Speerpunten kabinet om goed bestuur te bevorderen

Speerpunten
In hun brief beschrijven de bewindslieden de belangrijkste speerpunten om goed bestuur te bevorderen. De speerpunten van goed bestuur zijn:
1. aanscherpen verantwoordelijkheden over en weer van bestuurders en toezichthouders;
2. versterking extern toezicht en aanpak van onbehoorlijk bestuur en wanbeleid;
3. optimaliseren van checks en balances langs de weg van medezeggenschap;
4. stimuleren van (debat over) goed bestuur

Ad 1. Bestuurders en toezichthouders moeten hun onderlinge verantwoordelijkheden expliciteren en dit in de statuten neerleggen. Ook moet jaarlijks de samenwerking worden geëvalueerd. De Zorgbrede Governancecode wordt uitgebreid met onder meer:

• het benoemen van een aanspreekpunt voor kwaliteit in de raad van bestuur;
• het toevoegen van een vergewisplicht voor de raad van toezicht bij benoeming van een lid van de raad van bestuur;
• het verbeteren van de kwaliteit van de besturing van zorgaanbieders via verplichte accreditatie, zoals ontwikkeld door de Vereniging van Bestuurders in de Zorg (NVZD) voor bestuurders;
• het ontwikkelen van een verplichte accreditatie voor interne toezichthouders;
• opname van geaccrediteerde bestuurders en toezichthouders in een bestuurders- en toezichthouderregister.

De Governancecode gaat ook gelden voor zorgaanbieders die niet bij het BoZ zijn aangesloten. De IGZ gaat naleving van de code veel meer in het reguliere toezicht gebruiken en hanteert deze als veldnorm. Het actualiseren van de code en de monitoring ervan gaat plaatsvinden door een onafhankelijk orgaan dat de Governancecode eveneens gaat vertalen in praktische normen.

Ad 2. De IGZ pakt toezicht op goed bestuur dit jaar als prioriteit op en neemt dit mee in zowel het reguliere toezicht als de onaangekondigde bezoeken. Ook wordt een beleidskader opgesteld voor een actiever gebruik van de aanwijzingsbevoegdheid die de minister van VWS kan inzetten op grond van de Kwaliteitswet. Verder komt er een wettelijk verbod op derivaten, ligt er een ontwerpwetsvoorstel om de aansprakelijkheidsbepalingen aan te scherpen en zien de bewindslieden de verplichte screening van zorgaanbieders door de zorgverzekeraars als waardevolle aanvulling op het overheidstoezicht. Tot slot bieden wettelijke bepalingen uit de Wet marktordening gezondheidszorg (WMG), de Wet toelating zorginstellingen (WTZi) en de Kwaliteitswet een goede basis voor het bevorderen van goed bestuur in de zorg omdat hiermee onbehoorlijk bestuur en wanbeleid kan worden aangepakt.

Ad 3. De Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (WMCZ) wordt aangescherpt om noodzakelijke verbeteringen door te voeren ten aanzien van de medezeggenschap. Zo wordt het instemmingsrecht geïntroduceerd voor onderwerpen die raken aan de directe leefomgeving van cliënten (was een verzwaard adviesrecht). Ook worden de regels op het gebied van de financiering van cliëntenraden verbeterd. Tot slot wordt het enquêterecht verruimd. Het toezicht op de wettelijke verplichtingen ten aanzien van medezeggenschap van de zorgaanbieder wordt bij de IGZ neergelegd.

Ad 4. De overheid gaat de benodigde regie en stimulans bieden om de cultuurverandering op het gebied van goed bestuur te ondersteunen.

Uitvoeringsagenda
Deze algemene agenda wordt in overleg met partijen uitgewerkt in een uitvoeringsagenda voor Goed bestuur in de zorg. Hierin worden concrete maatregelen benoemd die aansluiten bij specifieke vraagstukken in de cure en de care.

Voorbereiding reactie VGN
De VGN bereidt samen met de andere BoZ-partners een reactie voor op de beleidsvoornemens van VWS.