'Seks en het suikerspin gevoel' een voorstudie naar de seksuele beleving van mensen met een beperking

Aanleiding van deze studie

Het kunnen en mogen beleven van seksualiteit door mensen met een verstandelijke beperking is in onderzoek en praktijk nog geen gemeengoed. De ontwikkeling van een (gezonde) seksuele identiteit wordt bij jongvolwassenen met een verstandelijke beperking nog belemmerd. Onder andere door terughoudendheid bij ouders en zorgverleners, en negatieve attitudes omtrent seksualiteit voor deze volwassenen. Aandacht voor ontplooiing van seksualiteit bij deze volwassenen is er nauwelijks. Ook is het onvoldoende duidelijk of het bestaande materiaal voldoende aansluit op de beleving van volwassenen met een verstandelijke beperking. Want over de behoeften van deze volwassenen binnen de zorg is weinig tot niets bekend.

Doel: meer inzicht in seksuele beleving

Het doel van de voorstudie 'Seks en het suikerspin gevoel' was om meer inzicht te krijgen in de seksuele beleving van mensen met een beperking. En meer inzicht in de ruimte die ze binnen de zorg krijgen om hun seksualiteit vorm te geven op een manier die bij hen past. Hiervoor zijn 16 mensen met een verstandelijke beperking bevraagd, waarvan een deel ook een visuele, auditieve en/of lichamelijke beperking heeft. Een tweede doel van deze voorstudie was het testen van de topiclijst bij de verschillende groepen cliënten, met het oog op vervolgonderzoek. 

Resultaten 

Een aantal van de respondenten sprak vrij over zijn/haar seksuele beleving, maar weer anderen waren hier meer terughoudend over. Vooral in de woongroepen is niet altijd een open cultuur over seksualiteit. Een serieus gesprek over seksualiteit wordt liever niet gevoerd als ook anderen het kunnen horen.

Een opvallende terugkoppeling na de interviews was dat enkele cliënten opeens vragen over seksualiteit stelden aan hun begeleiders. Dit kan erop wijzen dat cliënten makkelijker vragen durven te stellen als in een gesprek duidelijk is gemaakt dat het een normaal onderwerp betreft.

Onvoldoende kennis bij zorgprofessionals

Er is bij zorgprofessionals onvoldoende kennis over het onderwerp. Zij weten vaak niet hoe te handelen, en het beleid van zorgorganisaties is er niet altijd op gericht dat hier aan gewerkt wordt. Wel is er de afgelopen twintig jaar al veel veranderd.

Aanbevelingen voor vervolgonderzoek

Dit onderzoek was klein en vanwege de aard van het onderzoek ook niet representatief voor de gehele gehandicaptensector. Deze studie heeft tot een aantal aanbevelingen geleid voor vervolgonderzoek. Zo zou seksualiteit structureel ter sprake moeten komen in de begeleiding, en zou het thema aan bod moeten komen in de zorgopleidingen.

Seksualiteit is onderdeel van een mooi en compleet leven. Dus laten we ervoor zorgen dat iedereen deze mogelijkheid heeft. Oftewel, zoals een respondent zei: Het is belangrijk en hoort bij het leven van de mens.

Meer lezen over dit onderwerp?

Bezoek de themasite over seksualiteit van het Kennisplein gehandicaptensector of Seks in de praktijk - Informatie voor zorgprofessionals van Rutgers voor meer informatie en uitgebreide resultaten.