt. Die oproep kreeg gehoor.
Zorg schiet kosten voor
Door corona zijn veel operaties uitgesteld en daardoor is er meer personeel nodig. De subsidie wordt gebruikt voor het creëren van zorgbanen. Het gaat hierbij vooral om assistenten en gastvrouwen en -heren, die het zorgpersoneel ondersteunen. Zorgaanbieders die nu Coronabanen inzetten, schieten de kosten voor het in dienst nemen voor, in afwachting van de nieuwe regeling. Omdat het kabinet de regeling nu voorlopig opschort, zullen zorgaanbieders de kosten echter moeten blijven voorschieten of arbeidsovereenkomst(en) moeten beëindigen.
Voorbereidingen voortzetten
De VGN begrijpt dat VWS niet anders kan dan nu de regeling tijdelijk stopzetten. Na overleg met VWS is de verwachting niettemin dat de subsidieregeling binnen afzienbare tijd weer wordt opengesteld. Daarom luidt het advies aan de leden om de in gang gezette voorbereidingen voort te zetten. De inspectie benadrukt zich te richten op ‘beperkt onderzoek’. Minister Helder is in gesprek met de inspectie en het Openbaar Ministerie (OM) over verbetering van de misbruikbestrijding.
Het uitgangspunt blijft dat zorgaanbieders op een later moment aanspraak kunnen maken op de subsidieregeling. Die aanspraak geldt dan voor de periode vanaf januari 2022.
Betekenis coronabanen en fraude
Coronabanen zijn tijdelijke banen voor ondersteunende functies in de zorg: gastvrouw of gastheer, zorg-assistent, zorgbuddy of welzijns-assistent. De functie geldt voor minimaal 20 uur per week en betaalt 120 procent van het minimumloon. De subsidie is ingesteld om zorgverleners tijdens de pandemie te ontlasten.
Vorig jaar is voor bijna € 84 miljoen subsidie uitbetaald aan 513 zorginstellingen voor 7.342 coronabanen. Met de subsidie kunnen de volledige loonkosten van de ‘coronabanen’ worden betaald. De mogelijke fraude van elf miljoen euro is 12,5 procent van de totale subsidiepot.
Minister Helder stond op het punt de subsidieregeling Coronabanen in de zorg voor de eerste helft van dit jaar vast te stellen. Ze wil nu eerst weten hoe de mogelijke fraude plaatsvindt, hoe de omvang is en wat er aan kan worden gedaan. De Arbeidsinspectie onderzoekt momenteel met het Openbaar Ministerie via banken de fraudemeldingen die in december binnenkwamen. Er waren ongebruikelijke transacties geconstateerd. Hieruit blijkt vooralsnog, zo staat in een bericht van de Arbeidsinspectie, dat 25 zorgondernemingen in totaal 2,9 miljoen euro subsidiegeld hebben overgeboekt naar een Nederlandse onderneming, die dit vervolgens naar een Nederlandse onderneming met een buitenlandse bankrekening heeft overgemaakt. Vanuit die onderneming zijn kleine bedragen naar Nederlandse bankrekeningen op naam van natuurlijke personen met een buitenlandse nationaliteit/naam teruggeboekt. Dit is volgens de Arbeidsinspectie ‘een zeer opvallende geldstroom, die aan fraude doet denken’. Vervolgonderzoek bracht nog zeven zorgbedrijven in beeld, bij wie dezelfde soort geldstromen werden geconstateerd. In totaal zou het schadebedrag aan fraude daarmee kunnen oplopen tot 11 miljoen euro.
